Pamięć przestrzenna i choroba Alzheimera

Szczególny rodzaj pamięci - pamięć przestrzenna, rejestrująca informacje z wnętrza ciała - nie musi pogarszać się z wiekiem - wynikło z badań nad procesem starzenia przeprowadzonych w Instytucie Biologii Doświadczalnej PAN im. M. Nenckiego w Warszawie.

W Instytucie Biologii Doświadczalnej PAN im. M. Nenckiego w Warszawie przeprowadzono pionierskie badania nad procesami starzenia zachodzącymi w pamięci idiotetycznej ludzi.

Testom poddano 80 zdrowych ochotników, przydzielonych z uwagi na wiek do jednej z dwóch liczbowo równych grup: młodszych (20-29 lat) i starszych (64-77 lat). Badano zarówno pamięć wzrokową ochotników, jak i ich pamięć idiotetyczną. W teście pamięci wzrokowej, osoby starsze odpowiadały wolniej i popełniały więcej błędów niż osoby młode, tak więc wyniki seniorów były zauważalnie słabsze. Natomiast w teście pamięci idiotetycznej nie zaobserwowano istotnych różnic pomiędzy obiema grupami wiekowymi.

- Wnioski są optymistyczne. O ile u osób zdrowych, niezależnie od płci, sprawność wzrokowej pamięci przestrzennej maleje wraz z wiekiem, o tyle pamięć idiotetyczna okazuje się działać na podobnym poziomie.  Zaobserwowane przez nas różnice w efektywności obu rodzajów pamięci, związane z wiekiem, potwierdzają przypuszczenie, że za każdy z nich odpowiadają inne struktury mózgowe - podsumowała badania prof. Elżbieta Szeląg, kierownik Pracowni Neuropsychologii Instytutu Nenckiego i dodała, że były to pierwsze tego typu badanie przeprowadzone u ludzi.

Dlatego w Instytucie Nenckiego, zbudowano stanowisko do badania pamięci idiotetycznej u ludzi w warunkach naturalnego poruszania się w przestrzeni. Stanowisko - jedno z zaledwie dwóch na świecie - ma kształt kolistej areny o średnicy kilku metrów, otoczonej ze wszystkich stron czarnymi, grubymi kotarami. Arena jest zaciemniona i izolowana akustycznie od otoczenia. Aby dodatkowo ograniczyć wpływ bodźców zewnętrznych, badanemu zasłania się specjalną opaską oczy, a na uszy nakłada słuchawki, które dodatkowo tłumią zewnętrzne bodźce akustyczne.

- Zadanie jest proste: chodząc po arenie w całkowitych ciemnościach i ciszy należy wrócić do miejsca startu. Powrót rozpoczyna się z tego miejsca na arenie, w którym w słuchawkach pojawia się dźwięk - opisuje dr Justyna Skolimowska z Instytutu Nenckiego. Aktualne położenie badanego na arenie, dzięki kamerze zainstalowanej na suficie, jest rejestrowane przez program komputerowy.

W ramach badań w Instytucie Nenckiego, każdy badany wykonywał najpierw wzrokowy test komputerowy, którego celem była ocena uczenia kojarzeniowego o charakterze wzrokowo-przestrzennym. W drugiej części na arenie przeprowadzano testy pamięci idiotetycznej.

- Pamięć przestrzenna jest niezwykle ważna dla człowieka. Nie zdajemy sobie sprawy jak bardzo, dopóki nie zacznie nas zawodzić, na przykład wskutek rozwijającej się choroby Alzheimera - mówi dr hab. Małgorzata Węsierska, prof. Instytutu Nenckiego.

PAP - Nauka w Polsce