'Więcej nas łączy niż dzieli' – myśl Jana Pawła II kluczowa w orędziu

Wydaje mi się, że w orędziu najważniejsze jest zdanie z Jana Pawła II, że trzeba “stawiać wyżej to, co jednoczy, niż to, co dzieli” – powiedział Paweł Kowal. Polityk i politolog skomentował w ten sposób treść dokumentu, jaki w katedrze warszawskiej podpisali przewodniczący Episkopatu Polski abp Stanisław Gądecki i abp Światosław Szewczuk, zwierzchnik Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego.

Kraków: "Rzeź Wołyńska" w Muzeum AK

Wiadomości z Polski

W tych trudnych dniach zapisujemy kolejne ważne karty w księdze pojednania tak, abyśmy potrafili ułożyć naszą wspólną przyszłość jak wolni z wolnymi i równi z równymi – głosi wspólne Orędzie. Wydano je w 80. rocznicę rzezi wołyńskiej. Komentując dokument Paweł Kowal zaznaczył, że różnice w ocenie rzezi wołyńskiej przez Polaków i Ukraińców niestety pogłębia się, zaś istotne w całej sprawie podziały nie zostały przezwyciężone.

„W Orędziu słusznie zaznaczono, że jeśli chodzi o wspólne starania biskupów polskich i ukraińskich obu obrządków na rzecz pojednania, to na papierze zostało ono już osiągnięte” – stwierdził rozmówca. Zauważył też, że spór prawny o charakter zbrodni na Wołyniu, nawet się pogłębia, ponieważ po stronie ukraińskiej nie ma zgody na taką kwalifikację wydarzeń sprzed 80 laty. „W gruncie rzeczy pozostaje tylko mądrość mówiąca o tym, że trzeba stawiać wyżej to, co jednoczy, niż to, co dzieli. Paradoksalnie, to jest dla mnie w tym orędziu najważniejsze, może kluczowe” – powiedział Paweł Kowal dodając, że wysoko ocenia podpisany dziś dokument.

„Dobrze, że to orędzie zostało dzisiaj podpisane, i dobrze, że arcybiskupi Gądecki i Szewczuk nie stoją z boku, że podejmują ten temat” – stwierdził polityk dodając, że obydwaj hierarchowie mają przy tym świadomość, że w tej sprawie najwięcej może zrobić czas, bo wszystko już zostało napisane, a niektóre różnice w ocenie wydarzeń sprzed 80 lat nawet się pogłębiły. Zdaniem Kowala, w sferze religijnej czy etnicznej ważne jest dokonane w dokumencie rozróżnienie kwestii przebaczenia i pojednania. „I to powinno szeroko dotrzeć do społeczeństwa, a wielu gorącym głowom powinno to dać do myślenia” – spuentował politolog.

Liturgia słowa sprawowana w archikatedrze św. Jana Chrzciciela w Warszawie, zainaugurowała kościelne obchody 80. rocznicy rzezi wołyńskiej. W orędziu podpisanym w trakcie wydarzenia pada apel m.in. o dalsze badania historyków celem ustalenia pełnej prawdy o tej ‘przerażającej zbrodni’ oraz o „godne upamiętnienie ofiar w miejscach ich śmierci i największego cierpienia”. W Orędziu wskazano, że rosyjska agresja na Ukrainę „uświadamia nam na nowo, że pojednanie między naszymi narodami i współpraca wolnej Polski z wolną Ukrainą stanowią niezbędne warunki pokoju w naszej części Europy”. „W przeciwnym przypadku rozgrywającym zawsze będzie ‘ten trzeci’” – przestrzegają autorzy dokumentu.

Biskupi z Polski i Ukrainy napisali, że w dziele pojednania nie chodzi o to, aby zapomnieć, ale, aby przezwyciężyć zło z przeszłości. Zacytowali też apel wypowiedziany w Ukrainie przez Jana Pawła II, by „dzięki oczyszczeniu pamięci historycznej wszyscy byli gotowi stawiać wyżej to, co jednoczy, niż to, co dzieli”.

Orędzie abpa Stanisława Gądeckiego i abpa Światosława Szewczuka w 80. rocznicę rzezi wołyńskiej

Kościół

Rzeź wołyńska to masowa zbrodnia (określana też mianem czystki etnicznej i ludobójstwa) dokonana przez nacjonalistów ukraińskich wobec Polaków byłego województwa wołyńskiego, podczas okupacji tych terenów przez III Rzeszę, w okresie od lutego 1943 do lutego 1944. Podczas rzezi wołyńskiej zginęły dziesiątki tysięcy Polaków. Grzegorz Motyka, autor publikacji „Od rzezi wołyńskiej do akcji ‘Wisła’. Konflikt polsko-ukraiński 1943 – 1947” oblicza, polskie straty to 76 – 106 tys. zamordowanych. W opinii autora, „choć akcja antypolska była czystką etniczną, to jednocześnie spełnia ona definicję ludobójstwa”.