Watykan: potrzeba współpracy w ochronie dzieci i młodzieży

Na konferencji Papieskiej Komisji ds. Ochrony Małoletnich poświęconej ochronie dzieci, młodzieży oraz osób bezbronnych w Kościele w Europie wybrzmiała konieczność współpracy i wzajemnego wsparcia oraz uwzględniania osób skrzywdzonych w pracy na tym polu – relacjonują członkowie Polskiej delegacji oraz przedstawicielka Papieskiej Komisji w rozmowie z serwisem Vatican News. Konferencja odbyła się w dn. 13-15 listopada w Watykanie.

Współpraca w ochronie dzieci, młodzieży i dorosłych bezbronnych

Dr Ewa Kusz z Papieskiej Komisji ds. Ochrony Małoletnich podkreśliła, że ta konferencja była zarówno o współpracy w Europie w zakresie ochrony dzieci i młodzieży, jak również o włączaniu osób skrzywdzonych do tej pracy. „W jaki sposób budujemy cały system prewencji w różnych krajach europejskich? Jakimi zasobami z różnych krajów możemy się dzielić?” – to pytania, na które wskazała dr Kusz.

Ojciec Adam Żak SJ, dyrektor Centrum Ochrony Dziecka na Uniwersytecie Ignatianum w Krakowie, Koordynator KEP ds. ochrony dzieci i młodzieży zaznaczył, że po spotkaniu przedstawicieli Kościoła z krajów Europy Środkowo-Wschodniej nt. ochrony dzieci i młodzieży, które miało miejsce w Warszawie w 2021 powstała sieć współpracy między tymi krajami. „Mam nadzieję, że teraz ta sieć stanie się jeszcze szersza, to znaczy będzie obejmowała Kościół we wszystkich krajach Europy”.

Na kwestię współpracy w ochronie dzieci, młodzieży i osób dorosłych bezradnych zwróciła uwagę także prezeska Fundacji św. Józefa – Marta Titaniec. „Ta konferencja to pewien etap w drodze nas wszystkich. Pokazuje ona potrzebę wzajemnego uczenia się, wymiany informacji, budowania sieci” – wskazała. Zaznaczyła jednocześnie, że rozmawiała z delegacją z Litwy, która pytała o pracę Fundacji św. Józefa. „Była to okazja do podzielenia się doświadczeniem” – dodała.

Kwestie prawne

„Oprócz rozwoju systemu prewencji konieczna jest zmiana przepisów procesowych, które zagwarantują pokrzywdzonemu pełnoprawny i podmiotowy status w postępowaniu kanonicznym” – zaznaczył dr hab. Michał Królikowski, prof. UW współpracujący z instytucjami mającymi na celu ochronę osób małoletnich w Kościele w Polsce.

Podczas tej konferencji ks. dr Jan Dohnalik z UKSW miał wykład na temat osób bezbronnych (adulto vulnerabile). Zaznaczył, że bardzo istotne jest to, iż w Kościele zawraca się uwagę zarówno na osoby małoletnie, jak i na osoby zależne czy osoby bezradne, które mogą być narażone na wykorzystanie. „Uważam, że bardzo ważne jest, żeby to dobrze określić w prawie, aby te osoby chronić” – podkreślił ks. Dohnalik.

Słuchanie osób skrzywdzonych

„Słuchać trzeba stale. Słuchanie to jest pewnego rodzaju dar, o który – jak mówi Papież Franciszek – trzeba prosić. Słuchanie pomaga w zrozumieniu osób skrzywdzonych. Słuchanie to jest też bycie z nimi w drodze” – wskazała s. Agnieszka Jarkowska, kapucynka, Delegatka Konferencji Wyższych Przełożonych Żeńskich Zgromadzeń Zakonnych w Polsce do współpracy z Centrum Ochrony Dziecka w Krakowie.

Siostra Jarkowska dodała, że podczas konferencji bardzo mocno wybrzmiało to, jak ważna jest praca na polu prewencji połączona z edukacją ludzi, żeby wiedzieli czym jest ochrona osób małoletnich i bezradnych.

Raport Papieskiej Komisji ds. Ochrony Małoletnich

„Myśmy dość długo pracowali nad tym raportem. W związku z tym, że jest on pierwszy, to jest także pilotażowy” – wskazała dr Ewa Kusz z Papieskiej Komisji ds. Ochrony Małoletnich. Zaznaczyła, że w raporcie została przedstawiona koncepcja „transitional justice” (sprawiedliwość czasu przejściowego) i conversional justice (sprawiedliwość czasu nawrócenia). Zgodnie z metodologią raportu, ukazana jest w nim sytuacja w krajach, z których biskupi przyjeżdżają do Watykanu z wizytą „Ad limina”. W przyszłości będzie tam także analiza sytuacji w zakonach.
O. Adam Żak SJ dodał, że opublikowany ostatnio raport Papieskiej Komisji ds. Ochrony Małoletnich i kolejne jej raporty mają ogromne znaczenie, ponieważ „będzie można zobaczyć, na jakim etapie są Kościoły w poszczególnych krajach i którym trzeba pomóc”.

Uczestnikami międzynarodowej konferencji byli przedstawiciele episkopatów i konsult zakonnych z 25 państw Europy. Na czele polskiej delegacji stał Prymas Polski abp Wojciech Polak, Delegat KEP ds. ochrony dzieci i młodzieży. Wraz z nim byli: o. Adam Żak SJ, dyrektor Centrum Ochrony Dziecka na Uniwersytecie Ignatianum w Krakowie, Koordynator KEP ds. ochrony dzieci i młodzieży; Marta Titaniec, Prezeska Fundacji św. Józefa; s. Agnieszka Jurkowska, kapucynka, Delegatka Konferencji Wyższych Przełożonych Żeńskich Zgromadzeń Zakonnych w Polsce do współpracy z Centrum Ochrony Dziecka w Krakowie oraz współpracujący w kwestii ochrony dzieci i młodzieży oraz osób dorosłych bezbronnych: dr hab. Michał Królikowski, prof. UW, i ks. dr Jan Dohnalik z UKSW. W konferencji wzięła udział dr Ewa Kusz z Papieskiej Komisji ds. Ochrony Małoletnich.