9 tys. Polaków uchronionych przed rakiem jelita grubego

Aż 9 tys. Polaków zostało uchronionych przed rakiem jelita grubego w ostatnich 15 latach, po wprowadzeniu kolonoskopii do badań przesiewowych - mówi PAP prof. Jarosław Reguła z Centrum Onkologii w Warszawie.

Dodaje, że bardzo ważna jest jakość wykonania tego badania.

Specjalista mówił o tym podczas 19. światowego kongresu nowotworów przewodu pokarmowego, który w sobotę zakończył się w Barcelonie. Prof. Reguła, kierownik Kliniki Gastroenterologii Onkologicznej Centrum Onkologii w Warszawie, wygłosił kluczowy wykład na temat wczesnego wykrywania raka jelita grubego przy użyciu kolonoskopii (wziernikowania jelita), stosowanej w badaniach przesiewowych.

Prof. Nadir Arber z uniwersyteckiego centrum medycznego w Tel Awiwie powiedział PAP, że polskie osiągnięcia oraz prof. Reguły we wczesnym wykrywania raka jelita grubego są nadzwyczajne. "Próbuje się wykorzystać różne metody wykrywania i diagnozowania tych nowotworów, ale kolonoskopia wciąż jest najlepsza" - podkreślił.

Kolonoskopia pozwala wykryć i usunąć polipy, które mogą się przekształcić w nowotwór złośliwy. W Polsce w badaniach przesiewowych jest ona wykorzystywana od 15 lat. Od 2012 r. wysyłane są zaproszenia listowne do osób w wieku 55-64 lata, bo w tej grupie wiekowej u 25 proc. badanych stwierdza się polipy, a 5 proc. jest zagrożonych rozwojem raka jelita grubego.

"Ponad 90 proc. nowotworów złośliwych jelita grubego powstaje z polipów" - powiedział PAP prof. Reguła. Podejrzewa się nawet, że wszystkie tego rodzaju guzy powstają z polipów, bo mało prawdopodobne jest, żeby uformowały się bezpośrednio z błony śluzowej jelita.

Specjalista powiedział PAP, że w 2017 r. po raz pierwszy w naszym kraju w ramach badań przesiewowych refundowanych z budżetu wykonanych zostanie aż 110 tys. kolonoskopii, ponad dwa razy więcej niż w latach poprzednich. Dotychczas przeprowadzano rocznie 50 tys. takich badań. Będzie to możliwe dzięki zwiększenia ich finansowania.

"W sumie co roku wykonywanych jest w naszym kraju ponad 500 tys. kolonoskopii, a w tym roku będzie ich nawet 600 tys." - wyjaśnił prof. Reguła. Cześć tych badań wykonywanych jest prywatnie (jedno kosztuje 300-400 zł), zarówno w badaniach profilaktycznych, jak i diagnostycznych. Badanie to ma tę zaletę, że w razie wykrycia polipów, można je usunąć i wysłać do analizy histopatologicznej, wykazującej czy jest to na pewno guz łagodny.

Prof. Reguła podkreśla, że bardzo ważna jest jakość wykonania kolonoskopii. W ciągu ostatnich 15 lat bardzo się ona w naszym kraju poprawiła. "Chodzi o to, żeby nie dawać pacjentom fałszywego poczucia bezpieczeństwa, że wszystko jest w porządku" - powiedział.

Zdaniem specjalisty jeśli nie zostanie wykryty żaden polip, jedno badanie z użyciem kolonoskopii wysokiej jakości gwarantuje, że nie dojdzie do rozwoju raka jelita grubego w ciągu 15-20 lat, a nawet dłużej. Być może wystarczy ono na całe życie. W przypadku wykrycia i usunięcia pojedynczych, nie więcej niż dwóch polipów o rozmiarach do 10 mm należy powtórzyć badanie po 10 latach.

Rakiem jelita grubego najbardziej zagrożone są osoby z polipowatością rodzinną. "Jest to schorzenie, które powoduje, że w jelicie grubym powstają setki polipów. Ryzyko zachorowania na raka jelita grubego jest wtedy 100 proc." - powiedział prof. Reguła. U takich pacjentów trzeba wykonywać kolonoskopię co roku już od najmłodszych lat, od 12-14. roku życia. Należy również profilaktycznie usunąć jelito grube, najpóźniej przed ukończeniem 40 lat.

Przed rakiem jelita grubego może chronić odpowiednia dieta. Podczas kongresu w Barcelonie przekonywała o tym dr Naomi Fliss Isakov z Izraela. Należy tylko spożywać jak najwięcej warzyw i owoców, a mniej czerwonego mięsa oraz słodzonych i gazowanych napojów.

Uczestniczący w konferencji dr Wojciech Rogowski ze szpitala Magodent w Warszawie wyjaśnił w rozmowie z PAP, że warzywa i owoce zawierają dużo błonnika, który przyśpiesza perystaltykę jelit, co skraca czas, w jakim przechodzą przez nie niestrawione resztki pokarmowe. Dzięki temu jelito jest mniej narażone na szkodliwe substancje.

Dr Wojciech Poborski z Katowickiego Centrum Onkologii zwrócił uwagę, że na raka jelita grubego przestał być jedynie chorobą ludzi starszych. "Coraz częściej chorują na ten nowotwór również ludzie młodzi, nawet przed 30. rokiem życia".