Obchody prawosławnego Wielkiego Czwartku

W katedrze pod wezwaniem św. Mikołaja w Białymstoku porannej liturgii Świętego Bazylego Wielkiego, charakterystycznej dla Wielkiego Czwartku, przewodniczył ordynariusz prawosławnej diecezji białostocko-gdańskiej arcybiskup Jakub.

W niektórych świątyniach podczas uroczystości Wielkiego Czwartku biskupi dokonują obrzędu umycia nóg dwunastu kapłanom, na pamiątkę ewangelicznego wydarzenia, kiedy to Jezus umył nogi swoim uczniom. Taki obrzęd miał miejsce m.in. w katedrze metropolitalnej św. Marii Magdaleny w Warszawie, gdzie dwunastu duchownym obmył nogi zwierzchnik Cerkwi w Polsce, metropolita Sawa.

Wieczorem wierni ponownie przyjdą do cerkwi, by uczestniczyć w nabożeństwach pasyjnych, podczas których - trzymając w rękach zapalone świece - wysłuchają dwunastu fragmentów Ewangelii poświęconych Męce Pańskiej.

Cerkiewna świeca Wielkiego Czwartku ma znaczenie świecy gromnicznej w Kościele katolickim. Światło wierni zabiorą do domów, gdzie dymem będą symbolicznie znaczyć ich progi i obchodzić wszystkie pomieszczenia, by uczynić tam znak krzyża. Świece te używane są później podczas wszystkich uroczystych modlitw.

Przez cały Wielki Tydzień w wielu prawosławnych rodzinach zachowywany jest ścisły post. W niektórych w czwartek, piątek i sobotę ogranicza się gotowanie potraw, a podstawą jadłospisu są chleb, woda (kompot) oraz warzywa i owoce.

Według tradycji, czwartek jest u prawosławnych pierwszym dniem Wielkiego Tygodnia, podczas którego nie powinno się już wykonywać żadnych poważnych prac. Nazywany jest też "czystym", bo tradycyjnie zaczynał się kąpielą, najlepiej w wodzie przyniesionej o poranku z rzeki lub strumienia.

Dokładnych danych dotyczących liczby wiernych Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego nie ma. Hierarchowie Cerkwi szacują, że w całym kraju jest 550-600 tysięcy osób wyznania prawosławnego. Przyjmuje się, że połowa z nich mieszka w województwie podlaskim - przede wszystkim w Białymstoku oraz powiatach: hajnowskim i bielskim. To teren stanowiący części dwóch prawosławnych diecezji: białostocko-gdańskiej i warszawsko-bielskiej.