Czy Żydzi są nadal narodem wybranym? Abp Ryś odpowiada

Od deklaracji Soboru Watykańskiego II "Nostra aetate" przeżywamy przewrót kopernikański w nauczaniu Kościoła w kwestii relacji z Żydami - powiedział przewodniczący Komitetu KEP ds. Dialogu z Judaizmem abp Grzegorz Ryś. Dodał, że celem Dnia Judaizmu jest, by świadomość tego przewrotu stała się wśród chrześcijan powszechna.

W tym roku 26. Dzień Judaizmu w Kościele katolickim w Polsce będzie obchodzony pod hasłem "Przejście Pana: Dziś wychodzicie" (Wj 13,14).

Na konferencji prasowej zapowiadającej obchody 26. Dnia Judaizmu w Kościele katolickim abp Ryś podkreślił, że "dane nam jest przeżywać ogromny przewrót, jaki się dokonał w Kościele począwszy od ogłoszonego w 1965 r. dokumentu Soboru Watykańskiego II Nostra aetate’".

Hierarcha przypomniał, że w dokumencie zawarte zostały trzy kluczowe tezy, które "złożyły się na przewrót kopernikański w nauczaniu Kościoła" w kwestii relacji z Żydami.

- Pierwsze stwierdzenie jest takie, że Żydzi nadal są narodem wybranym. Jak pisze św. Paweł w Liście do Rzymian, "wezwania Boże są nieodwołalne", więc Bóg nie odrzucił Izraela - wyjaśnił abp Ryś. Zaznaczył, że od II wieku aż do wieku XX w Kościele panowała "teologia zastępstwa", głosząca że Bóg odrzucił Izrael i zastąpił go nowym Ludem Bożym, jakim jest Kościół.

- W modlitwie wielkopiątkowej za Żydów jeszcze dwa lata temu w Polsce używaliśmy formuły, że Żydzi są narodem, który kiedyś był narodem wybranym. Chwała Bogu, że ta formuła została już oficjalnie zmieniona i modlimy się, tak jak cały Kościół powszechny, za Żydów, którzy "są narodem pierwszego wybrania" - wyjaśnił abp Ryś.

Jak zaznaczył, druga zmiana dotyczy obarczania Żydów za śmierć Chrystusa. - W Nostra aetate jest podkreślone, że nie wolno tą odpowiedzialnością obciążać ani wszystkich Żydów historycznych, żyjących współcześnie z Chrystusem, ani tym bardziej Żydów w ogóle. A przecież przez wieki nazywano Żydów "bogobójcami" - mówił.

- Trzeci przełom, jaki przynosi Nostra aetate to jest potępienie wszelkiego antysemityzmu, niezależnie od tego, kto się go dopuszcza i z jakich motywów - dodał.

Zaznaczył, że "Nostra aetate" jest dokumentem tak ważnym, że podsumowując go po pięćdziesięciu latach od ogłoszenia papież Franciszek powiedział, że w jego wyniku "nie mówimy i nie myślimy o sobie jak o wrogach czy obcych, ale jak o przyjaciołach i braciach".

"Wciąż pozostaje jeszcze wyzwanie edukacyjne. To znaczy, żeby ta świadomość, która została zapisana w oficjalnych dokumentach Kościoła, żeby ona stawała się powszechna, żeby takie było myślenie chrześcijan w ogóle, a nie tylko tych, których dialog chrześcijańsko-żydowski interesuje" - zastrzegł.

Jednocześnie podkreślił, że Dzień Judaizmu ma również pokazać, jak ważne dla interpretacji przesłanie chrześcijańskiego jest to, co Bóg mówi do Izraela dzisiaj. "Kiedy szukamy interpretacji naszych świętych tekstów, jakim jest Biblia, potrzebujemy także lektury żydowskiej, i to nie tylko tej historycznej, która sięga Izraela biblijnego, tylko też tej dzisiejszej. To jest konsekwencja myślenia, że Żydzi dalej są narodem wybranym i Bóg dalej w nim działa" - podkreślił abp Ryś.

Centralne obchody odbędą się 17 stycznia 2023 r. w Siedlcach. Rozpoczną się w miejscu, gdzie niegdyś znajdowała się synagoga, spalona przez Niemców w 1939 r. Ważnym punktem obchodów będzie sesja naukowa poświęcona historii judaizmu na ziemi siedleckiej, której gościem specjalnym będzie. Po sesji z księżmi i klerykami w Wyższym Seminarium Duchownym Diecezji Siedleckiej spotka się rabin z Jerozolimy Boaz Pash. Na zakończenie w siedleckiej katedrze odbędzie się międzyreligijna liturgia Słowa Bożego, którą poprowadzi przewodniczący Komitetu Konferencji Episkopatu Polski ds. Dialogu z Judaizmem. W Warszawie główne obchody Dnia Judaizmu odbędą się najbliższą niedzielę 15 stycznia w stołecznym kościele środowisk twórczych pw. św. Andrzeja Apostoła i św. Alberta Chmielowskiego, gdzie o godz. 17.00 zostanie odprawiona msza św. "o uproszenie miłości".

Dzień Judaizmu został ustanowiony przez Konferencję Episkopatu Polski w 1997 roku i jest obchodzony corocznie 17 stycznia - w wigilię Tygodnia Modlitw o Jedność Chrześcijan.

Źródło: PAP / tk