W poszukiwaniu Arki Przymierza - metoda panoramy

Autor pomysłu: Wojciech Żmudziński SJ

Adresat: uczniowie klas licealnych.

Liczba uczestników: 20-40

Materiały: linia czasu narysowana na długim, szerokim pasku papieru (jak poniżej) oraz cytaty z Pisma świętego na niewielkich paskach lub kartonikach (cytaty poniżej).

Przygotowanie zajęć i ich przebieg

1/ Przygotuj na zajęcia panoramę wydarzeń związanych z Arką Przymierza zaznaczając każde wydarzenie na poniższej linii czasu. Linia oraz zaznaczone na niej punkty powinny być widoczne dla wszystkich uczniów w klasie. Najlepiej połączyć ze sobą kartki formatu A4 jak na poniższym rysunku i umieścić je na ścianie (najlepiej na trzech ścianach, dookoła klasy).

Zaznacz na narysowanej linii wydarzenia wspomniane w załączonych poniżej cytatach. Nauczyciel posiadający zdolności plastyczne, może dodatkowo umieścić na panoramie także rysunki symbolizujące poszczególne etapy wędrówki Arki Przymierza.

2/ Rozdaj czteroosobowym grupom umieszczone na paskach papieru lub niewielkich kartonikach, na których wypisałeś cytaty odnoszące się do Arki Przymierza. Każda czteroosobowa grupa uczniów otrzymuje przynajmniej kilka cytatów. Cytaty nie mogą się powtarzać.

3/ Zadaniem każdej czteroosobowej grupy będzie przyklejenie powyższych imion we właściwym miejscu historii zbawienia po tym jak nauczyciel opowie jej historię (krótka historia Arki poniżej).

Arka Przymierza pojawia się w wielu kluczowych momentach narodu wybranego i jest świetnym pretekstem do studiowania jego historii. Zajęcia można zakończyć opowiadając o współczesnych hipotezach dotyczących dalszych losów Arki Przymierza. Gdy mamy więcej czasu, na przykład podczas rekolekcji, możemy uczniom zaproponować obejrzenie filmu "Poszukiwacze zaginionej Arki" lub któryś z dokumentalnych filmów o Arce Przymierza zrealizowanych przez "National Geographic".

Cytaty, w których występuje motyw Arki Przymierza:

Wj 25,10

I uczynią arkę z drzewa akacjowego;  jej długość będzie wynosiła 2,5 łokcia, jej wysokość 1,5 łokcia i jej szerokość 1,5 łokcia (zobacz także: Wj 25,12.14.16-18.22; 37,1).

Lb 10,33

Tak więc ruszyli od góry Pana i ciągnęli przez trzy dni. Arka Przymierza Pańskiego szła przed nimi podczas trzech dni podróży, gdy szukali miejsca postoju.

Pwt 10,8

Wybrał Pan pokolenie Lewiego do noszenia Arki Przymierza Pańskiego.

Joz 3,11

Oto Arka Przymierza Pana całej ziemi przejdzie przed wami Jordan.

Joz 3,17

Kapłani niosący Arkę Przymierza Pańskiego stali mocno na suchym łożysku w środku Jordanu, a tymczasem cały Izrael szedł po suchej ziemi.

Joz 6, 6-7

Jozue wezwał kapłanów: "Weźcie Arkę Przymierza, a 7 Kapłanów niech weźmie 7 trąb z rogów baranich przed Arką Pańską". Po czym rozkazał ludowi: "Wyruszcie i okrążcie miasto".

Joz 8, 33-34

(...) cały Izrael (...) stanął po obu stronach arki, połowa po stronie góry Garizim, a druga połowa po stronie góry Ebal. Następnie Jozue odczytał wszystkie słowa Pana.

1 Sm 3,3

Samuel (...) spał w przybytku Pańskim, gdzie znajdowała się Arka Przymierza.

1 Sm 4,3

Dlaczego Pan dotknął nas klęską z ręki Filistynów? Sprowadzimy sobie tutaj Arkę Przymierza Pańskiego z Szilo.

1 Sm 4,4

Lud posłał (...) do Szilo i przewieziono stamtąd Arkę Przymierza Pana Zastępów (...) przy Arce Przymierza Bożego byli (...) dwaj synowie Helego: Chofni i Pinchas.

1 Sm 4,10 - 11

Filistyni stoczyli bitwę i zwyciężyli Izraelitów (...). Arka Boża została zabrana, a dwaj synowie Helego (...) polegli. 

