Z kart historii: Pierwszy skok ze spadochronem

W sportowej podróży po przeszłości cofniemy się dziś aż o 213 lat. 22 października 1797 roku Francuz André Jacques Garnerin wyskoczył z lecącego nad Paryżem balonu na spadochronie własnej konstrukcji.

Ludzie od zamierzchłych czasów zastanawiali się, w jaki sposób można swobodnie opadać w powietrzu, nie ryzykując połamania kości lub śmierci. Idea spadochronu sięga starożytnych Chin. Według kronik pierwszym człowiekiem, który miał bezpiecznie wylądować po skoku z dużej wysokości, był żyjący w latach 2258-2208 p.n.e cesarz Shun, który podczas pożaru stodoły opadł z jej dachu, trzymając w rękach dwa duże słomkowe kapelusze.

Za pomysłodawcę spadochronu uważa się powszechnie Leonarda da Vinci, który w 1485 roku zaprojektował spadochron z czaszą w kształcie piramidy. Wcześniej o przyrządzie, który mógłby zapewnić łagodne opadanie pisał w XIII wieku angielski filozof Roger Bacon.

Od teorii do praktyki droga bywa daleka, toteż dopiero pod koniec XVIII wieku, w epoce Oświecenia, podjęto próby stworzenia spadochronu. Za pierwszego konstruktora uchodzi francuski chemik Sebastian Lenormand, który w 1783 roku wydał broszurkę z opisem stworzonego przez siebie urządzenia. Nie jest pewne, czy podjął się jego wypróbowania, ale jako pierwszy użył nazwy "parachute" - spadochron. Dwa lata później kolejny Francuz Jean Pierre Blanchard wyrzucił z balonu psa, który przywiązany był do prymitywnego spadochronu. Czworonóg przeżył, a jego Pan wkrótce po tym sam musiał ratować się użyciem tego przyrządu, bowiem przy kolejnym locie awarii uległ balon.

A jednak to Garnerin został pierwszym spadochroniarzem z prawdziwego zdarzenia. Wymyślone przez niego urządzenie tym różniło się od wcześniejszych, że pozbawione była sztywnej konstrukcji. Tym samym nie musiało być stale rozłożone. Pomysł Garnerina skierował myśl techniczną na właściwe tery, ale znacznie wyprzedził epokę. Przez kolejne dziesięciolecia spadochron służył wyłącznie pokazom. Dopiero rozwój żeglugi powietrznej sprawił, że prace nad ulepszaniem spadochronu jako narzędzia ratunkowego dla pilotów, ruszyły do przodu. W 1889 roku po raz pierwszy użyto czaszy, która otwierała się z opóźnieniem.

Choć pierwszy skok ze spadochronem oddany został przeszło dwa wieki temu to historia sportu spadochronowego jest dość krótka. Spadochrony pełniły funkcje ratunkowe i militarne - mało kto myślał o związanej z opadaniem przyjemności i traktował je jako pole sportowej rywalizacji. Rozwój sportowej odmiany spadochroniarstwa rozpoczął się na dobre po II wojnie światowej.

Współcześnie skoczkowie rywalizują w kilku dyscyplinach. Skoki na celność lądowania oraz akrobacje indywidualne to tzw. konkurencje klasyczne. Poza tym przeprowadza się zawody wieloosobowych formacji, gdzie oceniane są figury tworzone przez skoczków w czasie lotu swobodnego lub z otwartą czaszą spadochronu. Rywalizacja formacji ma wiele odmian, część z nich uznawana jest za dyscypliny artystyczne. Nierzadko skoki ze spadochronem łączy się z innymi dyscyplinami sportu, tworząc tzw. wielobój spadochronowy, który w klasycznej postaci składa się z skoków na celność lądowania w dzień i nocy, pływania, biegu przełajowego i strzelania z karabinka sportowego.