Ruszył program "Prawnicy uchodźcom"

Porady prawne w zakresie polskiego system azylowego, w tym zasad nadawania statusu uchodźcy - to główny cel projektu "Prawnicy uchodźcom" realizowanego m.in. przez Helsińską Fundację Praw Człowieka. Do czerwca będzie mogło z niego skorzystać kilkuset cudzoziemców.

Prawnicy będą świadczyć pomoc zarówno osobom przebywającym w otwartych ośrodkach dla cudzoziemców, jak i umieszczonym w placówkach strzeżonych. "Przewiduje się udzielenie wysokiej jakości porad prawnych dla 730 osób starających się o uzyskanie statusu uchodźcy w Polsce. W ten sposób osoby korzystające z porad prawnych będą miały możliwość zrozumienia polskiego systemu azylowego i przyczyn nadawania statusu uchodźcy" - podkreśla HFPC.

Oprócz świadczenia bezpłatnej pomocy prawnej program "Prawnicy uchodźcom" przewiduje także podejmowanie interwencji w indywidualnych sprawach oraz seminaria dla studentów-wolontariuszy. Dyżury prawników oraz doradcy ds. integracji odbywają się w siedzibie HFPC przy ul. Zgoda 11 w Warszawie. Z Fundacją można się kontaktować także telefonicznie pod numerem 22 556 44 66 lub mailowo: refugees@hfhr.org.pl.

Od wielu miesięcy organizacje pozarządowe zwracają uwagę na potrzebę szczególnej ochrony międzynarodowej zwłaszcza obywateli Ukrainy. Spośród ponad 2 tys. Ukraińców, którzy w 2014 r. złożyli wnioski o nadanie statusu uchodźcy w Polsce, ani jeden nie uzyskał takiej ochrony.

Jak podkreśla HFPC, w czasie - gdy władze aktywnie udzielają ochrony osobom polskiego pochodzenia ze wschodniej Ukrainy - to jednocześnie odmawiają ochrony innym obywatelom Ukrainy, którzy także uciekli przed konfliktem zbrojnym. W styczniu prezes Fundacji Danuta Przywara w liście do szefowej MSW Teresy Piotrowskiej zaapelowała o humanitarne traktowanie wszystkich obywateli Ukrainy, którzy opuścili swój kraj w obawie przed walkami, niezależnie od ich pochodzenia.

"Z uwagi na skomplikowaną i trudną sytuację panującą na Ukrainie wnioski uchodźcze składane przez obywateli tego państwa rozpatrywane są w sposób wnikliwy i zindywidualizowany" - napisał wiceszef MSW Piotr Stachańczyk w odpowiedzi skierowanej do HFPC. Dodał, że w każdym przypadku badana jest kwestia związana z możliwością przesiedlenia się wewnątrz kraju.

Zaznaczył, że według informacji uzyskiwanych z różnych źródeł, w tym przekazywanych przez regionalnego przedstawiciela UNHCR, mimo trudnej sytuacji w kraju pomoc przymusowym przesiedleńcom udzielana jest z wielu stron oraz na różnych płaszczyznach; m.in. pomoc w znalezieniu pracy i mieszkania, otrzymaniu nowych dokumentów, kontynuacji nauki.

"Nawiązywanie w tym kontekście do ewakuacji obywateli Ukrainy polskiego pochodzenia z obszarów objętych konfliktem zbrojnym nie jest zasadne, gdyż osoby ewakuowane nie wnioskowały o objęcie ich ochroną międzynarodową. Legalizacja ich pobytu w Polsce w większości przypadków odbywa się na podstawie przepisów ustawy o cudzoziemcach z wykorzystaniem możliwości uzyskania zezwolenia na pobyt stały przez osoby polskiego pochodzenia" - napisał Stachańczyk w liście do prezes HFPC.

Zapewnił, że służby podległe MSW będą w dalszym ciągu uważnie monitorować sytuację na Ukrainie, zachowując gotowość na przyjęcie ewentualnego zwiększonego napływu osób poszukujących ochrony oraz uwzględniając zmieniające się okoliczności.

Jednocześnie wiceminister poinformował, że w 2014 roku obywatelom Ukrainy wydano ok. 830 tys. wiz (z czego duża część w związku z wykonywaniem pracy), 17 tys. zezwoleń na pobyt czasowy i ok. 4,5 tys. zezwoleń na pobyt stały.

Jak wynika z danych Urzędu do Spraw Cudzoziemców, większość cudzoziemców przybywających do Polski z Ukrainy w zeszłym roku zdecydowała się nie na złożenie wniosku o status uchodźcy, ale na legalizację pobytu umożliwiającą podjęcie pracy i utrzymanie rodziny. Ukraińcy złożyli ponad 28 tys. takich wniosków, co stanowi 44 proc. wszystkich wniosków w sprawach o legalizację pobytu.

Osobom ubiegającym się w Polsce o status uchodźcy przysługuje pomoc socjalna i opieka medyczna w dwóch ośrodkach recepcyjnych: w Białej Podlaskiej lub Dębaku k. Warszawy. Przysługuje im także prawo podejmowania pracy w przypadku, jeżeli postępowanie uchodźcze w pierwszej instancji trwa dłużej niż 6 miesięcy.

Współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu na rzecz Uchodźców oraz budżetu państwa projekt "Prawnicy uchodźcom" HFPC realizuje wraz ze Stowarzyszeniem Interwencji Prawnej, Caritas Archidiecezji Białostockiej, Wydziałem Prawa i Administracji UW, Centrum Pomocy Prawnej im. Haliny Nieć, Fundacją Instytut na rzecz Państwa Prawa.