Rok 2021 w polskim Kościele. Jakie były najważniejsze wydarzenia?

Beatyfikacja kard. Wyszyńskiego, wizyta ad limina polskich biskupów w Rzymie oraz decyzje Stolicy Apostolskiej ws. sygnalizowanych zaniedbań biskupów w sprawach nadużyć seksualnych - to najważniejsze wydarzenia 2021 roku w polskim Kościele.

STYCZEŃ

4.01 - W Poliklinice Gemelli w Rzymie zmarł bp Antoni Stankiewicz. Pochodził z diecezji zielonogórsko-gorzowskiej. W latach 2004-2012 był dziekanem Trybunału Roty Rzymskiej. Był jednym z najwybitniejszych na świecie specjalistów prawa kanonicznego.

15.01 - Kongregacja Ewangelizacji Narodów mianowała ks. dr. Macieja Będzińskiego z diecezji radomskiej dyrektorem krajowym Papieskich Dzieł Misyjnych (PDM) w Polsce. Zastąpi on ks. dr. Tomasza Atłasa, który pełnił tę funkcję przez dziesięć lat. Papieskie Dzieła Misyjne to instytucja podlegająca papieżowi i wspierająca misjonarzy oraz ich podopiecznych.

21.01 - 30-lecie przywrócenia Ordynariatu Polowego Wojska Polskiego. Obecnie w Ordynariacie Polowym posługę pełni 130 kapelanów zawodowych w tym - 119 w szeregach Wojska Polskiego i 11 w Straży Granicznej.

23.01 - Święcenia pierwszego ordynariusza eparchii olsztyńsko-gdańskiej Kościoła grekokatolickiego w Polsce ks. dr Arkadiusza Trochanowskiego odbyły się w katedrze greckokatolickiej w Olsztynie. Eparchię olsztyńsko-gdańską papież utworzył 25 listopada 2020 r. Metropolia ma 170 parafii i ośrodków duszpasterskich, w których pracuje około 100 kapłanów. Polscy biskupi greckokatoliccy wchodzą w skład Konferencji Episkopatu Polski.

24.01 - W Kościele w Polsce ogłoszono "Dzień solidarności z Chorwacją". W odpowiedzi na apel przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski abp Stanisława Gądeckiego w diecezjach odbyła się zbiórka do puszek na rzecz poszkodowanych w grudniowym trzęsieniu ziemi w Chorwacji.

25.01 - Bp Damian Bryl, dotychczasowy biskup pomocniczy archidiecezji poznańskiej, został mianowany biskupem kaliskim. 17 października ubiegłego roku papież Franciszek przyjął rezygnację biskupa kaliskiego Edwarda Janiaka. Od tego momentu zgodnie z decyzją papieża diecezją kaliską zarządzał abp. Grzegorz Ryś jako administrator apostolski sede vacante.

29.01 - Zmarł o. Andrzej Koprowski SJ. Miał 80 lat. Był twórcą redakcji programów katolickich w Polskim Radio i TVP, byłym dyrektorem programowym Radia Watykańskiego.

LUTY

3.02 - Na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie powstało Uniwersyteckie Centrum Badań Wolności Religijnej. Jego dyrektorem został ks. prof. dr hab. Waldemar Cisło, przewodniczący polskiej sekcji Papieskiego Stowarzyszenia Pomoc Kościołowi w Potrzebie.

17.02 - Po ciężkiej chorobie nowotworowej zmarła 17 lutego s. Maksymiliana Wojnar ze Zgromadzenie Sióstr Prezentek. Przez 25 lat pracowała na rzecz organizacji szkolnictwa katolickiego w Polsce. Była członkiem zarządu Rady Szkół Katolickich. Zmarła w Domu Generalnego Sióstr Prezentek w Krakowie. Miała 77 lat.

18.02 - Rzecznicy Kościołów chrześcijańskich zaapelowali o poszanowanie wspólnych wartości i dialog. "Niech tegoroczny Wielki Post - Czas Pasyjny otworzy nas na poszanowanie wspólnych wartości, których źródłem jest Ewangelia" wskazali. Dokument podpisali rzecznicy różnych denominacji chrześcijańskich: Agnieszka Godfrejów-Tarnogórska, Rzecznik Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP, dk. Łukasz Leonkiewicz, Rzecznik Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego i ks. Leszek Gęsiak SJ, Rzecznik Konferencji Episkopatu Polski.

