Liturgia sakramentu małżeństwa

Przepisy liturgiczne przewidują, że sakrament małżeństwa może być udzielany poza Mszą świętą. Jednak zaleca się, aby rozpoczęcie drogi życia małżeńskiego i rodzinnego miało miejsce w ramach Mszy świętej.

Eucharystia winna być w centrum życia małżeństwa i rodziny. W niej zawarta jest prawda o bezinteresownej i ofiarnej miłości, do której Bóg powołuje mężczyznę i kobietę.

Po homilii rozpoczyna się liturgia sakramentu małżeństwa. Narzeczeni wchodzą w świat Boży. Wrócą z niego jako małżonkowie. Zostaną ogarnięci mocą z wysoka. Otrzymają szczególny udział w miłości Chrystusa i Kościoła. Sam Zbawiciel i Jego Kościół będą ich otaczać zawsze swoją troską i miłością.

Rozpoczynając tę część liturgii wszyscy wstają, a narzeczeni zbliżają się do ołtarza i stają przed kapłanem. Wobec niego wyrażają pragnienie zawarcia małżeństwa, modlą się wspólnie z wszystkimi o dar Ducha Świętego, wypowiadają słowa przysięgi małżeńskiej, przyjmują błogosławieństwo i nakładają sobie obrączki. Obrzęd kończy się modlitwą powszechną.

Wyrażenie pragnienia zawarcia sakramentu małżeństwa

W obrzędach sakramentu małżeństwa i kapłaństwa przewidziany jest szczególny dialog. Stawiane przez biskupa lub kapłana pytania dotyczą gotowości przyjęcia sakramentu oraz podjęcia zadań, które z niego wynikają. Choć pytania wydają się być oczywiste, to jednak warto jest spokojnie rozważyć wcześniej, a w dniu ślubu wypowiadać z pełniejszym zrozumieniem.

Kapłan: N. i N. wysłuchaliście słowa Bożego i przypomnieliście sobie znaczenie ludzkiej miłości i małżeństwa. W imieniu Kościoła pytani was, jakie są wasze postanowienia.

N. i N., czy chcecie dobrowolnie i bez żadnego przymusu zawrzeć związek małżeński?
Narzeczeni: Chcemy.

Kapłan: Czy chcecie wytrwać w tym związku w zdrowiu i chorobie, w dobrej i złej doli, aż do końca życia?
Narzeczeni: Chcemy.

Kapłan: Czy chcecie z miłością przyjąć i po katolicku wychować potomstwo, którym Bóg was obdarzy?
Narzeczeni: Chcemy.

Modlitwa do Ducha Świętego

Sprawując sakramenty Kościół zawsze wzywa Ojca, aby zesłał Ducha Świętego. Ten Duch czyni nas dziećmi Bożymi w sakramencie chrztu, napełnia swoją łaską w sakramencie bierzmowania, konsekruje dar chleba i wina w czasie Eucharystii, jest posłany "na odpuszczenie grzechów" w sakramencie pokuty, uświęca ludzką chorobę w sakramencie namaszczenia chorych, wyciska sakramentalne znamię w sakramencie święceń.

On, który jest jednością Ojca i Syna, jednoczy także męża i żonę. Katechizm Kościoła Katolickiego uczy, że modlitwa o dar Ducha Świętego jest "centrum każdej celebracji sakramentalnej" (KKK 1106).

On jest "sprawcą cudownych dzieł Bożych, którymi są sakramenty Nowego Przymierza" (KKK 1091).

Narzeczeni powinni przed zawarciem małżeństwa często modlić się do Ducha Świętego, a w czasie śpiewu "O Stworzycielu, Duchu, przyjdź" modlić się całą mocą swojej wiary.

Kapłan: Prośmy Ducha Świętego, aby uświęcił ten związek i dał narzeczonym łaskę wytrwania. Niech ich miłość przez Niego umocniona, stanie się znakiem miłości Chrystusa i Kościoła.

Wszyscy stojąc śpiewają trzy zwrotki hymnu do Ducha Świętego:

0 Stworzycielu, Duchu przyjdź.
Nawiedź dusz wiernych Tobie krąg,
Niebieską łaskę zesłać racz Sercom, co dziełem są Twych rąk.

