Osoby pokrzywdzone w Kościele powinny powołać do życia fundację lub stowarzyszenie

Trzy lata temu na tych łamach, po tym jak Deon zamieścił wywiad z Jakubem Pankowiakiem – jednym z bohaterów filmu braci Sekielskich „Zabawa w chowanego”, postawiłem tezę, że osoby pokrzywdzone przestępstwami seksualnymi w Kościele powinny się zjednoczyć i powołać do życia fundację bądź stowarzyszenie. Argumentowałem, że warto jest wykorzystać dobrą energię, która jest w osobach pokrzywdzonych, które jakoś już swoją krzywdę „przerobiły”, by pomóc innym i zawalczyć o oczyszczenie się Kościoła.

Wspominałem – posługując się sformułowaniem zaczerpniętym od Jana Pawła II – o tym, że Kościół potrzebuje drugiego płuca. A także, że w jednej wielkiej rzece trzeba zebrać wszystkie strumienie, wszystkie środowiska, którym zależy na dobru pokrzywdzonych. Wskazywałem też na to, że skrzywdzeni skupieni w jakiejś organizacji mogliby stać się partnerem do dialogu dla Konferencji Episkopatu Polski, bo w pojedynkę, niestety nie są.

Tamten tekst jakiś rezonans wywołał. Niemniej żadna organizacja pokrzywdzonych nie powstała. Jak tłumaczyła mi jedna z osób, która zaangażowała się w próby jej tworzenia, skrzywdzeni – mający za sobą różne doświadczenia, a także będący w różnych relacjach z Kościołem – nie do końca mogli znaleźć wspólny język. Jedni bowiem chcieliby „zaorania” Kościoła, inni zaś chcieliby o niego zawalczyć.

Teraz jednak – jak się wydaje doszło do przełomu. Wskazuje na to list blisko 50 skrzywdzonych osób do członków Rady Stałej napisany w reakcji na tekst dotyczący podejścia do spraw wykorzystywania seksualnego małoletnich w archidiecezji gdańskiej, który ukazał się w Więzi. Podpisały go bowiem osoby o różnych poglądach. Dzieli ich spojrzenie na Kościół, ale łączy troska o pokrzywdzonych. Ich krzywda postawiona na miejscu pierwszym spowodowała, że można było razem wystosować list.

Reakcja – a właściwie jej brak – po drugiej stronie, czyli członków Rady Stałej byłą do przewidzenia. To doskonale znana strategia przeczekania. W wielu już sprawach biskupi wybierali właśnie tę formę działania. Pokrzywdzeni nie dostali zatem żadnej odpowiedzi na swój list, a wszyscy jego adresaci doskonale wiedzieli o tym, że zostanie upubliczniony. Nikt nie zareagował.

I tu właśnie konieczna jest jedność wśród samych skrzywdzonych. Pokazywanie biskupom, że cierpliwie i konsekwentnie będą upominać się o swoje prawa. Że będą pokazywać hierarchom, że nie są dla nich wrogami lecz przyjaciółmi, którzy chcą doprowadzić do oczyszczenia się Kościoła oraz właściwego traktowania pokrzywdzonych przestępstwami, To jest właśnie drugie płuco. Grupa, której nie można zlekceważyć. Nie można udawać, że nie słyszy się jej głosu. Grupa nacisku, oddech na plecach hierarchów.

Do tej pory naciskiem na biskupów zajmowali się dziennikarze, którzy od czasu do czasu ujawniali jakieś afery w Kościele. Biskupi albo reagowali albo czekali. Temat po pewnym czasie znikał i wszystko niby wracało do normy – choć zainteresowani doskonale wiedzieli, że nie wróciła.

Teraz dochodzą skrzywdzeni. I powinni być w centrum. Z ich trudnego doświadczenia Kościół powinien czerpać pełnymi garściami. Jestem przekonany po tym, że im więcej osób będzie angażowało się na rzecz oczyszczenia się Kościoła, na rzecz pomocy ofiarom, przy tworzeniu programów prewencyjnych i profilaktycznych tym szybciej dojdziemy do etapu, gdy ryzyko krzywdy dzieci będzie minimalne.