Flaga olimpijska ma już 100 lat

14 czerwca minie sto lat od momentu otwarcia zorganizowanego w Paryżu szóstego kongresu olimpijskiego, podczas którego zaprezentowany został po raz pierwszy najbardziej rozpoznawalny symbol sportowej rywalizacji - flaga z pięcioma kolorowymi kołami.

Do stolicy Francji na Kongres zorganizowany z okazji jubileuszu 20-lecia odrodzenia w 1896 roku w Atenach nowożytnych igrzysk przyjechało 140 uczestników. Uroczystego otwarcia na Sorbonie dokonano w obecności prezydenta Republiki Francuskiej Raymonda Poincare.

Jedną z decyzji zgromadzenia było zatwierdzenie flagi zaprojektowanej dwa lata wcześniej przez wskrzesiciela nowożytnych igrzysk olimpijskich, francuskiego barona Pierre'a de Coubertina.

Inspiracją dla niego były letnie igrzyska olimpijskie w Sztokholmie w 1912 roku, w których wystąpili sportowcy z pięciu kontynentów.

Pierwsza flagę, znajdująca się do dnia dzisiejszego w siedzibie Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego w Lozannie, zaprojektowała firma Bon Marche. Ma trzy metry długości i dwa szerokości. Jest uszyta z białego materiału, bez obwódki. W jej środku znajduje się pięć splecionych ze sobą kół w kolorze niebieskim, czarnym, czerwonym, żółtym i zielonym symbolizujących Europę, Afrykę, Amerykę, Azję i Australię.

Kolory kół i biały flagi mają także oddawać barwy pojawiające się w niemalże wszystkich flagach państw świata. De Coubertin wpisał w 1914 roku w zewnętrzne koła symbolu słowa z motta olimpijskiego: Citius i Fortius, a dwa dolne koła połączył słowem Altius i ozdobił gałązką oliwną, którą dekorowano antycznych zwycięzców. Właśnie taka flaga pojawiła się w amfiteatrze Sorbony w 1914 roku. Później motto zostało usunięte z kół olimpijskich.

Koła stanowią emblemat białej flagi olimpijskiej, nazwanej "flagą ludzkości" i symbolizują pokój, braterstwo i uniwersalizm olimpijski, a splecione ze sobą reprezentują pięć kontynentów połączonych ideą olimpijską.

Od igrzysk w 1920 roku w Antwerpii eksponowana jest jej kopia. Oryginał można oglądać w Muzeum Olimpijskim w Lozannie.

Flaga olimpijska jest jednym z najważniejszych symboli olimpijskich. Wciągana jest na maszt podczas ceremonii otwarcia i pozostaje tam przez całe igrzyska olimpijskie aż do ich zamknięcia. W ostatnim dniu kończącym zawody gospodarz przekazuje ją następnemu.

Dzieło de Coubertina jest chronione prawnie jako znak towarowy. 41 krajów, w tym Polska, jest sygnatariuszami międzynarodowej konwencji, Traktatu z Nairobi, mówiącej o ochronie idei symbolizowanych przez flagę olimpijską i ściganiu nadużyć związanych z jej wykorzystywaniem. Na każde jej użycie konieczna jest zgoda MKOl.

Karta Olimpijska MKOl oficjalnie stanowi, że symbol kół olimpijskich wyraża działalność ruchu olimpijskiego oraz symbolizuje unię pięciu kontynentów oraz spotkanie sportowców z całego świata.

Motyw kół znany był już w starożytności. Pojawił się na świętym dysku greckiego króla Elis, Ifitosa, który w 884 r. p.n.e. stworzył ideę zawieszania broni na czas igrzysk, świąt i wszystkich obrzędów. Za radą wyroczni delfickiej kazał wyryć warunki rozejmu na świętym dysku. Pauzaniasz w "Wędrówce" napisał: "Dysk Ifitosa zawiera tekst zawieszenia broni ogłaszanego przez elejczyków na czas igrzysk olimpijskich. Ale pismo na nim nie tworzy prostej linii, litery obiegają dysk na kształt koła...".

Po zakazaniu igrzysk, które rozgrywano do 394 roku n.e., następne odbyły się dopiero po piętnastu stuleciach. Ich ideę wskrzesił baron de Coubertin. Pierwsze nowożytne igrzyska odbyły w 1896 roku w Atenach.