Czy przemijanie może być piękne?

Autor pomysłu: Wojciech Żmudziński SJ

Adresat: uczniowie klas gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych.

Liczba uczestników: klasa.

Materiały: kartka do ćwiczenia opartego na skojarzeniach oraz wydrukowany wiersz Wisławy Szymborskiej dla każdego ucznia. A także sztywne kartki, złożone na pół, mające posłużyć do stworzenia zaproszeń oraz kredki dla każdej czteroosobowej grupy.

1/ Nauczyciel rozdaje kartki do ćwiczenia opartego na skojarzeniach oraz zaprasza uczniów do indywidualnej pracy. Jej celem jest wypełnienie pustej przestrzeni na kartce słowami, które przychodzą uczniowi na myśl po przeczytaniu fragmentów dwóch zdań wyrwanych z wiersza Szymborskiej, znajdujących się u góry i u dołu kartki. Co się dwa razy nie zdarza w życiu człowieka? Czym jest życie bez rutyny? Nie chodzi o odpowiadanie na te pytania ani o podawanie jakiejkolwiek definicji lecz po prostu o wypełnienie tej pustej przestrzeni słowami, które przychodzą uczniowi na myśl.

2/ Po 5-10 minutach indywidualnej pracy uczniowie wymieniają się w parach tym, co stworzyli, zwracając uwagę na podobieństwa i różnice w skojarzeniach.

3/ Po tym ćwiczeniu, uczniowie otrzymują na kartkach wiersz Wisławy Szymborskiej, zatytułowany "Nic dwa razy" (wiersz można znaleźć na stronach internetowych). Wysłuchują go oraz podkreślają w tekście rzeczowniki opisujące to, co "nie powtarza się dwa razy" i co musi minąć: zima, lato, dzień, noc, pocałunek, spojrzenie, zła godzina. Potem nauczyciel wskazuje na fragment "Jesteś - a więc musisz minąć / Miniesz - a więc to jest piękne" i zadaje pytanie: jakie piękno może być w przemijaniu?

4/ Następuje krótka dyskusja, w której mogą pojawić się takie stwierdzenia jak: dzięki przemijaniu życie nie jest nudne; trudne chwile kiedyś odejdą w przeszłość; człowiek wiedząc, że przeminie chciałby coś cennego po sobie zostawić; dzięki przemijaniu istnieją wspomnienia, itp.

5/ Dalsza praca odbywa się w czteroosobowych grupach, w których uczniowie stworzą wspólnie zaproszenie na wieczór wspomnień o tym, co przeminęło. Otrzymują od nauczyciela sztywne kartki złożone na pół oraz polecenie, by przygotowując zaproszenie, zilustrowali je oraz uzasadnili, dlaczego warto w tym wieczorze wziąć udział. Na czym będzie polegało jego piękno? Po zakończonej pracy organizujemy wystawę zaproszeń.