Lato offline. Jak zadbać o bezpieczeństwo dzieci w sieci podczas wakacji?

Wakacje to czas, gdy wiele dzieci spędza przed ekranami znacznie więcej godzin niż w roku szkolnym. Brak stałej rutyny i zajęć sprzyja nudzie, a ta często kończy się wielogodzinnym przesiadywaniem w Internecie. Eksperci Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę przypominają, że im później dziecko zacznie korzystać ze smartfona czy tabletu, tym lepiej dla jego rozwoju.

Z danych Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę wynika, że połowa dzieci w wieku 7–9 lat korzysta z mediów społecznościowych, pomimo że formalnie są one przeznaczone dla osób powyżej 13. roku życia. Aż 62% z nich zetknęło się tam z niepokojącymi treściami – wynika z ogólnopolskiego badania "Sprawdzian 13+", przeprowadzonego wśród uczniów klas I–III.

– Media społecznościowe narażają młodych użytkowników na uzależnienie, treści prezentujące ryzykowne i wulgarne zachowania, przemoc i seks. Musimy chronić przed nimi dzieci do 13., a najlepiej 15. roku życia. To nie lada wyzwanie dla rodziców, szczególnie w wakacje. Pamiętajmy jednak, że chodzi o zdrowie i bezpieczeństwo – podkreśla Łukasz Wojtasik, koordynator programu "Dziecko w Sieci".

Eksperci wskazują, że dobrym rozwiązaniem jest stosowanie narzędzi kontroli rodzicielskiej. Dostępne w formie aplikacji lub ustawień urządzeń, umożliwiają one filtrowanie nieodpowiednich treści, kontrolowanie odwiedzanych stron, czasu spędzanego przed ekranem, a także lokalizacji dziecka. Zależnie od wieku dziecka, stopień ochrony może być zmieniany – od pełnej kontroli w przypadku najmłodszych, do większej swobody dla nastolatków, jeśli są na to przygotowani.

– Jeśli się decydujemy na korzystanie przez dziecko z urządzeń ekranowych, musimy zapewnić mu dostęp jedynie do bezpiecznych treści. Najlepiej zadbać o to, towarzysząc dziecku. Jeżeli zostawiamy je sam na sam z Internetem, koniecznością jest wspieranie się oprogramowaniem, które ograniczy dostęp do pornografii, treści przemocowych i innych szkodliwych materiałów – zaznacza Wojtasik.

Wśród popularnych narzędzi kontroli rodzicielskiej warto wymienić aplikacje takie jak Google Family Link, Microsoft Family Safety, Qustodio czy Norton Family. Umożliwiają one m.in. monitorowanie czasu korzystania z urządzenia, blokowanie określonych treści, zatwierdzanie instalacji aplikacji, a także lokalizowanie dziecka w czasie rzeczywistym. Większość z nich jest dostępna bezpłatnie w wersji podstawowej, a dodatkowe funkcje oferowane są w ramach płatnych planów abonamentowych.

Aby skorzystać z takich rozwiązań, wystarczy zainstalować aplikację na urządzeniu dziecka oraz na własnym smartfonie i połączyć oba konta – np. rodzica i dziecka w ramach tej samej rodziny Google lub Microsoft. W ustawieniach urządzenia można też aktywować wbudowane funkcje ochrony, takie jak Tryb dziecięcy (Kids Mode), Ograniczenia wiekowe w YouTube, czy Czas przed ekranem (Screen Time) na iPhone'ach i iPadach. Ustawienia lokalizacji aktywuje się, włączając funkcję "Udostępnianie lokalizacji" – np. przez aplikację Mapy Google lub poprzez specjalne moduły w aplikacjach kontroli rodzicielskiej. Dzięki temu rodzic może wiedzieć, gdzie aktualnie znajduje się dziecko, co może być szczególnie przydatne podczas wakacyjnych wyjazdów.

Ekspert przypomina, że warto wstrzymać się z udostępnianiem dziecku własnego smartfona przynajmniej do 12. roku życia. Alternatywą dla pełnego dostępu do internetu mogą być proste urządzenia służące wyłącznie do kontaktu, szczególnie przydatne podczas wyjazdów wakacyjnych.

Zadbanie o bezpieczeństwo online to nie wszystko. W czasie wolnym szczególnie ważne stają się aktywności poza ekranem. Rozmowa z dzieckiem o jego potrzebach, wspólne spędzanie czasu, wyjazdy, spotkania z rówieśnikami – to sposoby na to, by ograniczyć czas spędzany w internecie. Organizując wakacyjne wyjazdy rodzinne, warto ustalić wspólne zasady dotyczące korzystania z urządzeń cyfrowych. Podczas kolonii i obozów dobrze jest upewnić się, że organizatorzy również dbają o ograniczenia ekranowe.

Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę opracowała katalog Domowych Zasad Ekranowych – pomocne narzędzie do wprowadzania i omawiania z dziećmi zasad korzystania z urządzeń cyfrowych. Można je znaleźć na stronie DomoweZasadyEkranowe.pl.