MARZEC

5.03 - W związku z przypadającą 7 marca 1700. rocznicą wydania przez cesarza Konstantyna I Wielkiego dekretu ustanawiającego niedzielę dniem odpoczynku biskupi wystosowali "Apel o poszanowanie niedzieli jako dnia wolnego od pracy". Pod dokumentem podpisali się przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski abp Stanisław Gądecki i przewodniczący Komisji Duszpasterstwa KEP abp Wiktor Skworc. "Nie można się godzić na dyktat organizacji i korporacji zajmujących się handlem i dystrybucją towarów, które kierując się wyłącznie zyskiem, nie biorą pod uwagę kosztów społecznych" – napisali.

16.03 - Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego SAC wydał raport na temat badań katolickich organizacji charytatywnych oraz przyparafialnej aktywności charytatywnej. W czasie jego prezentacji na UKSW wskazano, że w Polsce działa 891 katolickich organizacji charytatywnych; 77 proc. z nich prowadzą zakony.

22.03 - Prowincjał dominikanów o. Paweł Kozacki wydał oświadczenie ws. komunikatu Braci Konwentu św. Wojciecha we Wrocławiu z 7 marca 2021 roku oraz wywiadów, które ukazały się na temat "przerażających działań, których miał się dopuścić ojciec Paweł M. Zaznaczył, że zakon chce wyjaśnić sprawę o. Pawła M., który przed laty miał dopuszczać się wykorzystywania seksualnego i przemocy fizycznej wobec członków duszpasterstwa akademickiego we Wrocławiu.

KWIECIEŃ

14.04 - W siedzibie Sekretariatu Konferencji Episkopatu Polski odbyła się prezentacji stanowiska przewodniczącego Zespołu Ekspertów Konferencji Episkopatu Polski ds. Bioetycznych w sprawie korzystania ze szczepionek przeciw COVID-19 firm AstraZeneca i Johnson&Johnson. Zaznaczono w nim, że technologia produkcji szczepionek firm AstraZeneca i Johnson&Johnson budzi poważny sprzeciw moralny. Mimo to mogą z nich korzystać ci wierni, którzy nie mają możliwości wyboru innej szczepionki.

19.04 - Wszedł w życie dekret ogólny Konferencji Episkopatu Polski w sprawie podwyższenia sumy maksymalnej alienacji z 1 mln euro do 1,7 mln euro. Jej przekroczenie wiąże się z koniecznością uzyskiwania zezwolenia Stolicy Apostolskiej.

22.04 - Papieskie stowarzyszenie Pomoc Kościołowi w Potrzebie wydało raport "Wolność Religijna na świecie 2021". Wynika z niego, wolność religijna jest naruszana w prawie jednej trzeciej - 31,6 proc. - państw naszego globu, w których mieszka dwie trzecie ludności świata. "67 proc. ludności świata - 5,2 miliarda żyje w krajach, w których dochodzi do poważnych naruszeń wolności religijnej.

MAJ

12.05 - Papież Franciszek przyjął rezygnację biskupa Jana Tyrawy z posługi biskupa bydgoskiego. Mianował biskupa toruńskiego Wiesława Śmigla administratorem apostolskim diecezji bydgoskiej sede vacante. Wyjaśniono, że "w następstwie formalnych zgłoszeń, Stolica Apostolska – działając zgodnie z motu proprio Vos estis lux mundi – przeprowadziła postępowanie dotyczące sygnalizowanych zaniedbań biskupa bydgoskiego Jana Tyrawy w sprawach o nadużycia seksualne wobec osób małoletnich ze strony niektórych księży pracujących w diecezji bydgoskiej".

16.05 - W sanktuarium św. Andrzeja Boboli w Warszawie odbyła się inauguracja w Polsce Jubileuszowy Rok Ignacjański. Obchody wiązane były z okazji 500-lecia nawrócenia św. Ignacego Loyoli i 400-lecia jego kanonizacji. W czasie uroczystości dziękowano jezuitom za 500 lat posługi i wierności Kościołowi.

18.05 - Rada KEP ds. Migracji, Turystyki i Pielgrzymek zwróciła się do organizatorów pielgrzymek o dostosowanie swoich planów organizacyjnych do wytycznych Głównego Inspektora Sanitarnego, z wykorzystaniem ubiegłorocznych doświadczeń bezpiecznej logistyki w warunkach pandemii.

