Uczyć się w domu, zamiast w szkole?

Czy można uczyć się w domu, zamiast w szkole? Tak, można! Obowiązek szkolny można spełniać w domu zgodnie z prawem (od 1991 roku) i do tego radośnie, twórczo oraz co najważniejsze efektywnie.

Nasza przygoda z edukacją domową trwa już cztery lata. Ania (lat 10) nasza najstarsza córka w czerwcu zdała do klasy V. Staś (lat 5) od września idzie oficjalnie do zerówki, oczywiście w ramach edukacji domowej, bo przecież uczy się z nami od urodzenia. Antoś (lat 3) też chodzi do naszej "szkoły".

Kiedy Ania miała 4 lata świadomie zrezygnowałam z pracy, która wraz z dojazdami zajmowała mi ok 10-12 godzin dzienne, by być więcej w domu, z rodzina. Nie słyszałam wtedy jeszcze o edukacji domowej. Gdy pod moim sercem pojawił się Staś, zaczęliśmy rozważać taką możliwość. To mąż był "za" i to on mnie przekonywał. Nie przypuszczałam, że tak mi się to spodoba. Na początku bałam się, czy dam radę. Okazało się, że nie jest to takie trudne, na dodatek sprawia mi wiele radości i satysfakcji.

Nasz wybór nauczania domowego wiązał się z niesamowitymi możliwościami, jakie daje ta forma nauki. Poszycia lasu można uczyć się w lesie, literki pisać na tacy z kaszą manną, pół dnia babrać się w błocie poznając tajniki wulkanów i budowy ziemi, odwiedzać muzea przez cały tydzień, a w kolejnym tygodniu uczyć się tylko geografii lub życia owadów. Zostaje też nam sporo czasu na zwykłą zabawę oraz różne zajęcia tzw. dodatkowe jak: basen, teatr, gimnastyka, angielski czy harcerstwo. Ile rodzin uczących w domu tyle metod i rozwiązań. Każda taka "szkoła" jest inna.

To wszystko można też robić chodząc do szkoły - ktoś powie. Tak, to prawda, tylko wtedy zwykle jest na to mniej czasu. I chyba mniej się chce "znowu czegoś uczyć..". W edukacji domowej nauka odbywa się tak trochę "przy okazji". Częściej o naszej nauce myślę, jako o zabawie. Staram się tak organizować zajęcia, by były jak najbardziej twórcze i kreatywne dla dzieci. Podążam też za ich aktualnymi zainteresowaniami, dostosowując je do podstawy programowej, i kiedy jest to konieczne podrzucam jakiś temat, by je nim zainteresować. Oczywiście moi "uczniowie" nie zawsze na wszystko mają ochotę, nawet ucząc się w domu trzeba wykonać wysiłek, by opanować tabliczkę mnożenia czy zasady ortografii. Moja już w tym głowa, by jak najbardziej uatrakcyjnić poprzez ciekawą formę czy metodę nawet wydające się mało ciekawe tematy. Bo takich zagadnień tak naprawdę nie ma, wszystko jest kwestią odpowiedniego "podania". Tak jak z jedzeniem.

Staram się korzystać z różnych nurtów pedagogicznych: neurodydaktyki (nauki o tym jak lubi uczyć się nasz mózg), metod włoskiej lekarki Marii Montessori czy odkryć amerykańskiego fizjoterapeuty Glena Domana. Wiele rzeczy wymyślam sama lub inspiruję się innymi rodzicami. Korzystamy też z podręczników, ale jak do tej pory nigdy nie udało nam się ich "wypełnić" całych. Są niestety w dużym stopniu nudne. Bardziej potrzebuję ich ja, jako swoistej osi, by trzymać się tematów niż moje dzieci. Na szczęście możemy uczyć się takimi metodami, jakimi chcemy. Ważne by zdać egzaminy, które po raz czwarty zdaliśmy z wynikiem bardzo dobrym.

Pamiętam jak byłam przerażona pierwszym sprawdzianem semestralnym Ani. Nie omówiłyśmy wszystkiego z podręcznika i byłam pewna, że córka nie zda zbyt dobrze. Napisała test semestralny najlepiej z całej klasy.. Byłam zdumiona i jednocześnie szczęśliwa. Z perspektywy czasu widzę, że pomimo mniejszej ilości godzin spędzonych nad książkami (w takim tradycyjnym tego słowa znaczeniu), uczymy się więcej. Wiele osób mnie pyta, jakie trzeba spełniać warunki, by edukować w domu i czy trzeba mieć specjalne przygotowanie pedagogiczne.

Dziecko uczące się w domu musi być zapisane do konkretnej szkoły, której dyrekcja wyraziła na to zgodę. By taką zgodę uzyskać trzeba złożyć podanie do wybranej szkoły, wraz z opinią poradni psychologiczno-pedagogicznej, oświadczeniem rodziców o zapewnieniu dziecku warunków umożliwiających realizację podstawy programowej obowiązującej na danym etapie kształcenia, oraz zobowiązaniem rodziców do przystępowania w każdym roku szkolnym przez dziecko do rocznych egzaminów klasyfikacyjnych. Od tego roku nastąpiła zmiana w ustawie i można zacząć uczyć się w domu również w ciągu trwającego już roku szkolnego.

Przepisy prawne dotyczące edukacji domowej (opisane powyżej) znajdują się w Ustawie o systemie oświaty z dnia 24. 04.2014 art. 16 ust. 7a. do 14 oraz Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej art. 48: "Rodzice mają prawo do wychowania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami. Wychowanie to powinno uwzględniać stopień dojrzałości dziecka, a także wolność jego sumienia i wyznania oraz jego przekonania". Nie jest ważne wykształcenie rodziców, ale jedno z rodziców zwykle rezygnuje wtedy z pracy zawodowej.

Osobom zainteresowanym tematem polecam książkę pod redakcją Marzeny i Pawła Zakrzewskich "Edukacja domowa w Polsce. Teoria i praktyka".

Serdecznie zapraszam również do odwiedzenia naszego bloga: www.szkola-domowa.blogspot.com