Projekt ustawy rodzinnej w Sejmie

Prezydent Bronisław Komorowski podpisał i skierował w piątek do Sejmu projekt ustawy rodzinnej, która ma ułatwić rodzicom łączenie pracy zawodowej z obowiązkami rodzinnymi. Propozycja jest ważnym ogniwem w procesie działania na rzecz polskiej rodziny - ocenił.

- To jest kolejna inicjatywa, która w moim przekonaniu ma ogromną szansę na przyczynienie się w sposób bardzo poważny do stworzenia nie tylko dobrego klimatu dla rodziny, ale również konkretnych rozwiązań służących rodzinie - powiedział prezydent.

Jak mówił, istotą projektu jest uelastycznienie systemu urlopów rodzicielskich tak, by było łatwiej godzić funkcje rodzicielskie i zawodowe.

Według prezydenta, propozycja jest ważnym ogniwem w procesie działania na rzecz polskiej rodziny, procesie opisanym - jak mówił - jako plan kompleksowego działania "Dobry klimat dla rodziny".

Komorowski podziękował prezydenckiej minister Irenie Wóycickiej, która - jak podkreślił - konsekwentnie dążyła do przygotowania tego rozwiązania i potrafiła je przeprowadzić tak, że jest ono efektem współpracy różnych środowisk i akceptują je zarówno przedstawiciele organizacji skupiających rodziny, jak i związki zawodowe oraz pracodawcy.

Komorowski zaznaczył, że jest to przykład rozwiązania, które nie pociąga żadnych skutków finansowych, jeśli chodzi o budżet, co dowodzi, że nie wszystkie rozwiązania ważne dla młodych ludzi wymagają gigantycznych nakładów finansowych. - Ona (projektowana ustawa) oczywiście wymusza albo zachęca do tworzenia mechanizmów, które by uwzględniały bardzo różne potrzeby rodzin, pracowników, ale jest rozwiązaniem bezkosztowym. Tak jak swego czasu rozwiązaniem bezkosztowym było lansowanie, wspieranie całego procesu tworzenia kart dużej rodziny - powiedział prezydent.

Wyraził przy tym nadzieję, że projekt uzyska akceptację parlamentu i zostanie jak najszybciej przyjęty. - Czekają na to rozwiązanie, w moim przekonaniu, miliony młodych ludzi w Polsce - podkreślił.

Podczas podpisania projektu obecna była pierwsza dama Anna Komorowska oraz minister Irena Wóycicka. Prezydent podpisał projekt także w obecności dzieci, w specjalnym pokoju do pracy dla rodzica z dzieckiem. Jest to miejsce zorganizowane na terenie Pałacu Prezydenckiego, gdzie w wyjątkowych sytuacjach, pracownik może pracować i jednocześnie opiekować się dzieckiem.

- To jest praktyczny wymiar działania na rzecz możliwości realnego godzenia funkcji rodzicielskich i pracowniczych, bo to jest pomieszczenie przeznaczone dla młodych rodziców, pracujących w Kancelarii Prezydenta, gdzie mogą pracować, a jednocześnie, jeśli taka jest sytuacja życiowa, ona się czasami zdarza, (by) mogli się w tym miejscu opiekować małymi dziećmi - powiedział prezydent. Dodał, że także ogród jest dostępny dla rodziców z dziećmi.

- Dlatego tu podpisujemy, aby to pokazać też jako pewien wzorzec w zakresie tworzenia dobrego klimatu dla rodziców w miejscach pracy - zaznaczył Komorowski.

Prezydencki projekt zakłada, że rodzice będą mogli łączyć urlop rodzicielski z pracą w niepełnym wymiarze maksymalnie przez 64 tygodnie (a nie jak dotychczas - przez 32 tygodnie).

