Czesi poznają polski katolicyzm

Niecodziennego zadania podjął się Instytut Polski w Pradze. Poprzez serię wydarzeń stara się przedstawić fenomen polskiego katolicyzmu w najbardziej zlaicyzowanym kraju Europy.

"Jedno z pierwszych skojarzeń, które wiąże przeciętny Czech z Polską to własnie religia i Kosciół katolicki. Zamiast udawać, że ten stereotyp nie istnieje, postanowiliśmy się z nim zmierzyć“ - tłumaczy dyrektor Instytutu Polskiego Maciej Ruczaj.

"Panbičkáři" to potoczne ironiczne określenie osób wierzących. W czeskich dyskusjach na forach internetowych często tym słowem określa się właśnie Polaków. Taki tytuł nosi też publikacja, którą niedawno wydało czeskie wydawnictwo CDK we współpracy z krakowskim Ośrodkiem Myśli Politycznej. Składają się na nią teksty takich autorów jak Paweł Milcarek, Krzysztof Koehler, Michał Łuczewski i Paweł Rojek. Cel? Opowiedzieć Czechom o tym, skąd wziął się "Polak-katolik".

"Poszczególne teksty wyjaśniają procesy historyczne i społeczne, które doprowadziły do stworzenia silnego związku pomiędzy tożsamoscią narodową a religią, który tak bardzo odróżnia Polaków i Czechów" - czytamy we wstępie. Jak się wydaje - takie podejście może zadziałać: książkę prezentowano w Bibliotece Vaclava Havla, a dwaj z autorów, Rojek i Łuczewski, wystapili w obszernym programie dyskusyjnym.

Zdaniem Macieja Ruczaja "kluczowe jest wytłumaczenie Czechom, że o ile im katolicyzm kojarzy się z władzą Habsurgów, dla Polaków związany jest z etosem walki o wolność. Tam był narzędziem władzy, tutaj - ostoją społeczeństwa obywatelskiego".

Fakt ten unaocznia czeskiej publiczności wystawa otwarta 16 marca w prestiżowej praskiej galerii sztuki nowoczesnej DOX. "Architektura VII Dnia", projekt trójki młodych kuratorów z Wrocławia, prezentuje fenomen wspólnotowego budowania kosciołów w okresie PRL-u. Wystawa w Pradze potrwa do połowy maja.

"Muszę przyznać, że nigdy wcześniej o tym nie słyszałem. Opowieści o tych budynkach powstających bez pozwoleń na budowę i ciężkiego sprzętu zafascynowały mnie“ - stwierdził podczas wernisażu dyrektor Galerii, Leoš Válka. "W taki właśnie sposób, opowiadając o kluczowym znaczeniu polskiego katolicyzmu we - wspólnej przecież dla naszych narodów - walce o wolność, można starać się zmieniać stereotypowe wyobrażenia Czechów o Polsce“ - dodaje Ruczaj.