E-papierosy i młodzież: uzależnienie smakiem i dymem. Ekspert alarmuje: „To niszczy płuca i kształtuje mechanizm sięgania po inne używki”

Są kolorowe, pachnące, łatwo dostępne i – jak ostrzega dr hab. Piotr Korczyński – tworzą uzależniający rytuał, który zmienia mózg młodego człowieka. E-papierosy i saszetki nikotynowe stały się codziennością dla polskich nastolatków. Problemem nie jest tylko nikotyna – to również chemiczne aromaty i brak realnych regulacji. Ekspert z Państwowego Instytutu Medycznego MSWiA bije na alarm.

Jak działa e-papieros i co wdychają młodzi ludzie?

Nowoczesne e-papierosy to urządzenia zawierające glikol propylenowy, glicerynę, nikotynę i substancje zapachowo-smakowe. Wysoka temperatura sprawia, że związki te zamieniają się w aerozol wdychany do płuc. Problem? Nikt nie wie, jak dokładnie działają w organizmie nastolatków.

– Dzisiejsze liquidy zawierają tysiące aromatów – wiele z nich nieprzebadanych i toksycznych po podgrzaniu – ostrzega dr Korczyński.

Toksyczne składniki w smakowych e-papierosach

E-papierosy smakowe są szczególnie niebezpieczne. Substancje takie jak:

• Sukraloza – w wysokiej temperaturze rozkłada się na związki mogące mieć działanie rakotwórcze,

• Diacetyl – powoduje „popcornowe płuca”, uszkadzając pęcherzyki płucne,

• Aldehyd cynamonowy – podrażnia i uszkadza nabłonek dróg oddechowych.

Te chemikalia trafiają do płuc młodych ludzi, którzy nie są nawet świadomi zagrożenia.

Uzależniająca siła rytuału

Nawet e-papierosy bez nikotyny mogą uzależniać. Dzieje się tak przez tzw. efekt wejścia (gateway effect):

• wciąganie dymu, smak, trzymanie urządzenia – wszystko to aktywuje układ nagrody w mózgu,

• organizm uczy się kojarzyć przyjemność z substancją,

• z czasem może to prowadzić do sięgania po inne używki.

– To wstęp do uzależnień emocjonalnych i fizycznych – podkreśla pulmonolog.

E-papierosy w Polsce – brak kontroli i łatwy dostęp

W przeciwieństwie do takich krajów jak Wielka Brytania czy Belgia, gdzie obowiązują restrykcje dotyczące liquidów i smaków, w Polsce rynek jest niemal całkowicie nieuregulowany.

– Importowane z Chin jednorazówki z wysoką dawką nikotyny i atrakcyjnymi smakami są projektowane z myślą o młodzieży – nie dorosłych palaczach – mówi dr Korczyński.

A co z saszetkami nikotynowymi?

Choć uznawane za „mniejsze zło”, saszetki nikotynowe również mogą szkodzić i uzależniają. W Polsce można je kupić bez ograniczeń wiekowych, co jest – zdaniem eksperta – absolutnie niedopuszczalne.

– Potrzebujemy pilnych regulacji – takich produktów nie powinno być w rękach nastolatków.

Objawy u młodych wapujących: nie tylko psychiczne

Coraz więcej nastolatków trafia do lekarzy z objawami takimi jak:

• przewlekły kaszel,

• duszność,

• spadek wydolności fizycznej,

• problemy z koncentracją i nastrojem.

– Wapowanie niszczy płuca, ale też może wpływać na emocjonalną regulację – młodzież sięga po nie, żeby poradzić sobie ze stresem, co jest prostą drogą do uzależnienia – wyjaśnia Korczyński.

Co trzeba zrobić, by powstrzymać falę uzależnień?

Dr Korczyński wskazuje trzy filary działań:

1. Regulacje prawne

• Zakaz sprzedaży produktów z nikotyną i bez nikotyny osobom niepełnoletnim,

• Realna egzekucja przepisów.

2. Zmiana świadomości społecznej

• Edukacja rodziców, nauczycieli i decydentów na temat realnych zagrożeń.

3. Skuteczna edukacja zdrowotna

• Dostosowane do młodzieży kampanie, oparte na faktach i badaniach naukowych, a nie straszeniu.
  
  Źródło: Onet / jh