Serbia i Chorwacja nie popełniły ludobójstwa

Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości (MTS) w Hadze orzekł we wtorek, że ani Serbia, ani Chorwacja nie dopuściły się względem siebie zbrodni ludobójstwa podczas wojny na Bałkanach w latach 90. XX w. Decyzja trybunału ma charakter ostateczny.

Sędziowie MTS - stosunkiem głosów 15 do dwóch - zdecydowali, że Serbia nie dokonała ludobójstwa na Chorwatach, natomiast jednogłośnie orzekli, że Chorwacja nie dopuściła się tej samej zbrodni na Serbach.

"Chorwacja nie zdołała dowieść swoich twierdzeń, według których popełniono ludobójstwo" - oświadczył prezes Trybunału Peter Tomka w czasie publicznego ogłoszenia werdyktu w Hadze.

Sędziowie uznali także, że Chorwacja nie popełniła ludobójstwa na ludności serbskiej w czasie ofensywy sił chorwackich w 1995 roku, która miała doprowadzić do odzyskania zajętych wcześniej przez Serbów terytoriów.

Prezes Trybunał Peter Tomka powiedział, że obie strony popełniły wiele zbrodni w czasie konfliktu, ale wobec żadnej ze stron nie dowiedziono zamiaru popełnienia ludobójstwa, przez "zniszczenie całej ludności lub jej części". Trybunał nie użył w tym przypadku pojęcia zbrodni wojennych.

Zaapelował też do stron o podjęcie wysiłku na rzecz pojednania.

"Sąd zachęca strony do kontynuowania współpracy w celu osiągnięcia porozumienia w sprawie zagwarantowania zadośćuczynienia dla ofiar i zapewnienia pokoju i stabilizacji w regionie" - podkreślił Tomka.

Agencja Associated Press zwraca uwagę, że wtorkowy wyrok nie jest zaskoczeniem, ponieważ inny haski międzynarodowy trybunał, zajmujący się tylko wojną w byłej Jugosławii, nigdy nie oskarżył Serba, ani Chorwata o ludobójstwo popełnione na terytorium Serbii lub Chorwacji.

Oba kraje zapowiedziały wcześniej, że podporządkują się decyzji MTS.

MTS orzekł w 2008 roku, że ma kompetencje do rozpatrzenia pozwu Chorwacji przeciw Serbii, którą Zagrzeb oskarżył o ludobójstwo podczas wojen bałkańskich w latach 1991-1995. Chorwacja przygotowała pozew w 1999 roku twierdząc, że serbskie ataki i czystki etniczne, w następstwie których zginęło bądź wysiedlono tysiące Chorwatów, były formą ludobójstwa. Belgrad kwestionował kompetencje MTS do rozpatrywania tej sprawy.

Po tej decyzji Serbia złożyła własny pozew w MTS przeciwko Chorwacji. Według Belgradu Chorwacja dopuściła się ludobójstwa na ludności serbskiej w czasie ofensywy sił chorwackich w 1995 roku. Pod koniec wojny w Chorwacji siły tego kraju rozpoczęły operację "Burza" w celu odzyskania regionu Krajiny, będącego od 1991 roku w rękach separatystów serbskich. Podczas tej ofensywy ucierpiały setki Serbów, a prawie 200 tysięcy Serbów z Krajiny uciekło z Chorwacji. Wojna w Chorwacji kosztowała życie ok. 20 tys. ludzi.