Program "Bezpieczna i przyjazna szkoła"

Funkcjonowanie telefonu zaufania dla dzieci i profilaktyka rówieśnicza, to niektóre z działań, na jakie położono nacisk w obecnej edycji programu "Bezpieczna i przyjazna szkoła". W środę z programem zapoznali się posłowie z Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży.

Celem rządowego programu "Bezpieczna i przyjazna szkoła" jest zwiększenie skuteczności działań wychowawczych i profilaktycznych na rzecz bezpieczeństwa i tworzenia przyjaznego środowiska w szkołach i innych placówkach oświatowych. Nacisk położony jest na przeciwdziałanie agresji i przemocy ze strony rówieśników w szkole, ale i rodziny oraz innych dorosłych. Na wykonanie programu w tym roku w budżecie państwa przeznaczono 6 mln zł.

Pełnomocnik rządu ds. bezpieczeństwa w szkołach Urszula Augustyn poinformowała posłów, że konstruując program na lata 2014-2016 oparto się m.in. na wnioskach płynących z funkcjonowania pierwszej edycji programu w latach 2008-2013. Zdecydowano się skoncentrować na tych działaniach z poprzedniej edycji, które uznano, że są najbardziej istotne. - Analiza pokazała, że działań nigdy nie jest dość, nigdy nie będzie takiego stanu zadowolenia, że będzie można powiedzieć, że nic złego w szkole się nie wydarzy. Zawsze tam, gdzie są młodzi ludzie, zawsze tam, gdzie młodych ludzi jest sporo, różne wydarzenia mają miejsce - zaznaczyła Augustyn.

W obecnej edycji programu zdecydowano się m.in. na dalsze prowadzenie infolinii interwencyjno-informacyjnej dla uczniów, stworzenie infolinii do nauczycieli i rodziców oraz kontynuowanie wspierania profilaktyki rówieśniczej; chodzi o działania mające na celu ograniczenie patologii związanej z używaniem substancji psychoaktywnych, agresji, przemocy i ksenofobii.

W ramach środków z programu kontynuowana będzie też ocena szkół i placówek oświatowych realizujących politykę ochrony dzieci przed agresją i przemocą. Chodzi o realizację międzynarodowych standardów ochrony dzieci przed krzywdzeniem w szkołach i innych placówkach oświatowych. Ocena ma dotyczyć wdrożenia standardów np. przygotowania i realizacji polityki ochrony dzieci, monitorowania pracowników, zapewnienia im oraz dzieciom i rodzicom edukacji związanej z tematyką ochrony przed krzywdzeniem i przemocą oraz pomocy w takich sytuacjach.

Ogólnopolski telefon zaufania dla dzieci i młodzieży jest czynny pod numerem 116 111 przez 7 dni w tygodniu (w godz. 12-22). Dzwoniący uczniowie mogą porozmawiać o swoich problemach, otrzymają wsparcie psychologiczne i profesjonalną pomoc. Konkurs na prowadzenie telefonu w ramach programu "Bezpieczna i przyjazna szkoła" wygrała Fundacja Dzieci Niczyje. Prowadzi ona ogólnopolski telefon zaufania dla dzieci i młodzieży już od ponad siedmiu lat.

Jak można przeczytać w informacji przygotowanej przez MEN dla posłów od listopada do końca marca tego roku odebrano ponad 3,6 tys. połączeń, udzielono też około 880 odpowiedzi na wiadomości online. Przeprowadzono łącznie 9,8 tys. telefonicznych i online interwencji edukacyjnych, lokalnych i kryzysowych. Jak powiedziała dyrektor Fundacji Dzieci Niczyje Monika Sajkowska, blisko 400 interwencji dotyczyło prób samobójczych.

Poinformowała, że telefony od dzieci odbiera 50 konsultantów; są to psychologowie. Jednocześnie może być prowadzonych 10 rozmów - tyle jest stanowisk. Najczęściej dzwonią dzieci w wieku gimnazjalnym, tyle samo wśród nich jest dziewczynek, co chłopców. Sprawy, o których chcą rozmawiać dotyczą funkcjonowania w relacjach rówieśniczych, doświadczenia przemocy ze strony rówieśników i dorosłych, seksualności i dojrzewania, zdrowia psychicznego, w tym myśli i prób samobójczych, zaburzeń odżywiania, samookaleczania, niskiej samooceny.

Sajkowska pytana była, czy zdarzają się głuche telefony i żarty telefoniczne, przyznała, że tak. Zaznaczyła, że takie połączenia nie są tylko polską specyfiką, ale są we wszystkich bezpłatnych telefonach zaufania na świecie. - Nasi konsultanci wiedzą jak na nie reagować, wiedzą, że dzieci testują, kto jest po drugiej stronie nim zaczną mówić o swoich problemach - zaznaczyła.

Z kolei pełnomocnik Komendanta Głównego Policji ds. promocji bezpieczeństwa publicznego insp. Grzegorz Jach, autor programu "Profilaktyka a Ty" powiedział, że z badań ankietowych prowadzonych wśród kilkunastu tysięcy gimnazjalistów wynika, że aż 40 proc. z nich o swoich problemach w ogóle nie rozmawia z dorosłymi. - Rodzice do nas mówią, ale nie rozmawiają z nami - cytował młodzież. Stąd - jak zaznaczył - ważną rolę odgrywa też profilaktyka rówieśnicza.

Program "Profilaktyka a Ty" promujący wśród młodych osób modę na życie bez uzależnień i przemocy realizowany jest od 2006 r. Podstawą przedsięwzięcia jest twórcza profilaktyka rówieśnicza. W jego ramach funkcjonuje ponad 80 grup młodzieżowych PaT. Działająca w nich młodzież przygotowuje własne spektakle teatralne, realizuje filmy, audycje radiowe i telewizyjne. Skierowany jest głównie do młodzieży powyżej 14. roku życia. Adresatami działań programu są też rodzice uczniów szkół ponadpodstawowych, studenci, pedagodzy, animatorzy pracy z młodzieżą i samorządowcy. Od początku programu wzięło w nim udział ponad 160 tys. osób.

Pierwszy program "Bezpieczna i przyjazna szkoła" realizowany był w latach 2008-2013. Był odpowiedzią na wcześniejszy - wprowadzony przez rząd Jarosława Kaczyńskiego - program "Zero tolerancji dla przemocy w szkole". Jak napisano wówczas w uzasadnieniu projektu programu "szkoła powinna stosować kary, ale równolegle uczyć wartości społecznych, alternatywnych zachowań i ważnych umiejętności życiowych". W czerwcu ubiegłego roku działanie programu przedłużono na lata 2014-2016.