"Dzień Judaizmu przeżywamy wewnątrz Kościoła"

Dzień Judaizmu skłania do refleksji nad wspólnymi korzeniami i źródłami historii - podkreślił we wtorek w Kielcach podczas ogólnopolskich obchodów 20. Dnia Judaizmu w Kościele katolickim przewodniczący Rady ds. Dialogu Religijnego KEP, bp Rafał Markowski.

Hierarcha mówił, że chce, by Dzień Judaizmu, przeżywany "w tym szczególnym miejscu, jakim są Kielce, doświadczone na przestrzeni swojej historii", przyniósł jak najwięcej dobra. "Przede wszystkim (w kwestii - PAP) tej świadomości wspólnych źródeł, ale też i wspólnego celu. Tym celem jest oczywiście zbawienie każdego z nas, ale także walka o obecność Boga w dziejach tego świata" - podkreślił podczas konferencji prasowej bp Markowski.

Duchowny przypomniał, że w ostatnich dziesięcioleciach papieże Paweł VI, Jan Paweł II i Benedykt XVI szczególnie zwracali uwagę na potrzebę określania na nowo relacji Kościoła katolickiego do judaizmu. "Nie jest przypadkiem, że Jan Paweł II mówił o judaizmie jako o religii, która nie jest czymś zewnętrznym w stosunku do Kościoła - wyznawców judaizmu nazwał +starszymi braćmi w wierze+. A papież Benedykt użył określenia - +nasi ojcowie w wierze+" - zauważył bp Markowski.

"Dzień dzisiejszy - chciałbym podkreślić to bardzo mocno - to jest dzień, który przeżywamy wewnątrz Kościoła, a który stanowi refleksję na temat naszych wspólnych korzeni i źródeł naszej historii" - mówił hierarcha.

Wiceambasador Izraela w Polsce Ruth Cohen-Dar podkreśliła, jak ważną rolę w relacjach chrześcijańsko-żydowskich odegrała deklaracja "Nostra aetate" z 1965 r. z II soboru watykańskiego. Dokument mówiący o stosunku Kościoła katolickiego do religii niechrześcijańskich wzywał, aby "ożywić i zalecić obustronne poznanie się i poszanowanie, które osiągnąć można zwłaszcza przez studia biblijne i teologiczne oraz przez braterskie rozmowy".

Jako wyjątkową określiła wiceambasador w tym procesie rolę Jana Paweł II. Przypomniała, że nazwał on antysemityzm ciężkim grzechem przeciwko Bogu. Przypomniała, jak istotną rolę odegrały wizyty papieży w Izraelu: Jana Pawła II w 2000 r. i Franciszka w 2014. "Pamiętajmy o nauce Jana Pawła II i Franciszka. Razem budujmy świat, w którym nie będzie uprzedzeń, ksenofobii i nienawiści" - podkreśliła Cohen-Dar.

Biskup kielecki Jan Piotrowski ocenił, że Kielce są przyjaznym miejscem dla "potomków Abrahama". "Nawet jeśli dokonywały się tu rzeczy bolesne i trudne. Ale jest to miejsce, które jest przyjazne przez wszystko, co tu się dzieje każdego roku, podczas odkrywania wielkich kart historii obecności w naszym mieście Żydów" - dodał bp. Piotrowski.

Prezydent Kielc Wojciech Lubawski przypomniał, że przed 1939 r. ponad 30 proc. kielczan stanowili Żydzi, którzy w dużej mierze decydowali o życiu gospodarczym i kulturalnym miasta. "Przyszedł tragiczny okres II wojny światowej i najtragiczniejszy chyba moment likwidacji getta (…), a później tzw. pogrom kielecki, w którym zginęło 40 kielczan zabitych przez kielczan. To był dla nas tak naprawdę historyczny szok, z którego przez długie lata nie mogliśmy się wyzwolić (...)" - dodał Lubawski.

Jego zdaniem, miasto i jego społeczność od co najmniej 15 lat bardzo mocno pracują nad relacjami polsko-żydowskimi. Opowiadał, że podczas wizyt w partnerskim dla Kielc izraelskim mieście Ramla słyszał od osób pochodzących z Kielc, że boją się tu przyjechać. "Nie należy bać się Polski. Musimy wszystko zrobić w tym kierunku, żeby tym ludziom uświadomić, że tutaj już zagrożenia nie ma. (…) Czujemy bardzo silną więź, jest wiele przykładów naszej sympatii do narodu izraelskiego, do tego, co nas łączy, i te ostanie lata są dowodem tej przyjaźni" - podkreślił Lubawski.

Mottem tegorocznego Dnia Judaizmu są słowa z Księgi Jeremiasza: "Uwiodłeś mnie, Panie, a ja pozwoliłem się uwieść". Jako element obchodów przewidziano m.in. modlitwy duchownych katolickich i żydowskich w miejscach pamięci o żydowskich mieszkańcach Kielc - ze wspomnieniem Żydów zamordowanych podczas II wojny światowej, Polaków ratujących Żydów i Żydów zamordowanych podczas pogromu w lipcu 1946 r.; zaplanowano też panel dyskusyjny, otwarcie wystawy w Muzeum Diecezjalnym, nabożeństwo biblijne w katedrze i wieczorną modlitwę z psalmami.

Dzień Judaizmu, przypadający corocznie 17 stycznia - w wigilię Tygodnia Modlitw o Jedność Chrześcijan - ustanowiła Konferencja Episkopatu Polski w 1997 r. Ma służyć rozwojowi dialogu chrześcijańsko-żydowskiego, modlitwie i refleksji nad związkami obu religii. Każdego roku ogólnopolskie obchody są organizowane w innej diecezji.

Uroczystości odbywają się w Kielcach po raz drugi. Pierwszy raz zorganizowano je w 2006 r. - roku 60. rocznicy pogromu kieleckiego.