19.05 - Ukazał się IX tom "Pro memoria" z zapiskami z 1962 r. kard. Stefana Wyszyńskiego Prymasa Tysiąclecia. Zainaugurowany został wówczas Sobór Watykański II, a w Polsce był to pierwszy rok bez religii w szkołach. Tłem historycznym "Pro memoria" z 1962 r. są dwa wydarzenia: rozwiązanie tzw. kryzysu kubańskiego oraz inauguracja Soboru Watykańskiego II

27.05 - Nuncjusz Apostolski w Polsce abp Salvatore Pennacchio wręczył krzyże misyjne piętnastu nowym misjonarzom, którzy wyjechali m.in. do Peru, na Alaskę czy Kamerunu. Z powodu pandemii uroczystość odbyła się w kaplicy pw. świętych Cyryla i Metodego w Centrum Formacji Misyjnej w Warszawie.

31.05 - Bp Zbigniew Kiernikowski w związku z osiągnięciem 2 lipca br. wieku emerytalnego złożył na ręce papieża Franciszka swoją rezygnację z posługi biskupiej w diecezji legnickiej.

CZERWIEC

7.06 - Przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski abp Stanisław Gądecki w liście do Prezesa Rady Ministrów Mateusza Morawieckiego zaapelował o złagodzenie obostrzeń w kościołach. Wobec diametralnie innej i zdecydowanie lepszej sytuacji epidemicznej, wyrażam mój stanowczy sprzeciw wobec dalszego – tak drastycznego – ograniczania prawa wiernych do publicznego wyznawania i praktykowania wiary

11.06 - Metropolita gdański abp Tadeusz Wojda SAC został wybrany członkiem Rady Stałej Konferencji Episkopatu Polski w czasie 389. Zebrania Plenarnego Episkopatu, które rozpoczęło się 11 czerwca w Kalwarii Zebrzydowskiej. Biskupi powołali także do tego gremium bpa Andrzeja Czaję na drugą pięcioletnią kadencję.

25.06 - Stolica Apostolska zakazała bp. Stefanowi Regmuntowi uczestniczenia w jakichkolwiek celebracjach lub spotkaniach publicznych na terenie diecezji zielonogórsko-gorzowskiej. Otrzymał także "zakaz udziału w gremiach Konferencji Episkopatu Polski" oraz "nakaz finansowego uczestnictwa – z prywatnych środków – w wydatkach diecezji zielonogórsko-gorzowskiej związanych z przeciwdziałaniem wykorzystaniu seksualnemu małoletnich"

26.06 - Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z 11 czerwca br. w obiektach kultu religijnego od 26 czerwca do 31 sierpnia obowiązywało 75 proc. obłożenia

27.06 - Papież Franciszek przyjął rezygnację bp. Piotra Skuchy z pełnienia posługi biskupa pomocniczego diecezji sosnowieckiej. Hierarcha 27 czerwca br. skończył 75 lat - osiągnął tym samym wiek emerytalny.

LIPIEC

8.07 - przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski abp Stanisław Gądecki wydał oświadczenie ws. szczepień przeciw COVID-19, w którym zaznaczył, że "Kościół wspiera wszystkich, którzy podejmują decyzję o zaszczepieniu się".

9.07 - metropolita katowicki abp Skworc złożył rezygnację z członkostwa w Radzie Stałej Konferencji Episkopatu Polski oraz poprosił Stolicę Apostolską o wyznaczenie arcybiskupa koadiutora. Decyzje te miały związek z zakończeniem dochodzenia przeprowadzonego przez Stolicę Apostolska w celu zbadania zaniedbań dokonanych przez abpa Skworca jako biskupa tarnowskiego, w sprawach wykorzystania seksualnego popełnionego wobec osób małoletnich przez dwóch kapłanów tej diecezji.

16.07 - Dotychczasowy biskup polowy Wojska Polskiego bp Józef Guzdek został nowym arcybiskupem metropolitą białostockim. Papież Franciszek zlecił arcybiskupowi nominatowi posługę w charakterze administratora apostolskiego ordynariatu polowego do czasu kanonicznego objęcia urzędu biskupa diecezjalnego przez nowego ordynariusza wojskowego.

23.07 - Metropolita katowicki abp Wiktor Skworc zrzekł się honorowego obywatelstwa Tarnowa.

