Mijający rok w medycynie w Polsce

Przeszczep wątroby Tomka, nowatorska w skali światowej operacja dziewczynki z chorobą genetyczną deformującą twarz oraz pierwsza w Polsce operacja z użyciem chirurgicznego robota Da Vinci - to najgłośniejsze wydarzenia mijającego roku w polskiej medycynie.

Cała Polska śledziła losy 6-letniego Tomka, który po sierpniowym zatruciu muchomorem sromotnikowym trafił do Centrum Zdrowia Dziecka. Dopiero drugi przeszczep wątroby i wielokrotne operacje pozwoliły chłopcu wrócić do domu na Wigilię.

Pracę dotyczącą mechanizmu powstawania choroby nowotworowej, której Polacy są współautorami, opublikowano w prestiżowym czasopiśmie "Science". Jak przypuszczają naukowcy z Instytutu Biologii Doświadczalnej im. Marcelego Nenckiego PAN, białko komórkowe o nazwie PML jest niezbędne do prawidłowego zajścia procesu programowanej śmierci komórki i może stanowić cel nowej terapii antynowotworowej.

W warszawskim Centrum Mikrochirurgii Oka "LASER" zespół prof. Jerzego Szaflika zaczął stosować zabiegi korekcji wysokiej krótkowzroczności za pomocą soczewki nowej generacji - tak zwanej zwijalnej soczewki fakijnej. Choć wygląda delikatnie, powinna wytrzymać 40-50 lat.

Lekarze z Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego we Wrocławiu przeprowadzili pierwszą w Polsce operację z wykorzystaniem chirurgicznego robota Da Vinci za 8 milionów dolarów. Zabiegowi poddano chorego na raka, 71-letniego mężczyznę. Robot nie zastępuje lekarza, ale może być dla niego pomocą, zapewniając znacznie większą precyzję.

W Zielonej Górze podczas VI Forum Chirurgów Kręgosłupa przeprowadzono pokazową operację - przykład najnowocześniejszej, małoinwazyjnej techniki zabiegowej. Pacjent wychodzi ze szpitala i wraca do aktywnego życia cztery razy szybciej, niż przy klasycznych metodach.

Szpital Przemienienia Pańskiego na warszawskiej Pradze testuje w ramach europejskiego projektu nEUROPt. najnowszą technikę badania mózgu - spektroskopię bliskiej podczerwieni. Liczone w trylionowych częściach sekundy) impulsy lasera po rozproszeniu w tkankach są odbierane przez szybko reagujący i czuły detektor.

Specjaliści z Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu w Kajetanach jako pierwsi w Europie zaczęli testować leczenie nawracającego zapalenia zatok z wykorzystaniem urządzenia do endoskopowego płukania i usuwania bakterii z zatok

Krakowski Szpital Specjalistyczny im. Jana Pawła II pierwszy w kraju wdrożył metodę wszczepiania zastawki wewnątrzoskrzelowej u chorych z rozedmą płuc. Do tej pory rozwiązaniem był przeszczep płuc lub operacyjne usunięcie najbardziej chorych fragmentów.

Specjaliści z Górnośląskiego Centrum Medycznego w Katowicach przeprowadzili pierwszy w Polsce zabieg przezskórnego wszczepienia zastawki aortalnej do innej, wszczepionej wcześniej, ale zniszczonej już przez chorobę zastawki biologicznej.

Lekarze z Uniwersyteckiego Szpitala Dziecięcego w Krakowie - Prokocimiu przeprowadzili nowatorską operację (dziesiąty zabieg tego typu na świecie) na czteroletniej Anielce urodzonej z zespołem Crouzona. To genetyczna choroba, objawiająca się deformacją twarzy. Dzięki zamocowaniu w jej czaszce dystraktorów, mózg Anielki będzie mógł rosnąć bez przeszkód.

W tym samym szpitalu przeszczepiono serce cierpiącej na ciężką niewydolność krążenia dwuletniej Zuzi, która od grudnia zeszłego roku żyła ze sztuczną komorą serca i czekała na dawcę organu. Na razie w przypadku dzieci stosuje się komory produkcji niemieckiej, jednak dzięki zespołowi Fundacji Rozwoju Kardiochirurgii z Zabrza powstały już prototypy polskiej komory. Jeśli badania kliniczne zakończą się sukcesem, za cztery lata sztuczna komora serca dla dzieci będzie stosowana rutynowo.

Telemedycyna pozwala lepiej diagnozować pacjenta. W Katedrze Informatyki Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie stworzono system do telekonsultacji kardiologicznych, opartych o obrazy zapisane w standardzie DICOM. Koszt konsultacji jest znikomy w porównaniu z rzeczywistym spotkaniem specjalistów np. w jednym z kilku ośrodków w Europie.

Jednym ze skuteczniejszych sposobów zapobiegania chorobom jest ograniczanie palenia, czemu służyły wprowadzone w roku 2010 zakazy palenia w miejscach publicznych - dyskotekach, lokalach gastronomicznych i na przystankach.

W roku 2010 pojawiło się nowe zagrożenie - po zażyciu dopalaczy zmarło kilkanaście osób. W trosce o bezpieczeństwo obywateli prezydent podpisał w nowelizację ustaw: o przeciwdziałaniu narkomanii oraz o Państwowej Inspekcji Sanitarnej, zakazującą handlu dopalaczami.

12 października rząd uchwalił "Narodowy Program Rozwoju Medycyny Transplantacyjnej" na lata 2011-2020. Zakłada zwiększenie o 100 proc liczby przeszczepów od zmarłych dawców, o 500 proc. liczby przeszczepów nerki od żywych dawców, o 300 proc. liczby potencjalnych dawców szpiku, szkolenie i finansowanie koordynatorów transplantacyjnych, wdrażanie i rozwijanie innowacyjnych metod przeszczepiania (jelita, kończyn górnych, komórek wątroby, chrząstki stawowej), unowocześnienie szpitali i zakup wysokospecjalistycznego sprzętu, promocję idei dawstwa.

Z kolei Narodowy Program Ochrony Zdrowia Psychicznego, który będzie realizowany w latach 2011-2015 ma zaradzić rosnącej od początku lat 90. zachorowalności na zaburzenia psychiczne.

PAP - Nauka w Polsce