"Homo Dei" 1/2010

Ks. Damian Bryl
Doświadczenie miłości objawionej w Chrystusie
Rozpoczęty już nowy rok duszpasterski, którego motto brzmi: „Bądźmy świadkami miłości”, zaprasza do zamyślenia się nad naszym doświadczeniem miłości Boga i bliźniego. O tym, że miłość bliźniego to naczelna zasada życia chrześcijańskiego, nie trzeba nikogo przekonywać – jest to oczywiste nawet dla niewierzących. Ale nie tak już oczywiste jest, w czym konkretnie winna się ta miłość przejawiać w działalności duszpasterskiej, o ile miałaby to być miłość rzeczywista, pełna, a nie minimalizm wystrzegający się jedynie rażących naruszeń przykazania miłości. Przestrzenie pełnej realizacji tego przykazania ukazuje prezentowany artykuł przede wszystkim (choć nie wyłącznie) w oparciu o encyklikę Benedykta XVI Deus Caritas est.

Ryszard Hajduk CSsR
„Kościół relacji”, czyli duszpasterstwo w służbie communio
Wiele uwagi zwraca się współcześnie na potrzebę zacieśnienia międzyosobowych relacji między duszpasterzami i wiernymi tworzącymi wspólnotę parafialną. Pastoraliści nazywają to budowaniem „Kościoła relacji”. Potrzeba ta wyrasta nie tylko z poszukiwania alternatywnej przestrzeni życia człowieka, który w świecie pluralizmu i indywidualizmu czuje się zagubiony. Przesłanki natury socjologicznej przemawiające za budowaniem „Kościoła relacji” – zauważa Autor – znajdują swój duchowy fundament w teologii komunii. Ponadto głoszenie Ewangelii, będące przecież jednym z zasadniczych zadań Kościoła, domaga się nie tylko przekazu werbalnego, ale również tej formy przekazu, który dokonuje się w przestrzeni pozawerbalnej. Z tych racji wyrasta postulat „duszpasterstwa ofensywnego”, którego jednym z elementów jest nawiązywanie bliskich więzi duszpasterzy z wiernymi.

Witold Kawecki CSsR
Kultura polityczna jako wprowadzanie wartości do polityki
Badania socjologiczne dowodzą daleko idącej nieufności Polaków wobec polityków i – szerzej – polityki jako takiej. Politykę widzi się u nas, chyba nie bez słuszności, jako obszar działania wysoce nieuporządkowany zarówno z merytorycznego, jak i moralnego punktu widzenia. Czy można jakoś temu zaradzić? Pierwszym krokiem musi być chyba refleksja teoretyczna, w której wiele może pomóc pojęcie kultury politycznej. Pozwala ono i na wskazanie błędnych ujęć polityki, i na naszkicowanie pozytywnej wizji polityki właściwie rozumianej i uprawianej. Taką właśnie analizę kultury politycznej przeprowadza Autor artykułu.

Duszpasterz wobec dziennikarzy. Kilka rad praktycznych
Nikomu nie wolno przejść obojętnie obok nowych możliwości, jakie istnienie mediów stwarza dla głoszenia Ewangelii. Dlatego trzeba uczyć się z nich korzystać. Chodzi tu nie tylko o udzielenie wypowiedzi czy dłuższego wywiadu przed mikrofonem radiowym czy telewizyjnymi kamerami, ale również o umiejętność zainteresowania dziennikarzy wydarzeniami dziejącymi się czy planowanymi w duszpasterstwie parafialnym. W jaki sposób to czynić? W jaki sposób sformułować komunikat prasowy? W jaki sposób przygotować się do spotkania z dziennikarzami? Odpowiadając na powyższe pytania, Autor artykułu formułuje kilka bardzo praktycznych rad.

Ks. Stanisław Pamuła
Graffiti i współczesny świat wartości
Temat graffiti jest podejmowany nieczęsto. Graffiti to obrazy malowane na ścianach budynków. Czy takie malarstwo jest wandalizmem, czy też artystyczną formą ekspresji jego autorów? – okazuje się, że nie ma jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie. Nie ma potrzeby specjalnej refleksji nad pojawiającymi się niekiedy na budynkach bezkształtnymi obrazami i bezideowymi napisami, które należy określić jednoznacznie jako wandalizm. Jednak malowane na budynkach graffiti nie zawsze odsłaniają ideową pustkę ich twórców. Wśród obrazów malowanych na ścianach pojawiają się również takie, które ukazują kunszt ich autora i jego świat wartości. Jakich wartości? – Autor, podejmując analizę wybranych graffiti, traktując je jako formę uzewnętrznienia przeżyć i myśli ich autorów, próbuje odnaleźć ów świat wartości, który te malunki ujawniają.