23.07 - Nuncjatura Apostolska w Polsce ogłosiła, że wina biskupa pomocniczego archidiecezji krakowskiej Jana Szkodonia – oskarżonego o molestowanie seksualne 15-latki - nie została udowodniona. W toku postępowania stwierdzono natomiast nierozważne zachowanie biskupa wobec małoletniej, polegające na przyjmowaniu jej w prywatnym mieszkaniu bez obecności jej rodziców.

SIERPIEŃ

13.08 - W wieku 78 lat zmarł arcybiskup senior diecezji warszawsko-praskiej i wizytator apostolski w Medjugorie Henryk Hoser.

20.08 - W bazylice katedralnej św. Michała Archanioła i św. Floriana Męczennika na stołecznej Pradze odbyły się uroczystości pogrzebowe abpa Henryka Hosera, biskupa seniora diecezji warszawsko-praskiej. Mszy żałobnej przewodniczy metropolita warszawski kard. Kazimierz Nycz. Po mszy pogrzebowej ciało śp. abp Hosera spoczęło w krypcie katedry.

21.08 - Stolica Apostolska ukarała abp. Mariana Gołębiewskiego w związku z zaniedbaniami dotyczącymi pedofilii. Nakazała mu prowadzenie życia w duchu pokuty i modlitwy, zakazała uczestniczenia w jakichkolwiek uroczystościach publicznych kościelnych i świeckich oraz poleciła wpłatę na rzecz Fundacji św. Józefa.

WRZESIEŃ

4.09 - W Białymstoku odbył się ingres, czyli uroczyste wprowadzenie do archikatedry, nowego metropolity białostockiego, arcybiskupa Józefa Guzdka. Zastąpił on na tym stanowisku arcybiskupa Tadeusza Wojdę, który został metropolitą gdańskim.

7.09 - W czasie mszy św. pogrzebowej, która odbyła się na Wawelu, prezydent Andrzej Duda pośmiertnie odznaczył ks. Zdzisława Sochackiego Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski za zasługi w pracy duszpasterskiej i działalności społecznej.

9.09 - W wieku 83 lat zmarł biskup Marian Duś - w latach 1986-2013 biskup pomocniczy archidiecezji warszawskiej. Pogrzeb biskupa seniora archidiecezji warszawskiej odbył się 14 września w Świątyni Opatrzności Bożej w Warszawie.

12.09 - Papież Franciszek włączył do grona błogosławionych kard. Stefana Wyszyńskiego, prymasa Polski, oraz Elżbietę Czacką - fundatorkę Zgromadzenia Sióstr Franciszkanek Służebnic Krzyża.

15.09 - Komisja złożona z niezależnych ekspertów, na której czele stanął Tomasz Terlikowski, zaprezentowała raport komisji dotyczący działalności dominikanina Pawła M. w duszpasterstwie we Wrocławiu w latach 1996-2000 oraz reakcji Instytucji Prowincji w jego sprawie.

17.09 - Państwowa Komisja ds. Pedofilii zaproponowała Konferencji Episkopatu Polski powołanie interdyscyplinarnego zespołu, składającego się z zaproponowanych przez stronę kościelną ekspertów z zakresu prawa kanonicznego oraz z przedstawicieli Państwowej Komisji mających doświadczenie w badaniu spraw dotyczących wykorzystania seksualnego dzieci, do zbadania akt kościelnych.

19-22.09 - Pod hasłem "Naszą wspólną misją ochrona dzieci Bożych" w Warszawie odbyła się 4-dniowa międzynarodowa konferencja poświęcona wykorzystaniu seksualnemu osób małoletnich, organizowana przez Papieską Komisję ds. Ochrony Małoletnich i Konferencję Episkopatu Polski z udziałem przedstawicieli z 20 krajów Europy Środkowo-Wschodniej.

20.09 - Odbył się ingres nowego biskupa legnickiego Andrzeja Siemieniewskiego do katedry legnickiej Świętych Apostołów Piotra i Pawła.

21.09 - Dotychczasowy biskup pomocniczy diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej Krzysztof Włodarczyk został mianowany przez papieża Franciszka nowym biskupem bydgoskim.

23.09 - Zmarł biskup senior diecezji kaliskiej Edward Janiak. Uroczystości pogrzebowe bp. Janiaka odbyły się 29 września W kościele św. Wawrzyńca we Wrocławiu. Ciało zmarłego spoczęło na cmentarzu przy ul. Bujwida.

