W Poznaniu uczczono stulecie zdobycia lotniska w Ławicy

Niemieckie lotnisko w podpoznańskiej Ławicy powstańcy wielkopolscy zdobyli 6 stycznia 1919 r. Na lotnisku i w hali sterowcowej na Winiarach powstańcy zdobyli liczne samoloty, silniki i części zamienne - największy łup wojenny w dziejach polskiego oręża.

"Sto lat temu, kiedy Polska wybijała się na niepodległość, mieszkańcy Wielkopolski wzięli sprawy w swoje ręce. Rozpoczęło się powstanie, które przez niespełna dwa miesiące doprowadziło do wyzwolenia Wielkopolski z okupacji niemieckiej. Które, dzięki determinacji i doskonałej organizacji, jaką zawsze odznaczali się mieszkańcy Wielkopolski, doprowadziło do sukcesu; do tego, że Wielkopolska stała się częścią Rzeczypospolitej Polskiej" - podkreślił minister Błaszczak w swoim wystąpieniu.

Jak dodał, dzięki zdobyciu przed wiekiem lotniska w Ławicy, polskie wojsko pozyskało niezbędny sprzęt, który później stanowił podstawy do zbudowania Sił Powietrznych RP.

(fot. PAP/Jakub Kaczmarczyk)

Organizowane w centrum miasta przez wojewodę wielkopolskiego obchody połączone były z ceremonią wręczenia sztandaru stacjonującej w Wielkopolsce Mobilnej Jednostce Dowodzenia Operacjami Powietrznymi.

Minister Błaszczak zaznaczył, że sztandar został wręczony "żołnierzom, pilotom, którzy dziedziczą tradycję również tych powstańców wielkopolskich, którzy 100 lat temu walczyli o wolną Polskę".

"Służba w Wojsku Polskim jest wyróżnieniem, jest zaszczytem, jest honorem. Ale służba w Wojsku Polskim musi być też godnie wynagradzana. Chciałbym zapewnić żołnierzy Wojska Polskiego, że w roku 2019 podwyżki, które zostały zapewnione w budżecie MON, są największymi podwyżkami od lat" - podkreślił Błaszczak. Zwracał jednocześnie uwagę, że takich podwyżek w latach 2010-2015 w ogóle nie było.

"Zależy mi na tym, żeby najwyższe podwyżki trafiły do żołnierzy liniowych, do żołnierzy dziś najniżej uposażonych. Zależy mi na tym, żeby Wojsko Polskie było liczniejsze, żeby wynagrodzenie w Wojsku Polskim było konkurencyjne z wynagrodzeniem w innych zawodach, w zawodach cywilnych" - zaznaczył minister.

(fot. PAP/Jakub Kaczmarczyk)

Na pl. Wolności zorganizowano pokaz sprzętu wojskowego, stanęła tam też replika samolotu Fokker D.VII - takie maszyny przejęli sto lat temu powstańcy, którzy zdobyli niemiecką stację lotniczą. Otwarta została multimedialna wystawa poświęcona tradycji lotnictwa wojskowego Wielkopolski, przygotowana przez Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe. Piknik przygotowywany został przy współpracy z bazą w Krzesinach, z 2. Skrzydłem Lotnictwa Taktycznego i z Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie.

Osobne obchody odbywają się - w sobotę i niedzielę - w okolicach poznańskiego lotniska. Organizuje je Grupa Historyczna Stacja Lotnicza Ławica wraz z poznańskim portem lotniczym i OSP Kwiatowe.

Mobilna Jednostka Dowodzenia Operacjami Powietrznymi (MJDOP) powstała w 2011 r. z przeformowania 31. Ośrodka Dowodzenia i Naprowadzania, który utworzony został w 2003 r. w kompleksie wojskowym w Babkach w gminie Mosina. Ośrodek w 2003 roku został włączony do systemu dowodzenia Wojsk Lotniczych i Obrony Powietrznej oraz Sojuszu Północnoatlantyckiego i rozpoczął dyżury bojowe w systemie obrony powietrznej.

MJDOP realizuje zadania w zakresie zbierania i dystrybucji informacji o sytuacji powietrznej. Wykorzystuje system rozpoznania radiolokacyjnego, dowodzi działaniami lotnictwa, wojsk obrony przeciwlotniczej oraz walki elektronicznej. Jednostka kultywuje dziedzictwo tradycji 305 Dywizjonu Bombowego Ziemi Wielkopolskiej im. Marszałka Józefa Piłsudskiego i nosi imię płk. pil. Szczepana Ścibiora. W listopadzie 2017 r. Minister Obrony Narodowej przychylił się do prośby wojewody wielkopolskiego Zbigniewa Hoffmanna o ufundowanie sztandaru dla jednostki.

(fot. PAP/Jakub Kaczmarczyk)

Zdobyte rankiem 6 stycznia 1919 r. lotnisko w podpoznańskiej Ławicy było ostatnim bastionem oporu Niemców w pobliżu wyzwolonego miasta. Po krótkiej walce Niemcy złożyli broń. Majątek zdobyty na lotnisku i w niemieckiej hali sterowcowej na Winiarach umożliwił stronie polskiej rozpoczęcie prac nad organizacją własnego lotnictwa. Źródła historyczne podają, że powstańcy przejęli sprzęt lotniczy wart nawet 200 milionów marek niemieckich, w tym kilkadziesiąt gotowych do startu samolotów, zakonserwowane części kilkuset kolejnych maszyn, spore zapasy broni i amunicji. Zdobycie lotniska oceniane jest jako najbardziej brawurowa akcja w trakcie powstańczych zmagań, a przejęty sprzęt lotniczy - za największy łup wojenny w dziejach polskiego oręża.

Powstanie wielkopolskie wybuchło 27 grudnia 1918 r. w Poznaniu i było największym zrywem niepodległościowym na terenie zaborów, zwieńczonym zwycięstwem. W pierwszym okresie walk powstańczych, do końca roku, Polakom udało się zdobyć większą część Poznania. Ostatecznie miasto zostało wyzwolone 6 stycznia, kiedy to przejęto pruskie lotnisko wojskowe w Ławicy. Do połowy stycznia wyzwolono też większą część Wielkopolski.

Zdobycze powstańców potwierdził rozejm w Trewirze, podpisany przez Niemcy z państwami ententy 16 lutego 1919 r. W myśl jego ustaleń front wielkopolski został uznany za front walki państw sprzymierzonych. Ostateczne zwycięstwo przypieczętował podpisany 28 czerwca 1919 r. traktat wersalski, w którego wyniku do Polski powróciła prawie cała Wielkopolska.