Pocieszycielem jesteś zwan I najwyższego Boga dar.
Tyś namaszczeniem naszych dusz.
Zdrój żywy, miłość ognia żar.
Ty darzysz łaską siedemkroć,
Bo moc z prawicy Ojca masz.
Przez Boga obiecany nam,
Mową wzbogacasz język nasz.
Światłem rozjaśnij naszą myśl,

W serca nam miłość świętą wiej I wątłą słabość naszych ciał Pokrzep stałością mocy Twej.
Nieprzyjaciela odpędź w dal
 Twym pokojem obdarz wraz.
Niech w drodze za przewodem Twym Miniemy zło, co kusi nas.
Daj nam przez Ciebie Ojca znać,
Daj, by i Syn poznany był,
I Ciebie, jedno tchnienie Dwóch,
Niech wyznajemy z wszystkich sił. Amen.

Zawarcie małżeństwa

Po modlitwie do Ducha Świętego ma miejsce najważniejszy moment sakramentu małżeństwa. Kapłan zwraca się do narzeczonych, aby wypowiedzieli słowa przysięgi małżeńskiej:

Kapłan: Skoro zamierzacie zawrzeć sakramentalny związek małżeński, podajcie sobie prawe dłonie i wobec Boga i Kościoła powtarzajcie za mną słowa przysięgi małżeńskiej.

Narzeczeni zwracają się do siebie i podają sobie prawe dłonie. Kapłan wiąże je końcem stuły.

Narzeczony powtarza za kapłanem:
JA, N., BIORĘ CIEBIE, N., ZA ŻONĘ I ŚLUBUJĘ CI MIŁOŚĆ, WIERNOŚĆ I UCZCIWOŚĆ MAŁŻEŃSKĄ ORAZ ŻE CIĘ NIE OPUSZCZĘ AŻ DO ŚMIERCI. TAK MI DOPOMÓŻ, PANIE BOŻE WSZECHMOGĄCY, W TRÓJCY JEDYNY I WSZYSCY ŚWIĘCI.

Następnie powtarza narzeczona:
JA, N., BIORĘ CIEBIE, N., ZA MĘŻA I ŚLUBUJĘ CI MIŁOŚĆ, WIERNOŚĆ I UCZCIWOŚĆ MAŁŻEŃSKĄ ORAZ ŻE CIĘ NIE OPUSZCZĘ AŻ DO ŚMIERCI. TAK MI DOPOMÓŻ, PANIE BOŻE WSZECHMOGĄCY, W TRÓJCY JEDYNY I WSZYSCY ŚWIĘCI.

Jeżeli narzeczeni nie mogą mówić, podpisują formułę wobec kapłana lub innymi znakami wyrażają zgodę na małżeństwo.

Potwierdzenie małżeństwa

Po wypowiedzeniu słów przysięgi małżeńskiej, czyli po zawarciu sakramentu, kapłan potwierdza je i udziela nowożeńcom błogosławieństwa:

Kapłan: "Co Bóg złączył, człowiek niech nie rozdziela" (Mt 19, 6). Małżeństwo przez was zawarte, ja powagą Kościoła katolickiego potwierdzam i błogosławię w imię Ojca i Syna, f i Ducha Świętego.

Wszyscy: Amen.
Kapłan usuwa stułę.

Błogosławienie i nałożenie obrączek

Następuje teraz błogosławienie obrączek oraz ich nałożenie. Obrączka jest znakiem zaślubin. Wyraża miłość i wierność.

Kapłan: Niech Bóg pobłogosławi te obrączki, które macie sobie wzajemnie nałożyć jako znak miłości i wierności.
Wszyscy: Amen.

Kapłan kropi obrączki wodą święconą.

Kapłan: Na znak zawartego małżeństwa nałóżcie sobie obrączki.

Mąż nakłada na serdeczny palec żony obrączkę przeznaczoną dla niej, mówiąc:

N., przyjmij tę obrączkę, jako znak mojej miłości i wierności. W imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego.

Także żona nakłada na serdeczny palec męża obrączkę przeznaczoną dla niego, mówiąc:

N., przyjmij tę obrączkę, jako znak mojej miłości i wierności. W imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego

Po nałożeniu obrączek nowożeńcy wracają na swoje miejsce. Następuje modlitwa powszechna. Dokumenty Kościoła uczą, że w niej w szczególny sposób "lud, spełniając swój urząd kapłański, modli się za wszystkich ludzi" (OWMR 45).

Wskazane jest, aby wezwania tej modlitwy wypowiadało szerokie grono rodziny i przyjaciół nowożeńców. Wszyscy są wezwani do modlitwy w intencji nowożeńców, a także w innych intencjach Kościoła i świata.

Więcej w: Dwoje staje się jednym, Wydawnictwo św. Stanisława BM