Raport MSW o stanie bezpieczeństwa w 2012 r.

W 2012 r. popełniono ponad 1,1 mln przestępstw - to o 3,4 proc. mniej niż w roku 2011. Policjanci wykryli średnio 67 na każde 100 takich zdarzeń - wynika z 400-stronicowego dokumentu przygotowanego przez MSW.

Z 794 tys. do 781 tys. spadła liczba przestępstw kryminalnych, najbardziej (o 12,1 proc.) zabójstw - w ubiegłym roku zamordowano 582 osoby. O kilka procent mniej było rozbojów (24, 5 tys.), a także bójek i pobić (11,4 tys.). 

W raporcie znajdują się także najnowsze dane dotyczące gwałtów. Ze statystyk wynika, że w ubiegłym roku popełniono 1432 takie przestępstwa. W Polsce oficjalnie odnotowuje się jedynie kilka procent przestępstw na tle seksualnym. Zmienić ma to uchwalona w czerwcu przez parlament nowelizacja przepisów karnych, która przewiduje ściganie z urzędu sprawców gwałtów.

W ciągu roku doszło do 230 tys. kradzieży oraz 127 tys. kradzieży z włamaniem. Wzrosła natomiast - z 21,3 tys. do 26,3 tys. - liczba przestępstw przywłaszczenia mienia.

Więcej odnotowano także przestępstw związanych produkcją, handlem i posiadaniem narkotyków. W 2012 r. policja stwierdziła ich w sumie ponad 76 tys., co oznacza wzrost o 2,5 proc. w ciągu roku. W raporcie podkreślono, że w najbliższym czasie należy zwrócić szczególną uwagę m.in. na zjawisko udziału polskich obywateli zarówno w organizowaniu przemytu narkotyków syntetycznych na szlakach w Europie Zachodniej i Skandynawii, jak i werbowania ich jako kurierów, zaangażowanych w przemyt kokainy z Ameryki Południowej. Kolejnym problemem jest przemyt znacznych ilości legalnych środków medycznych (np. lekarstw na katar) zawierających składniki wykorzystywane do produkcji syntetyków.

Niepokojącym zjawiskiem jest także narastający proceder sprzedaży przez internet nowych substancji psychoaktywnych (dopalaczy). "Pomimo upływu dwóch lat od obowiązywania przepisów +antydopalaczowych+ rynek związany z ich obrotem nie został ograniczony tak, jak zakładano. Przepisy wpłynęły jedynie na zmianę sposobu dystrybucji i profil dystrybutorów, którzy coraz częściej związani są ze środowiskiem przestępczym. W ocenie policji pozostawienie kwestii związanych z egzekwowaniem tego typu zachowań jedynie Państwowej Inspekcji Sanitarnej nie przynosi oczekiwanych efektów" - podkreślono w części raportu odnoszącej się do zwalczania tzw. dopalaczy.

Raport zawiera także kilka rekomendacji. Według jego autorów konieczna jest bardziej ścisła współpraca między poszczególnymi służbami, organami i instytucjami, zmierzająca do szybkiej i efektywnej wymiany informacji zarówno na poziomie operacyjnym, jak i w zakresie przeciwdziałania przestępczości. "Jednocześnie należy dążyć do określenia wiodących służb, organów i instytucji w zakresie przeciwdziałania i zwalczania poszczególnych rodzajów przestępczości, gromadzenia i wymiany informacji, a także koordynacji przedsięwzięć" - wskazano.

MSW zwraca także uwagę na konieczność wypracowania "odpowiednich instrumentów koordynacji i współpracy" w zakresie przeciwdziałania i zwalczania przestępczości. "W związku z tym wśród priorytetów MSW znalazło się opracowanie trzech programów rządowych o charakterze strategicznym, dedykowanych najpoważniejszym z perspektywy bezpieczeństwa wewnętrznego państwa obszarom zagrożeń: terroryzmowi, przestępczości gospodarczej oraz korupcji" - głosi raport.

Według jego autorów konieczne jest także stałe zaangażowanie służb m.in. policji oraz przedstawicieli takich sektorów jak opieka społeczna, służba zdrowia i oświata, w celu skutecznego przeciwdziałania przemocy w rodzinie. "Krajowy Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie, który wyznacza zadania dla wszystkich podmiotów zajmujących się tą tematyką, wymaga po kilku latach obowiązywania wprowadzenia zmian, aby zwiększyć skuteczność realizowanych działań" - podkreślono w raporcie.

Według MSW niezbędne wydaje się wypracowanie narzędzi służących policjantom do rozpoznania sytuacji związanych z przemocą w rodzinie a także podniesienie skuteczności i efektywności prowadzonych przez policję poszukiwań osób zaginionych. 

Przypomniano, że za koordynację, analizę i nadzór nad poszukiwaniami osób zaginionych odpowiadać będzie Centrum Poszukiwań Osób Zaginionych Komendy Głównej Policji. Jednym z jego zadań jest wdrożenie, a potem obsługa systemu "Child Alert", który funkcjonuje już w 11 krajach UE i w USA. Dzięki niemu można szybko alarmować społeczeństwo o nagłych przypadkach zaginięć, uprowadzeń czy pozbawienia wolności dzieci. Z założenia ma być uruchamiany w sytuacjach szczególnych, np. w razie porwania niemowlęcia.

"Nie mniej ważnym elementem, który w znaczący sposób przyczyni się do zwiększenia efektywności prowadzonych w Polsce poszukiwań osób zaginionych będzie również zmiana przepisów ustawy o policji, umożliwiających m.in. gromadzenie profili DNA osób zaginionych i osób z nimi spokrewnionych, jak również możliwość uzyskiwania i przetwarzania danych telekomunikacyjnych w sprawach poszukiwań" - podkreślono.

Kolejna z rekomendacji to usprawnienie Krajowego Systemu Odzyskiwania Mienia. "Dotkliwą dla przestępców metodą zwalczania przestępczości jest skuteczne pozbawianie ich mienia. Konieczne jest zatem usprawnienie Systemu i prowadzenia śledztw finansowych. Jednocześnie w perspektywie kolejnych lat szczególnie istotne jest wypracowanie mechanizmu efektywnego zarządzania zabezpieczonym mieniem w celu obniżenia kosztów i zwiększenia wpływów do Skarbu Państwa" - napisano.

W raporcie zwrócono także uwagę konieczność opracowania wspólnych zasad zbierania przez służby danych statystycznych dotyczących przestępstw, umożliwiających jednocześnie analizę spraw na poszczególnych etapach postępowania.