Studia bez matury? Nowa petycja może zmienić prawo dla uczniów ze specjalnymi potrzebami

Czy matura wkrótce przestanie być obowiązkowym warunkiem przyjęcia na studia wyższe? Wszystko wskazuje na to, że może dojść do przełomu – zwłaszcza dla uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Do prezydenta trafiła petycja, która może zrewolucjonizować polski system edukacji.

• Petycja o zniesienie obowiązku matury dla uczniów ze specjalnymi potrzebami trafiła do Prezydenta RP 6 marca 2025 r.

  DEON.PL POLECA

  

   

   

• Fundacja Dobre Państwo chce umożliwić podjęcie studiów osobom bez matury, ale z ukończoną szkołą średnią.

• Zmiana miałaby dotyczyć szerokiego grona uczniów z niepełnosprawnościami, zaburzeniami, kryzysami życiowymi i innymi trudnościami.

  DEON.PL POLECA

  Współczesny świat próbuje nas przekonać, że nasze domy powinny być pełne gadżetów, a lodówki jedzenia; że mamy ciągle zdobywać nowe umiejętności [...]; że każda chwila powinna być zajęta jakąś aktywnością, a właściwie to powinniśmy robić już nie dwie czy trzy, ale wiele rzeczy naraz.

• Statystyki wskazują na niższą zdawalność matury w tej grupie – mimo wprowadzonych ułatwień.

• Celem inicjatywy jest pełniejsze wykorzystanie potencjału młodych ludzi, którzy obecnie nie mają szansy na studia wyższe.

  DEON.PL POLECA
  
  
  

Matura może przestać być obowiązkowa. Trwa analiza petycji

6 marca 2025 roku do Kancelarii Prezydenta RP wpłynęła petycja, która może znacząco zmienić ścieżkę edukacyjną wielu młodych osób. Dokument przygotowany przez Fundację Dobre Państwo postuluje zniesienie obowiązku zdawania matury jako warunku przyjęcia na studia wyższe – w przypadku uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.

Prezydent przekazał petycję do Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, które aktualnie analizuje propozycję. Czy zbliżająca się matura będzie ostatnią w obowiązkowej formule dla niektórych uczniów? Na razie nie ma jednoznacznej odpowiedzi, ale sprawa może rozwinąć się w ciągu najbliższych miesięcy.

Co zakłada petycja?

W dokumencie znalazła się konkretna propozycja zmian w ustawie Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce z 20 lipca 2018 roku. Fundacja postuluje wprowadzenie zapisu, zgodnie z którym osoby posiadające wykształcenie średnie (czyli ukończone liceum lub technikum), lecz nieposiadające matury, mogłyby rozpocząć studia I stopnia lub jednolite studia magisterskie.

W świetle obecnego prawa, samo ukończenie szkoły średniej nie jest równoznaczne ze zdaniem matury. Nowelizacja umożliwiłaby zatem przyjęcie na studia osób, które z powodów zdrowotnych, emocjonalnych lub społecznych nie były w stanie zdać egzaminu dojrzałości.

Kogo mogą objąć planowane zmiany?

Zmiany w prawie miałyby objąć uczniów określanych jako posiadających specjalne potrzeby edukacyjne. Zgodnie z definicją, mowa tu o osobach:

• z niepełnosprawnościami (fizycznymi i intelektualnymi),

• z zaburzeniami ze spektrum autyzmu,

• z dysleksją, dysgrafią, dyskalkulią,

• z ADHD,

• z zaburzeniami zachowania i emocji,

• niedostosowanych społecznie lub zagrożonych niedostosowaniem,

• z chorobami przewlekłymi,

• w sytuacjach traumatycznych lub kryzysowych,

• zaniedbanych środowiskowo,

• z trudnościami adaptacyjnymi (np. po nauce za granicą),

• ze szczególnymi uzdolnieniami, które nie mieszczą się w standardowym systemie ocen.

To szeroka grupa młodych ludzi, którzy obecnie często są eliminowani z procesu rekrutacji na studia przez barierę maturalną.

Niska zdawalność matury wśród uczniów ze SPE

Dane z ostatnich 10 lat pokazują wyraźnie, że uczniowie ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi rzadziej zdają maturę niż ich rówieśnicy. Nawet mimo dostępnych dostosowań egzaminacyjnych, takich jak wydłużony czas czy indywidualne warunki zdawania, bariera pozostaje realna.

Autorzy petycji podkreślają, że zniesienie matury jako obowiązkowego warunku rekrutacyjnego dałoby tym osobom szansę na rozwój, studiowanie i lepszy start zawodowy. Miałoby to nie tylko znaczenie edukacyjne, ale również społeczne i ekonomiczne.