Żydowska Chanuka – rozpalić ponownie światło świętości

Chanuka upamiętnia odbicie Świątyni Jerozolimskiej przez Machabeuszy i jej oczyszczenie. Podobnie zapalanie kolejnych świec na chanukowym świeczniku symbolizuje wzrost naszej świętości. To nie tylko pojedynczy cud historyczny, ale cud, który rozciąga się ponad historią.

Wydarzenia wspominane podczas Chanuki opisane zostały w pierwszej i drugiej Księdze Machabejskiej. Księgi te nie są częścią żydowskiego kanonu biblijnego, natomiast są księgami Biblii katolickiej. Zatem paradoksalnie Chanuka jest świętem niebiblijnym dla Żydów, a biblijnym dla chrześcijan, ale to jednak Żydzi obchodzą Chanukę, a nie chrześcijanie. Obchodził je również Jezus, o czym można przeczytać w Ewangelii Jana (J 10, 22-23).

Geneza święta sięga 175 roku p.n.e., gdy Judeę najechał cesarz Seleucydów Antioch Epifanes IV, który zbezcześcił Świątynię Jerozolimską, umieszczając w niej posąg Zeusa i składając na ołtarzu ofiary z nieczystych zwierząt. W odpowiedzi na te wydarzenia, grupa żydowskich partyzanckich wojowników (Machabeuszy), wywołali powstanie, odbili Świątynię i ją oczyścili. Według prawa w świątyni powinny nieprzerwanie palić się lampy zasilane konsekrowaną oliwą z oliwek. Ilość znalezionej w Świątyni oliwy była bardzo niewielka. Stał się jednak cud – oliwy wystarczyło bowiem nie na jeden dzień, ale na osiem – dokładnie tyle, ile potrzeba było do wyprodukowania nowej, czystej liturgicznie oliwy.

Ten ośmiodniowy cud upamiętnia się, zapalając na ośmioramiennym chanukowym świeczniku codziennie jedną dodatkową świecę. Zapalanie kolejnych świec, które z każdym dniem coraz bardziej rozświetlają pomieszczenie, symbolizuje wzrost świętości.

Chanuka to żydowskie święto światła, które trwa osiem dni i które najczęściej wypada w grudniu. Samo słowo oznacza „poświęcenie” lub „dedykacja”. W kalendarzu żydowskim zaczyna się 25. dnia miesiąca Kislew.