Ostra białaczka szpikowa. Zrób badania krwi

Nieleczona ostra białaczka szpikowa może spowodować zgon w ciągu zaledwie kilku dni. Aby ją odpowiednio wcześnie wykryć, warto robić badania krwi - mówił  dr hab. Grzegorz Basak ze Szpitala Bielańskiego w Warszawie.

Ostrą białaczkę szpikową można wykryć, jak podkreślił lekarz, przy użyciu zwykłego badania krwi, dlatego warto je rutynowo wykonywać, tym bardziej, że niewiele kosztuje.

Dr Basak z kliniki hematologii warszawskiego Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego podkreślił, że ostra białaczka szpikowa występuje głównie u ludzi w wieku 65-68 lat, u których o powodzeniu leczenia decyduje wczesne jej wykrycie. Kłopot polega na tym, że wywołuje ona dolegliwości, takie jak ciągłe zmęczenie, rzadko z nią kojarzone nawet przez lekarzy.

Objawem ostrej białaczki szpikowej, która jest jedną z częstszych schorzeń hematologicznych, może być większa podatność na infekcje, takie jak angina, zapalenie płuc oraz zapalenie dróg moczowych. Chory ma wysoką gorączkę, odczuwa dreszcze i narzeka na złe samopoczucie.

- Bardziej miarodajna jest analiza krwi, ponieważ ostra białaczka szpikowa nie zdarza się przy prawidłowej morfologii - twierdzi dr Basak. Zmiany we krwi, które wykrywa się tym badaniem, spowodowane są tym, że w organizmie chorego pojawiają się tzw. blasty, młode komórki układu krwiotwórczego, normalnie nieobecne we krwi.

Blasty wypełniają szpik kostny co zaburza wytwarzanie białych i czerwonych krwinek oraz płytek krwi. Spada poziom czerwonych ciałek oraz płytek krwi. Z kolei białych krwinek jest za dużo, ich poziom może wzrosnąć dziesięcio-, a nawet stukrotnie, zatykając drobne naczynia krwionośne. Gdy zdarzy się to w naczyniach płucnych, dochodzi do zatoru płuc, zatkanie naczyń mózgu powoduje natomiast utratę przytomności. Jedynie wcześniejsze wykrycie choroby i rozpoczęcie leczenia może temu zapobiec.

Inne objawy ostrej białaczki szpikowej, to zaburzenia krzepnięcia, przerost dziąseł, wybroczyny i guzki na skórze, również mylone z innymi chorobami, a także powiększenie węzłów chłonnych, śledziony oraz wątroby.

W razie podejrzenia ostrej białaczki, trzeba jak najszybciej zgłosić się do kliniki lub oddziału hematologicznego. - Konieczne jest wykonanie biopsji szpiku kostnego, najczęściej pobieranego w okolicy mostka, bo dzięki temu można ostatecznie potwierdzić występowanie tej choroby - podkreśla dr Basak.

W kolejnej fazie badań diagnostycznych ustala się zmiany w chromosomach pobranych komórek. Sprawdza się również jakie występują mutacje genetyczne. Dzięki tym badaniom można ustalić jakie są rokowania chorego i jaką metodą najlepiej go leczyć.

- Niestety, wciąż mamy duże trudności z leczeniem ostrej białaczki szpikowej, szczególnie u osób starszych, po 65 roku życia, którzy stanowią 80 proc. wszystkich pacjentów - wyjaśnia dr Basak. Pięcioletnie przeżycia w tej grupie uzyskuje się jedynie u 5-15 proc. chorych. Dwukrotnie lepsze efekty osiąga się w leczeniu ludzi młodszych, przed 60. rokiem życia.

- W leczeniu ostrej białaczki szpikowej niewiele się zmieniło w ostatnich 20 latach - przyznaje specjalista. Znacznie lepiej udaje się leczyć przewlekłą białaczkę szpikową, występującą głównie u ludzi młodych. U zdecydowanej większości chorych uzyskuje się wieloletnie przeżycia. Wystarczy codziennie zażywać jedną kapsułkę zawierają substancję blokującą mutację genetyczną, która wywołuje te chorobę.

W leczeniu ostrej białaczki szpikowej stosuje się głównie przeszczep szpiku kostnego od obcego dawcy (tzw. allogeniczny). Według dr Basaka, u 50-60 proc. chorych pozwala on uzyskać pięcioletnie przeżycia, ale z powodu trudności ze znalezieniem odpowiedniego dawcy tylko część pacjentów może skorzystać z tego zabiegu.

Stosowana jest również farmakoterapia. Pozwala ona uzyskać remisje choroby u 60-80 proc. pacjentów z ostrą białaczka szpikową. Jednak choroba często nawraca, po upływie roku, dwóch lub trzech lat. Nawet pięcioletnie przeżycia nie gwarantują wyleczenia, zawsze jest ryzyko, że choroba powróci.