1 Sm  5, 2-3

Wzięli Filystyni Arkę Bożą i wnieśli do świątyni Dagona i ustawili przed Dagonem. Gdy wczesnym rankiem mieszkańcy Asztadu wstali i weszli do świątyni Dagona, spostrzegli, że oto Dagon leżał twarzą do ziemi przed Arką Pańską. 

1 Sm 6, 1-2

Przez 7 nocy Arka Pańska znajdowała się w ziemi filistyńskiej. Potem zwołali Filistyni kapłanów i wieszczbiarzy, mówiąc im: "Co robić z Arką Pańską? Wskażcie nam w jaki sposób odeślemy ją na miejsce?"

2 Sm 6,12

Poszedł więc Dawid i sprowadził z wielką radością Arkę Bożą do domu Obed - Edoma do Miasta Dawidowego.

2 Sm 6,17

Przyniesioną (...) Arkę Pańską ustawiono na przeznaczonym na to miejscu w środku Namiotu, który rozpiął dla niej Dawid.

2 Sm 7,2

Rzekł król do proroka Natana: "Spójrz, ja mieszkam w pałacu cedrowym, a Arka Boża mieszka w namiocie".

1 Krl 6,19

Sanktuarium [Salomon] urządził wewnątrz i w środku budowli, by tam umieścić Arkę Przymierza Pańskiego.

2 Krn 36, 19-20

Spalili też (...) świątynię Bożą i zburzyli mury Jerozolimy (...). Ocalałą spod miecza resztę [król] uprowadził do Babilonu.

2 Mch 2, 4-5

Kiedy Jeremiasz wszedł na górę, na którą Mojżesz wstąpił (...) znalazł pomieszczenie w postaci pieczary. Umieścił tam namiot, arkę i ołtarz kadzenia, a wejście zarzucił kamieniami.

Krótka historia Arki Przymierza

Obecność Boga w Izraelu objawiała się na wiele sposobów. Jednym ze znaków widzialnych Jego obecności była Arka - ruchome sanktuarium towarzyszące Izraelowi od wyruszenia spod Synaju do czasów Nabuchodonozora. W skrzyni znajdowało się 10 słów Boga, laska Mojżesza i manna. Wykonał ją na żądanie Boga Basaleel. Szczegóły dotyczące budowy Arki znajdziemy w Księdze Wyjścia (25,10-22; 37,1-15), w Księdze Kapłańskiej (16,14n) i w 1 Księdze Królewskiej (8,8). Podczas wędrówki przez pustynię Arkę Przymierza umieszczano w Namiocie Spotkania, a opiekowało się nią pokolenie Lewiego. Wędrując, nieśli Arkę na czele kolumny, i gdy pod wodzą Jozuego doszli do rzeki Jordan, jej wody rozstąpiły się. Izraelici przeszli po suchej ziemi i wkroczyli do ziemi Kanaan. Podczas podboju Ziemi Obiecanej Arka stale im towarzyszyła. Szczególnym przykładem roli Arki w podbojach może być zdobycie Jerycha. Wrogowie słysząc o Arce truchleli ze strachu. Po dojściu do góry Ebal (okolice Sychem) Arka była świadkiem odnowienia przez Jozuego przymierza z Bogiem. Podczas licznych podbojów Kanaanu, Izraelici umieścili Arkę najpierw w Betel a następnie w Szilo.

Pod koniec epoki Sędziów opiekunem Arki był Heli. To u jego boku wychował się Samuel. Gdy wybuchła wojna i Filistyni pokonali Izraelitów, Arka trafiła w ich ręce i została umieszczona w świątyni Dagona. Rankiem kapłani Dagona ujrzeli leżący na ziemi przez Arką Przymierza zniszczony posąg swojego boga. Strach padł na wszystkich, a Bóg zesłał na Filistynów guzy. Przenoszona była przez Filistynów z miejsca na miejsce, aż wreszcie postanowiono odesłać ją Izraelitom wraz z darami pokutnymi. Najpierw trafiła do Bet-Szemesz a następnie do domu Abinadaba w Kiriat-Jearim. Przebywała tam aż do czasu rządów Dawida, gdy ten kazał sprowadzić ją do Jerozolimy. Podczas procesji Uzza wyciągnął rękę w stronę Arki, aby ją podtrzymać i padł martwy. Przerażony tą historią Dawid umieścił Arkę w domu Obeda, gdzie pozostała przez trzy miesiące. Bóg błogosławił Obedowi, a gdy dowiedział się o tym Dawid, sprowadził Arkę do siebie i wzniósł dla niej wspaniały namiot. Gdy jego syn Salomon zbudował w Jerozolimie świątynię, Arka była w niej przechowywana aż do zburzenia miasta przez Nabuchodonozora w roku 587 p.n.e.