Ogrody Watykańskie

Tereny Wzgórza Watykańskiego, obwiedzione murami obronnymi, a niezajęte pod zwarte budownictwo, pokryte są pieczołowicie pielęgnowaną roślinnością. Są to sławne Ogrody Watykańskie, w których znajduje się również wiele pomniejszych budynków o różnym przeznaczeniu.

Początki pielęgnowanych ogrodów sięgają połowy XV w. i od tamtego czasu były cenione i doglądane przez wielu papieży, szczególnie zaś doby renesansu i XVII-wiecznych budowniczych Rzymu, np. Urbana VIII. Ogrody to skupisko palm, rozrosłych sosen, starych cyprysów, egzotycznych araukarii, dębów, bambusowych zagajników, krzewów śródziemnomorskich, trawników, alejek, fontann, grot, skalników, zacisznych zaułków, z których jedne są starannie pielęgnowane i strzyżone w systemie ogrodów francuskich, inne pozostawiono w możliwie naturalnej scenerii.

Ogrody upiększone są fragmentami starożytnych posągów, kolumnami, kapitelami korynckimi i ozdobami kamiennymi z późniejszych okresów. Mniejsze i większe fontanny zasila bieżąca woda sprowadzana podziemnymi ujęciami, częściowo także akweduktem Trajana, od czasów Pawła V z jeziora Bracciano na wzgórze Janikulum, skąd grawitacyjnie rozprowadzana jest m.in. do fontann, także tych na Placu św. Piotra. Do najciekawszych należy fontanna Okrętu przyozdobiona ołowianym galeonem na życzenie Klemensa IX.

Najbardziej monumentalna, tryskająca ze skał, to fontanna Orła z herbami Pawła V. Fontanna Muszli, fontanna z żabami, fontanna tzw. Łódeczka i kilka innych współtworzą środowiska ciszy, zadumy, refleksji i modlitwy. Tę samą rolę mają spełniać kapliczki, np. replika groty z Lourdes utworzona w 1902 r. czy kapliczka Matki Boskiej Nieustającej Pomocy Benedykta XV. Pomniki upamiętniają niektórych papieży (jak figura Urbana II) i niektóre zdarzenia, np. pomnik Juana Diego z wizerunkiem Matki Boskiej z Guadalupe na tilmie przed biskupem Juanem de Zumarragą, pomnik św. Piotra w kajdanach i nowoczesny pomnik upamiętniający ocalenie Jana Pawła II z zamachu 13 maja 1981 r.

Wśród znajdujących się w ogrodach budynków warto wymienić: kościół Abisyńczyków, Pracownię Mozaik, stację kolejową, Pałac Gubernatorski, Kolegium Etiopskie, centrum nadawcze na Rzym Radia Watykańskiego oraz pawilon Piusa IV. Wzniesiony w czasach Leona Wielkiego (440-461) i poświęcony św. Szczepanowi kościół Abisyńczyków, wielokrotnie Wśród znajdujących się w ogrodach budynków warto wymienić: kościół Abisyńczyków, Pracownię Mozaik, stację kolejową, Pałac Gubernatorski, Kolegium Etiopskie, centrum nadawcze na Rzym Radia Watykańskiego oraz pawilon Piusa IV. Wzniesiony w czasach Leona Wielkiego (440-461) i poświęcony św. Szczepanowi kościół Abisyńczyków, wielokrotnie przebudowywany, posiada ciekawy romański portal i kryptę z VI w. Kolegium Etiopskie, niejakie kuriozum na terenie Watykanu, to ślad ciekawych i pradawnych kontaktów Etiopii-Abisynii ze Stolicą Piotrową.

W XV w. funkcjonowało już tu hospicjum etiopskie, na którego miejscu za Leona X stanął klasztor etiopski; przy nim w 1919 r. urządzono kolegium dla kształcenia seminarzystów z Etiopii. Kamień węgielny pod całkowicie nowy budynek, nawiązujący do dawnej tradycji obecności Etiopczyków przy Bazylice św. Piotra, położono w sąsiedztwie w 1928 r. Pracownia Mozaik pełni obecnie rolę pracowni konserwacji i opracowywania watykańskich zabytków, a założył ją Sykstus V z myślą o wykonaniu na miejscu niezbędnych dekoracji dla Bazyliki św. Piotra. Stacja kolejowa to zgrabny, niewielki budynek z bocznicą kolejową, wybudowany przez Giuseppe Momo na życzenie Piusa XI, pozwalający papieżom na wyjazd z Watykanu koleją (obecnie dworzec zaadaptowano na sklepy watykańskie). Pałac Gubernatorski to masywny, ogromny gmach wzniesiony w latach dwudziestych XX w. z myślą o seminarium, nigdy tu nieumieszczonym. Obecnie swoją siedzibę mają tu niektóre urzędy Stolicy Świętej. Radio Watykańskie nadaje od 1931 r., a inicjatorem od strony technicznej był sam

Guglielmo Marconi, wynalazca radia. Pawilon Piusa IV to zgrabna willa według projektu Pirra Ligorio w stylu manierystycznym, nieco przeładowana od frontonu płaskorzeźbami o motywach antycznych. Wiele starożytnych figur upiększa niewielki dziedziniec przyległy do budynku. Wewnętrzne pomieszczenia ozdobiono malowidłami i mozaikami. Z przyległym budynkiem mieści obecnie siedzibę Papieskiej Akademii Nauk. W załomie murów obronnych wygospodarowano miejsce na lądowisko helikopterów.

Więcej w doskonałym przewodniku po Rzymie: RZYM - Jan Gać