Pierwszy pustelnik chrześcijaństwa – św. Paweł z Teb

Św. Paweł z Teb urodził się w Egipcie, w starożytnej stolicy faraonów, ale kiedy przychodził na świat była to już tylko mała wioska. Był starannie wychowany i wykształcony. Trochę przez opatrznościowy przypadek stał się pierwszym pustelnikiem chrześcijaństwa. Przeżył w samotności na pustkowiu około 90 lat. Dożył sędziwego wieku lat 113. 15 stycznia w liturgii Kościoła wspominamy św. Pawła z Teb, pustelnika.

Pustelnia musi być na końcu świata

Duchowość

Wiadomości o jego życiu czerpiemy prawie wyłącznie z dzieła ‘Żywot św. Pawła z Teb, mnicha’, który napisał kilkadziesiąt lat po jego śmierci św. Hieronim. Niektórzy wątpią czy postać przez niego opisana istniała naprawdę, czy też jest swego rodzaju fikcją literacką zręcznego biografa i pisarza. O istnieniu takiej postaci świadczy jednak wiele wzmianek w pismach innych autorów, jak też tradycja liturgiczna i modlitewna Kościoła.

Nowenna ku czci św. Pawła Pustelnika

Paweł urodził się w Tebach w 228 roku, w bogatej, chrześcijańskiej rodzinie. Otrzymał staranne wykształcenie. Biegle władał greką i językiem egipskim. Mając 16 lat, stracił rodziców i wraz z zamężną starszą siostrą odziedziczył po nich spory majątek.

Około 250 roku rozszalało się na tamtych terenach krwawe prześladowanie chrześcijan za cesarza Decjusza. Paweł ukrył się w odległej posiadłości wiejskiej. Dowiedział się jednak, że jego szwagier, poganin, chce wydać go jako chrześcijanina i zagarnąć jego majątek, więc postanawia uciec na pustynię. Widzimy, że czasami Bóg posługuje się zaskakującymi sposobami, aby naprowadzić człowieka na właściwą drogę powołania.

Modlitwa do św. Rity o dobrego męża i dobrą żonę

Paweł znalazł odosobnione miejsce, gdzie wśród skał rosła zielona palma, mająca jadalne owoce, a nieopodal było źródło czystej wody. W takim miejscu nasz pustelnik zatrzymał się i postanowił rozpocząć życie w milczeniu i zjednoczeniu z Bogiem. Pan Bóg dał mu dodatkowy znak swojej przychylności, bo według opisu św. Hieronima, codziennie przylatywał do niego kruk, który w dziobie przynosił mu połowę bochenka chleba. Odzienie św. Paweł tkał sobie z liści palmowych.
W swojej pustelni spędził około 90 lat. Jego żywoty opisują tylko początek i koniec jego życia, a ten jest również ciekawy.

Św. Paweł Pustelnik - Master of Messkirch, Public domain, via Wikimedia CommonsŚw. Antoni, który przez wielu był uznawany za prekursora życia pustelniczego, gdy miał 90 lat, czyli około roku 341 uważał, że jest pierwszym i najdoskonalszym mnichem chrześcijańskim. Bóg jednak dał mu poznać we śnie, że jest ktoś inny, jeszcze doskonalszy i nakazał wyruszyć w drogę, by go spotkać i się o tym przekonać. Antoni wyruszył więc i po trzech dniach marszu trafił do pustelni św. Pawła. Długo i święcie rozmawiali, a na kolację kruk przyniósł nie jak zwykle połowę, ale cały bochenek chleba.

Modlitwa św. Tomasza o dobrą starość

Św. Paweł oznajmił gościowi, że od dłuższego czasu wiedział, iż Bóg cudownie przysyła Antoniego, aby go pogrzebał, owinąwszy jego ciało w płaszcz, który otrzymał od świętego Atanazego, biskupa Aleksandrii. Antoni wrócił w pośpiechu do swego klasztoru po ów płaszcz. Kiedy jednak przybył z powrotem do pustelni św. Pawła, ten klęczał, z głową podniesioną i wzniesionymi rękami, ale już nie żył. Wtedy Antoni owinął jego ciało w płaszcz i pochował w grobie, który wygrzebały dwa lwy, z którymi Paweł żył w przyjaźni.

Paulińskie 'pawełki' na całym świecie

Pod Łodzią powstała pustelnia dla księży i osób konsekrowanych

Kościół

Św. Antoni zabrał palmową tunikę św. Pawła, którą przywdziewał w dni świąteczne, opowiadając o przeżyciach swoim uczniom. Św. Paweł, pierwszy pustelnik jest patronem zakonu paulinów, a także piekarzy i tkających dywany. W ikonografii ukazywany jest w tunice utkanej z liści palmowych. Jego atrybuty to: kruk z chlebem, lew kopiący grób i przełamany chleb.