Najbardziej trujący organizm w Polsce

Muchomor sromotnikowy, jest najbardziej trującym organizmem naturalnie żyjącym w Polsce. Jeden owocnik może wytruć całą rodzinę. Nasz organizm nie potrafi rozkładać substancji trujących w nim zawartych - powiedział PAP prof. Andrzej Grzywacz z SGGW.

W muchomorze sromotnikowym znajduje się wiele substancji trujących, które rozkładają się dopiero w temperaturze powyżej 260-300 st. Celsjusza. Dlatego organizm człowieka nie potrafi sobie z nimi poradzić.

"To nieprawda, że taki gatunek można zebrać, ugotować, wodę odlać i jeść. To nie dotyczy tego gatunku grzyba. Wystarczy jeden owocnik - 50 g - by wytruć całą rodzinę. W Polsce w naturze nie ma równie silnej trucizny" - powiedział PAP prof. Andrzej Grzywacz ze Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego.

Muchomor sromotnikowy działa dość podstępnie, bo nie pokazuje, że jest najbardziej trującym organizmem występującym w Polsce. "Ładnie pachnie, żerują na nim owady i ślimaki. Ma zielonkawą barwę kapelusza, jest podobny nieco do gołąbka zielonawego, a czasem do gąski zielonki" - wyjaśnił rozmówca PAP.

Przypomniał, że wszystkie grzyby są ciężkostrawne. "Dzieciom, osobom starszym i chorym grzybów nie powinno się podawać. Nawet tych najlepszych i najsmaczniejszych jak: borowiki, podgrzybki, kurki, rydze, maślaki" - podkreślił.

Nie należy też zbierać grzybów rosnących przy drogach, na poligonach wojskowych, w miejscach katastrof chemicznych. "Strzępki grzybni mogą sięgać 200 km pod powierzchnią ziemi. Grzybnia pobiera z gleby bardzo różne substancje, czasem trujące i szkodliwe. Właśnie z tego powodu grzyby zbierane z takich miejsc mogą truć, chociaż nie należą do trującego gatunku" - zaznaczył prof. Grzywacz.

Czasem, dopiero po latach okazuje się, że niektóre gatunki grzybów nie powinny być dopuszczone do handlu i obrotu. Ostatnio francuscy i niemieccy toksykolodzy donosili, że przez długotrwałe spożywanie gąski zielonki można nabawić się poważnych problemów zdrowotnych.

"Duży problem jest też z halucynogenną łysiczką lancetowatą, która występuje na śródleśnych łąkach. Znamy przypadki samobójstw, śmierci w niewyjaśnionych okolicznościach, które popełniono właśnie pod wpływem zaburzeń wywołanych działaniem tego grzyba" - powiedział prof. Grzywacz.

Jakie w takim razie korzystne dla człowieka substancje zawierają grzyby? "Trochę witamin, mikroelementów, takich które w innych produktach występują rzadko np. litu. Przede wszystkim chodzi tu jednak o walory smakowe" - wyjaśnił uczony.

W polskich lasach występuje ponad 12 tys. gatunków grzybów. Po owadach jest to najliczniejsza grupa organizmów. Grzybów jadalnych jest ponad tysiąc. Trujących jest ponad 250 gatunków, w tym kilka bardzo niebezpiecznych - śmiertelnie trujących.

Dla badaczy najciekawszą grupą są grzyby mikoryzowe, które żyją w symbiozie z korzeniami drzew. "Są takie gatunki grzybów, które żyją tylko z danym gatunkiem drzewa. Maślak trydencki funkcjonuje wyłącznie z limbą, a maślak żółtawy tylko z modrzewiem. Niektóre gatunki są mniej wybredne i tworzą symbiozę z sosną, dębem, świerkiem. Z kolei sosna w ciągu życia ma około 50 gatunków grzybów, z którymi tworzy symbiozę" - powiedział prof. Grzywacz.