Sto wariantów bożonarodzeniowej szopki

Ponad 100 prac zgłoszono do tegorocznego 67. Konkursu Szopek Krakowskich. Tradycyjnie konkurs rozpoczął się w pierwszy czwartek grudnia u stóp pomnika Mickiewicza na krakowskim Rynku, gdzie zbierający się szopkarze byli oblegani przez krakowian i turystów podziwiających i fotografujących ich dzieła.

Zgłoszone do konkursu szopki mają od kilkunastu centymetrów do ponad jednego metra wysokości. Wykonano je z kolorowej folii aluminiowej, kartonu, papieru i drewnianych listewek, ale były też szopki ozdobione ziarnami, pestkami i orzechami, wykonane z włóczki czy skonstruowane techniką witrażu.

Szopki nawiązują głównie do gotyckiej i renesansowej architektury Krakowa – niekiedy wiernie naśladują, a czasem stanowią syntezę Bazyliki Mariackiej, Wieży Ratuszowej, Wawelu czy Sukiennic. Kolorowe i fantazyjne budowle zwieńczone są zwykle orłami, narodowymi flagami lub gwiazdami i coraz częściej posiadają iluminację z wbudowanych żaróweczek lub diod. Sceny przy żłóbku posiadają zwykle krakowskie akcenty – obok Świętej Rodziny mozna dostrzec laleczki w regionalnych strojach, Lajkonika, hejnalistę czy Pana Twardowskiego.

Konstruowanie szopek jest domeną krakowian, ale na konkurs przyjechali też szopkarze z innych miast, m.in. z Miechowa, Zawiercia i Gliwic. Wiek nie ma znaczenia: przynoszą je przedszkolaki, uczniowie, studenci i emeryci.

Spod pomnika Mickiewicza twórcy przeszli w kilkusetmetrowym pochodzie wokół Rynku pod Wieżę Ratuszową, gdzie mogli przedstawić się i zaprezentować swoje dzieła ze sceny. Potem szopki zostały przeniesione do Muzeum Historycznego Miasta Krakowa, gdzie przez kilka dni będą oceniane przez jurorów. Zwycięzcy konkursu ogłoszeni zostaną w niedzielę. Wystawa pokonkursowa czynna będzie od niedzieli do 28 lutego.

Tradycja szopki krakowskiej wywodzi się z jasełek, które organizowano w okresie Bożego Narodzenia w kościołach. Najstarsze figurki jasełkowe przechowywane w Krakowie pochodzą z XIV w. i znajdują się w kościele św. Andrzeja. Do końca XIX wieku wyrobem szopek zajmowali się murarze z krakowskich przedmieść. W czasie świąt chodzili oni z szopkami po domach.

Wedle tradycji, Jezus narodził się w ubogim żłóbku w stajence, ale krakowianie każdego roku na początku grudnia bliżsi są przekonaniu, że jednak przyszedł na świat w kolorowym pałacu ze staniolu. Dlatego krakowska szopka znacznie różni się od betlejemskich stajenek. Musi być budowlą wieżową i zawierać detale charakterystyczne dla architektury Krakowa. Najczęściej szopki są budowane na wzór krakowskich kościołów. Szopkarze najchętniej odtwarzają fronton Bazyliki Mariackiej oraz wieże i kopuły katedry na Wawelu.

Konkurs Najpiękniejszych Szopek organizowany jest od 1937 roku. Do rywalizacji stanęło wówczas 86 osób. Po przerwie, spowodowanej wybuchem wojny, konkurs wznowiono w 1945 roku, kiedy na miejscu zburzonego pomnika Adama Mickiewicza znów pojawili się szopkarze. Od tej pory konkursy są organizowane nieprzerwanie co roku w każdy pierwszy czwartek grudnia.