Co łączy Olszewskiego, Szostka i Owsiaka?

Były premier Jan Olszewski, wybitny polski chirurg naczyniowy prof. Mieczysław Szostek oraz założyciel Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy Jerzy Owsiak, zostali w czwartek honorowymi obywatelami Warszawy. Decyzję w tej sprawie podjęła rada miasta.

Kandydaturę Olszewskiego zgłosił klub PiS. Przemawiając w imieniu tej partii, wiceprzewodnicząca rady Olga Johann powiedziała, że były premier "całym swoim życiem walczył o wolną Polskę i uczciwość".

- My nie mamy wielu stron na temat jego osiągnięć, dlatego że to są sprawy tak oczywiste, że nie trzeba ich w punktach wymieniać. Myślę, że wszyscy możemy być dumni, że człowiek prawy, szlachetny i walczący o uczciwość i sprawiedliwość jest naszym kandydatem na honorowego obywatela - dodała.

Prezentując zgłoszoną przez klub SLD kandydaturę prof. Szostka, radny Andrzej Golimont podkreślił, że jest on jednym ze współtwórców współczesnego samorządu po 4 czerwca 1989 r. Zaznaczył, że prof. Szostek był pierwszym bezpartyjnym przewodniczącym stołecznej Rady Narodowej w okresie, kiedy w Warszawie rozpoczęła się budowa metra.

Wszystkich kandydatów poparło 58 radnych; nikt nie był przeciw. Od głosu wstrzymał się jedynie Maciej Maciejowski (dawniej w PiS i Warszawskiej Wspólnocie Samorządowej, dziś niezrzeszony). Wyjaśnił, że wszystkie kandydatury znalazły się w jednym projekcie uchwały, więc głos przeciwko kandydaturze Owsiaka, którego określił mianem "znanego deprawatora polskiej młodzieży", byłby równoznaczny z głosowaniem przeciwko dwóm pozostałym osobom.

Tytuły honorowego obywatela stolicy są co roku uroczyście nadawane 31 lipca na Zamku Królewskim, w przeddzień rocznicy wybuchu powstania warszawskiego - w Dniu Pamięci Warszawy. Przyznanie tego tytułu jest wyrazem najwyższego wyróżnienia i uznania dla zasług lub wybitnych osiągnięć obywateli polskich i cudzoziemców.

Jan Olszewski urodził się 20 sierpnia 1930 r. w Warszawie, w związanej z PPS rodzinie kolejarskiej. W czasie okupacji działał w Szarych Szeregach, był łącznikiem w powstaniu warszawskim. Studiował prawo na Uniwersytecie Warszawskim. W latach 60. bronił w procesach politycznych m.in. Jacka Kuronia, Karola Modzelewskiego, Melchiora Wańkowicza, Janusza Szpotańskiego, Wojciecha Ziembińskiego.

W 1975 r. podpisał "List 59" - protest przeciw poprawkom wprowadzającym do konstytucji PRL przewodnią rolę PZPR i sojusz z ZSRR. W 1976 r. bronił w sądach robotników Radomia i Ursusa. Współpracował z KOR i Ruchem Obrony Praw Człowieka i Obywatela. W 1980 r. doradzał "Solidarności" i Lechowi Wałęsie.

Był pełnomocnikiem rodziny ks. Jerzego Popiełuszki podczas procesu jego zabójców z SB. W stanie wojennym współpracował z Episkopatem i podziemną Solidarnością. Bronił w sądach m.in. Lecha Wałęsę, Zbigniewa Romaszewskiego i Zbigniewa Bujaka.

Jako członek Komitetu Obywatelskiego przy Lechu Wałęsie uczestniczył w rozmowach Okrągłego Stołu.

Premierem był od grudnia 1991 r. do czerwca 1992 r. Jego rząd upadł po ujawnieniu przez szefa MSW Antoniego Macierewicza archiwaliów SB - listy polityków figurujących w archiwach MSW jako konfidenci komunistycznych służb specjalnych. Na liście tej znajdował się m.in. Wałęsa, który 4 czerwca 1992 r. wnioskował o odwołanie premiera.

Był doradcą prezydenta Lecha Kaczyńskiego, który odznaczył go Orderem Orła Białego.

Prof. Mieczysław Szostek to związany od lat z Warszawą jeden z najwybitniejszych polskich chirurgów naczyniowych. W latach 90. był prezydentem Europejskiego Towarzystwa Chirurgów Naczyniowych, którego członkiem zarządu nadal pozostaje. Jest też prezesem Fundacji Rozwoju Chirurgii Naczyniowej.

Szostek przez wiele lat zasiadał w stołecznej Radzie Narodowej; w latach 1981-1990 był jej przewodniczącym. W latach 1985-1989 był posłem na Sejm. Był zaangażowany w prace komisji nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw zmieniających przepisy dotyczące rad narodowych i samorządu terytorialnego, która stworzyła podstawy do zmian systemu samorządowego po 1989 r.

Przedstawiając kandydaturę zgłoszonego przez klub PO Owsiaka, przewodnicząca rady miasta Ewa Malinowska-Grupińska podkreśliła, że do wniosku tej partii dołączono 12 stron, na których wymieniono warszawskie placówki, które dzięki WOŚP uzyskały sprzęt medyczny.

Jak zaznaczyła, mieszkańcy stolicy wskazali Owsiaka jako warszawiaka ostatniego 25-lecia i jako laureata plebiscytu "Ludzie Wolności" (widzowie TVN i czytelnicy "Gazety Wyborczej" nagrodzili w nim osoby będące dla Polaków symbolami niepodległości, rozwoju i demokracji). - Myślę, że jako rada Warszawy powinniśmy uszanować wybór warszawiaków w tej kwestii - dodała.

Tradycja nadawania godności honorowego obywatela sięga w Warszawie 1918 r. Jako pierwszego uhonorowano Józefa Piłsudskiego. Rada miasta nadawała tytuł w latach 1918-1929 osobom szczególnie zasłużonym dla stolicy. Tradycję wznowiono w 1992 r. Wyróżniona w ten sposób osoba (dotychczas było ich 68) otrzymuje akt nadania, odznakę i legitymację.