Skuteczne odchudzanie! Jak żyć i nie przytyć

By odchudzanie było skuteczne, nie wystarczy pigułka czy "cudowna" dieta - trzeba zmienić styl życia - mówili specjaliści podczas konferencji prasowej zorganizowanej przez Państwowy Zakład Higieny z okazji przypadającego 22 maja Europejskiego Dnia Walki z Otyłością.

- Otyłość jest przyczyną wielu chorób - chociażby cukrzycy, chorób układu krążenia czy stawów. Otyły dwudziestolatek statystycznie będzie żył o 5 lat krócej niż jego szczupły rówieśnik. Podobna jest sytuacja osób palących, które żyją średnio o siedem lat krócej - mówił prof. Bogdan Wojtyniak z PZH.

O otyłości mówimy, gdy wskaźnik masy ciała (BMI, czyli masa ciała w kilogramach podzielona przez wzrost w metrach podniesiony do kwadratu) przekracza 30. Nadwaga to BMI powyżej 25. Według danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) otyli to 11 proc. ludności świata.

W Polsce wśród osób w wieku 18 i więcej lat otyli stanowią 16-17 proc. - i dotyczy to zarówno kobiet, jak i mężczyzn. Podobny jest odsetek otyłych Niemców (16 proc.). Europejski rekord należy do Wielkiej Brytanii - ponad 22 proc. Nadwaga jest znacznie częstsza od otyłości. w Polsce mężczyźni otyli i z nadwagą stanowią około 63 proc. populacji w wieku 20 i więcej lat. W przypadku kobiet to 46 proc. Oprócz braku ruchu, jedną z przyczyn takiego stanu rzeczy jest wyjątkowo niskie w naszym kraju spożycie warzyw i owoców - zwłaszcza wśród młodzieży.

Z wiekiem problem otyłości i nadwagi się nasila. Ciekawy jest wpływ wykształcenia - o ile kobiety z wyższym wykształceniem prawie 4 razy rzadziej od rówieśniczek wykształconych w szkole zasadniczej cierpią na nadmiar kilogramów, to u mężczyzn nie odnotowano związku pomiędzy wykształceniem a nadwagą.

Aby zmienić sytuację, potrzeba edukacji prowadzonej od najmłodszych lat. Służy temu program "Trzymaj Formę", dotyczący uczniów gimnazjów i wyższych klas szkół podstawowych, organizowany przez Państwową Inspekcję Sanitarną i Polską Federację Producentów Żywności - mówiła Joanna Skowron z PIS.

Prowadzona po raz 7. akcja trafia do 700-800 tysięcy osób rocznie - od roku 2006 to już ponad 4,5 miliona uczniów. Poradniki i broszury oraz strona www.trzymajforme.pl propagują zdrowy styl życia wśród uczniów i nauczycieli, a do szkolnych sklepików zamiast coli czy chipsów trafiają kanapki, soki czy świeże i suszone owoce. Uczestnicy programu są bardziej zadowoleni ze swojego wyglądu, częściej jedzą surówki, a rzadziej słodycze, potrafią odczytać z etykiety informacje dotyczące żywności, a 70 procent rekreacyjnie uprawia sport.

Jak zauważyła Beata Prusińska - dietetyk z Centrum Naturhouse, wiele osób podejmuje próby odchudzania wielokrotnie - nawet powyżej 7 razy, a główną motywacją jest nie tyle troska o zdrowie (44 proc.), co o wygląd (46 proc.).

Dariusz Rycaj ze Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego, doświadczony trener osobisty, zwrócił uwagę, że nie każda aktywność ruchowa nadaje się dla osób otyłych (nie powinny na przykład skakać, bo mogą uszkodzić stawy). Przykładem odpowiedniego dla otyłych sportu mogą być na przykład frisbee czy golf (oba te sporty pozwalają spalić ponad 400 kilokalorii w ciągu godziny), a także coraz popularniejszy marsz z kijkami - nordic walking. Przytoczył też spostrzeżenie XVI-wiecznego lekarza nadwornego królów Polski, Wojciecha Oczki "Ruch zastąpi prawie każdy lek, podczas gdy żaden lek nie zastąpi ruchu". Oczko zalecał swoim pacjentom jazdę konną, zapasy, szermierkę, piłkę i tańce.

Przed "cudownymi" środkami odchudzającymi z niepewnych źródeł (kupowanymi za pośrednictwem Internetu czy u domokrążcy) przestrzegał dr Jacek Postupolski z PZH.

W wielu takich preparatach obecne są stosowane kiedyś jako leki odchudzające, lecz wycofane, sibutramina czy synefryna, a także przeczyszczająca fenoloftaleina, która może powodować raka jajnika.

Wątpliwej jakości leki często reklamowane są jako "naukowy przełom" i "nowy cudowny środek" - nawet, gdy określenia te dotyczą preparatów dawno już zakazanych w oficjalnym obrocie. Lepiej nie wierzyć więc reklamom, przekonującym o "całkowitym braku ryzyka" czy "gwarancji zwrotu pieniędzy".