Mniej księży i sióstr zakonnych w Polsce. Nowe dane Kościoła za 2024 rok

Kościół katolicki w Polsce zmaga się z wyraźnym spadkiem liczby księży i osób zakonnych, choć praktyki religijne wiernych pozostają względnie stabilne. Najnowszy "Rocznik Statystyczny Kościoła katolickiego w Polsce" pokazuje zarówno skalę wyzwań personalnych, jak i zróżnicowany obraz religijności Polaków. Dane za 2024 rok potwierdzają, że zmiany demograficzne i kulturowe coraz mocniej wpływają na życie Kościoła.

• liczba księży i kleryków w Polsce systematycznie spada,

  DEON.PL POLECA

   

   

• praktyki religijne utrzymują się na stabilnym poziomie z lekkim wzrostem,

• rośnie liczba diakonów stałych,

  DEON.PL POLECA

  Szczęście musi być wypracowane w naszym wnętrzu. Jeśli wydaje nam się, że możemy je znaleźć gdzieś na zewnątrz, zawsze przeżyjemy rozczarowanie. (Richard Rohr, Prostota. Sztuka odpuszczania)

• widoczne są silne różnice regionalne w religijności,

• zmiany demograficzne wpływają na liczbę udzielanych sakramentów.

  DEON.PL POLECA
  
  
  

Coraz mniej księży i sióstr zakonnych

Z danych zaprezentowanych w Sekretariacie Konferencji Episkopatu Polski wynika, że w latach 2018–2024 liczba księży diecezjalnych zmniejszyła się o 6,4 proc., a kapłanów pracujących w parafiach – aż o 11,7 proc. Szczególnie widoczny jest spadek liczby kleryków: tylko w ostatnim roku ubyło ich 5,3 proc., a od 2018 roku liczba alumnów seminariów diecezjalnych zmniejszyła się o ponad połowę.

Równolegle maleje liczba sióstr zakonnych czynnych – w ciągu sześciu lat ubyło ich ponad 2 tysiące. Jedyną grupą, która notuje wzrost, są diakoni stali: w 2022 roku było ich 99, a w 2024 już 109.

Stabilne praktyki religijne

Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego SAC od lat prowadzi liczenie wiernych uczestniczących w niedzielnej Mszy św. (Dominicantes) oraz przystępujących do Komunii św. (Communicantes). W 2024 roku wskaźnik Dominicantes wyniósł 29,6 proc., a Communicantes – 14,6 proc. Oznacza to niewielki, ale zauważalny wzrost w porównaniu z rokiem poprzednim.

Wzrosła również liczba osób przyjmujących Komunię wśród uczestników Mszy – tzw. Communicantes względny osiągnął 49,5 proc. To niemal co druga osoba obecna na Eucharystii, podczas gdy dekadę temu było to 43 proc.

Duże różnice regionalne

Religijność Polaków pozostaje silnie zróżnicowana terytorialnie. Najwyższy udział wiernych uczestniczących w niedzielnej Mszy św. odnotowano w diecezjach: tarnowskiej (62,3 proc.), rzeszowskiej (52,4 proc.) i przemyskiej (50 proc.). Z kolei najwyższy odsetek przystępujących do Komunii św. występuje w diecezjach tarnowskiej, zamojsko-lubaczowskiej i białostockiej.

Sakramenty a demografia

W 2024 roku w Polsce udzielono 247,2 tys. chrztów, niemal 320 tys. dzieci przystąpiło do I Komunii Świętej, a blisko 213 tys. osób przyjęło bierzmowanie. Sakramentalne "tak" powiedziało sobie 68,3 tys. par. Spadki w liczbie udzielanych sakramentów – zwłaszcza chrztów i ślubów – są ściśle związane z niżem demograficznym oraz zmianami kulturowymi.

Kościół jako instytucja społeczna

Rocznik pokazuje także znaczenie Kościoła w obszarze dziedzictwa kulturowego. W 2024 roku parafie opiekowały się ponad 40,5 tys. zabytków nieruchomych, z czego niemal 60 proc. było udostępnionych zwiedzającym, a ponad połowa figurowała w rejestrze zabytków.

Polska na tle świata

Globalne dane potwierdzają podobne tendencje: od 1970 roku liczba księży na świecie spadła o ponad 12 tys., a sióstr zakonnych – z ponad miliona do około 600 tys. Jednocześnie liczba katolików na świecie wzrosła do 1,4 mld, co pokazuje, że Kościół rozwija się demograficznie głównie poza Europą.

Rocznik Statystyczny Kościoła za 2024 rok pokazuje Kościół stojący wobec poważnych wyzwań personalnych, ale jednocześnie wciąż mocno zakorzeniony w życiu religijnym i społecznym Polski.