28.09 - Biskup opolski Andrzej Czaja wydał edykt w związku z procesem beatyfikacyjnym przełożonej generalnej i współzałożycielki Zgromadzenia Sióstr Świętej Elżbiety s. Franciszki Werner. Pozytywną opinię o rozpoczęciu procesu beatyfikacyjnego wydała Konferencja Episkopatu Polski.

PAŹDZIERNIK

4.10 - Polscy biskupi rozpoczęli wizytę ad limina Apostolorum (łac. do progów Apostołów). Hierarchowie przybyli do Watykanu w czterech grupach, co tydzień kolejna. W programie pielgrzymki było spotkanie z papieżem Franciszkiem, wizyty w dykasteriach Kurii Rzymskiej oraz msze święte w czterech bazylikach większych w Rzymie.

4.10 - Przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski abp Stanisław Gądecki zaapelował o pomoc humanitarną dla migrantów i uchodźców. Dzień później Caritas Polska poinformowała, że przekaże do kościołów na terenach przygranicznych objętych stanem wyjątkowym i do Straży Granicznej pakiety pomocowe przygotowane dla migrantów.

7.10 - Biskup senior diecezji bielsko-żywieckiej Tadeusz Rakoczy zrzekł się honorowego tytułu „Zasłużony dla Bielska-Białej”, który rada miejska przyznała mu w 2009 r. Duchowny został ukarany przez Stolicę Apostolską za zaniedbania dotyczące nadużyć seksualnych.

7.10 - W Narodowym Sanktuarium św. Józefa w Kaliszu przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski abp Stanisław Gądecki dokonał aktu Zawierzenia Narodu Polskiego i Kościoła w Polsce świętemu Józefowi.

9.10 - Papież Franciszek rozpoczął uroczyście 9 października XVI Zgromadzenie Ogólne Synodu Biskupów na temat "Ku Kościołowi synodalnemu: komunia, uczestnictwo, misja".

17.10 - Zainaugurowana została faza diecezjalna XVI Zgromadzenia Ogólnego Synodu Biskupów na temat "Ku Kościołowi synodalnemu: komunia, uczestnictwo, misja". Faza diecezjalna zakończy się w kwietniu 2022 r. Następnie będzie kontynentalna, a w 2023 – powszechna.

LISTOPAD

13.11 - Odbył się ingres ordynariusza diecezji bydgoskiej bpa Krzysztofa Włodarczyka do katedry bydgoskiej pw. św. Marcina i Mikołaja.

15.11 - Papież Franciszek mianował przewodniczącego referatu prawnego kurii metropolitalnej w Poznaniu ks. Jana Glapiaka biskupem pomocniczym archidiecezji poznańskiej.

17.11 - W związku z napiętą sytuacją na granicy polsko-białoruskiej Caritas Polska postanowiła otworzyć w pobliżu granicy Namioty Nadziei będące zapleczem do pomocy, magazynem najpotrzebniejszych rzeczy, którymi można wesprzeć potrzebujących, np. odzieży, żywności, czy koców.

19.11 - Po obradach 390. Zebrania Plenarnego Konferencji Episkopatu Polski biskupi zwrócili się z apelem do rządzących, by "skutecznie broniąc bezpieczeństwa naszych granic, rodzin i domów, podjęli także trud dostrzeżenia będącego w prawdziwej potrzebie przybysza".

20.11 - W Katowicach odbyła się beatyfikacja ks. Jana Machy, śląskiego kapłana zamordowanego w 1942 roku przez hitlerowców.

21.11 - Przed kościołami w całej Polsce odbyła się zbiórka na rzecz migrantów z granicy polsko-białoruskiej, o którą zaapelował 8 listopada abp Stanisław Gądecki.

27.11 - W Poznaniu odbyło się otwarcie procesu beatyfikacyjnego na szczeblu diecezjalnym kleryka Alfonsa Mańki, męczennika, który zmarł w 1941 r. w obozie koncentracyjnym w Gusen.

GRUDZIEŃ

4.12 - Papież Franciszek mianował dotychczasowego biskupa pomocniczego diecezji ełckiej bp. Adriana Józefa Galbasa arcybiskupem koadiutorem archidiecezji katowickiej.

12.12 - W wieku 86 lat zmarł w niedzielę doktor nauk teologicznych, arcybiskup senior archidiecezji częstochowskiej Stanisław Nowak. Pogrzeb abp. Nowaka odbył się 18 grudnia w Bazylice Archikatedralnej w Częstochowie.

Źródło: PAP / tk