Projekt wprowadza też zapis, że pracodawca będzie zobowiązany uwzględnić wniosek pracownika wychowującego dziecko do lat 14 lub sprawującego opiekę nad osobą dorosłą o zmianę organizacji czasu pracy (zmniejszenie wymiaru czasu pracy, indywidualny lub ruchomy czas pracy lub skrócony tydzień pracy), chyba że nie będzie to możliwe ze względu na organizację pracy lub rodzaj pracy wykonywanej przez pracownika.

Zgodnie z propozycją, w firmach zatrudniających co najmniej 20 osób pracodawca ewentualną odmowę uwzględnienia takiego wniosku będzie musiał uzasadniać na piśmie.

Kancelaria Prezydenta podkreśla ponadto, że w obecnym stanie prawnym każdy pracownik również może zwrócić się do pracodawcy z wnioskiem o zmianę organizacji czasu pracy, a proponowana zmiana sprowadza się wyłącznie do wzmocnienia pozycji pracownika przy ubieganiu się o elastyczne formy czasu pracy, jeżeli składa on wniosek ze względu na obowiązki rodzinne.

W projekcie zapisano również, że rodzice, którzy wrócą do pracy przed ukończeniem przez dziecko 1. roku życia, będą mogli wykorzystać pozostałą część urlopu rodzicielskiego (do 16 tygodni, w dwóch częściach) w okresie późniejszym. Odpowiednio redukowana byłaby jednocześnie liczba rat, w jakich rodzic będzie mógł wykorzystać bezpłatny urlop wychowawczy.

Obecnie 3-letni urlop wychowawczy można podzielić maksymalnie na 5 rat. Jeśli pracownik wykorzysta 16 tygodni urlopu rodzicielskiego w dwóch ratach przypadających w późniejszym okresie, wówczas urlop wychowawczy będzie mógł podzielić maksymalnie na 3 raty. W każdym przypadku liczba rat urlopów do wykorzystania nie zmienia się - takie rozwiązanie powoduje, że nie zwiększą się, w stosunku do stanu obecnego, obciążenia pracodawców związane z urlopami na opiekę nad dzieckiem.

Ponadto, zgodnie z projektem, rodzice uprawnieni do urlopów rodzicielskich i wychowawczych będą mogli z nich skorzystać do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 lat.

Projekt zakłada też, że dwa dni zwolnienia przysługujące obecnie rodzicom dzieci do 14. roku życia będzie można wykorzystać w wymiarze godzinowym, w zakładach, w których pracodawca porozumie się ze związkami zawodowymi lub przedstawicielami pracowników. W propozycji przewidziano też, że ojciec będzie mógł wykorzystać urlop ojcowski do ukończenia przez dziecko dwóch lat (obecnie ma na to rok).

Jak informuje prezydencka kancelaria, w projekcie znalazł się ponadto zapis, że rodzice, z których jedno jest zatrudnione na umowę o pracę, a drugie prowadzi własną działalność gospodarczą, będą mogli wymieniać się opieką nad dzieckiem oraz przysługującym z tego tytułu urlopem lub zasiłkiem.

Zgodnie z propozycją, ojcowie prowadzący działalność gospodarczą w sytuacji, gdy matka jest zatrudniona w oparciu o umowę o pracę, uzyskają prawo do zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego, jeżeli będą opiekować się dzieckiem. Jednocześnie ojcowie zatrudnieni w oparciu o umowę o pracę, w sytuacji, gdy matka prowadzi działalność gospodarczą, uzyskają prawo do urlopu rodzicielskiego - podkreśla kancelaria.

Ponadto pracodawcy będą mieli obowiązek informować pracowników o uprawnieniach związanych z obowiązkami rodzinnymi, w tym rodzicielstwem; informacje dotyczące aktualnego stanu prawnego mają być dostępne na stronie internetowej Państwowej Inspekcji Pracy.

Wydłużony ma zostać okres na złożenie przez pracownika wniosku o udzielenie urlopu rodzicielskiego i wychowawczego z 14 do 21 dni.