Apostazja – konsekwencje prawno-duszpasterskie
Apostazja, czyli odejście od wiary, jest jednym z najpoważniejszych grzechów, których może dopuścić się człowiek ochrzczony, na co zwracali uwagę już ojcowie Kościoła. Apostazja miała miejsce nie tylko w starożytności chrześcijańskiej, najczęściej wskutek krwawych prześladowań. Apostazja dokonuje się również dzisiaj, i to w rosnącej skali. Mamy też do czynienia z decyzjami o wystąpieniu z Kościoła, czego nie należy utożsamiać z apostazją. Niemała liczba osób dotąd identyfikujących się z Kościołem podejmuje decyzję o „separacji” bądź definitywnym z nim „rozwodzie”. Czym się różni apostazja od decyzji o wystąpieniu z Kościoła? Jakie są ich kanoniczne konsekwencje? A przede wszystkim w jaki sposób wobec osób zgłaszających zamiar wystąpienia z Kościoła powinien się zachować duszpasterz? – to tylko niektóre pytania, które podejmuje Autor, odpowiadając na nie w świetle nowych dokumentów Kościoła nt. apostazji.

Kapitał Marksa – nowa propozycja Kościoła? – debata wokół książki abp. Reinharda Marksa
Jest to zapis rozmowy, która odbyła się podczas XIII Targów Książki w Krakowie na temat opublikowanej jesienią 2009 roku przez Wydawnictwo Homo Dei książki abpa Reinharda Marksa Kapitał. Została ona określona jako książka niezwykła, a to nie tylko z tego powodu, że doszło do nietypowej zbieżności nazwiska jej Autora i tytułu z Kapitałem Karola Marksa. Rzadko zdarza się, żeby Kościół tak otwarcie, tak prostym językiem i tak zdecydowanie dotknął bardzo prozaicznych problemów społecznych dotyczących każdego człowieka. Jeżeli zastanawiamy się, dlaczego pracujemy coraz więcej i wcale proporcjonalnie więcej nie zarabiamy, dlaczego kiedyś kupowaliśmy wiele towarów wyprodukowanych w Polsce, a dzisiaj kupujemy wiele takich, na których widnieje naklejka „made in China”, jak to się dzieje, że przedsiębiorstwa odnotowują dobre wyniki finansowe, a równocześnie pracownicy muszą się godzić na redukcję swoich zarobków, to odpowiedzi na te pytania można szukać w książce abpa Marksa. Rozmowa podejmuje wiele istotnych problemów nie tylko katolickiej nauki społecznej, ale również codziennej rzeczywistości życia gospodarczego, społecznego i politycznego w Polsce.

• W nurcie nauczania współczesnego Kościoła
– Krótka prezentacja wybranych dokumentów Magisterium i wypowiedzi papieża opublikowanych w okresie od 1 lipca do 30 września 2009 roku (Kazimierz Fryzeł CSsR)
• W trosce o kapłańską dojrzałość
– Weryfikacja treści i metod formacji kapłańskiej. Wybrane zagadnienia (Józef Augustyn SJ)
• W odpowiedzi na pytania duszpasterzy
− Jakie znaczenie ma sformułowanie celu homilii? (Ryszard Hajduk CSsR)
• Inicjatywy duszpasterskie
− Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży (Marcin Szczęsny i inni)

Ks. Piotr Cebula, Władysław Chaim CSsR, ks. Walenty Królak, Janusz Serafin CSsR, Wojciech Zagrodzki CSsR, Myśli do homilii na niedziele i święta (kwiecień–czerwiec 2010 roku)

Abp Reinhard Marx, Kapitał. Mowa w obronie człowieka, Homo Dei 2009, ss. 308 (rec. ks. Zbigniew Waleszczuk)

Antoni Karaś CSsR, Człowiek u podstaw odnowy teologii moralnej w ujęciu Bernarda Häringa, Wydawnictwo Homo Dei, Kraków 2009, ss. 368, (rec. Marian Machinek MSF)

Alister McGrath, Wątpliwości w wierze. Bóg jest większy, niż ci się wydaje, Wydawnictwo WAM, Kraków 2008, ss.173 (rec. Jacek Poznański SJ)

Stefan Meetschen, Europa bez Chrystusa?, Wydawnictwo Sióstr Loretanek, Warszawa 2009, ss. 104 (rec. Czesław Parzyszek SAC)

Ks. Leszek Szewczyk, Odnowa przepowiadania słowa Bożego w (archi)diecezji katowickiej po Soborze Watykańskim II. Studium homiletyczne, Księgarnia Św. Jacka, Katowice 2009, ss. 392 (rec. Gerard Siwek CSsR)

Ks. bp Ignacy Dec, Siejba słowa, t. XII: Naśladować Chrystusa, Świdnicka Kuria Biskupia, Świdnica 2006, ss. 366 (rec. ks. Krzysztof Moszumański)

DEON.pl – prezentacja portalu internetowego

Informacja o wybranych publikacjach książkowych (oprac. Janusz Serafin CSsR)