Świeccy asystujący przy ślubach? Pod kilkoma warunkami

Nowa watykańska instrukcja o parafiach zawiera pewien szczególnie zaskakujący punkt.

Rozdział IX. instrukcji „Nawrócenie duszpasterskie wspólnoty parafialnej w służbie misji ewangelizacyjnej Kościoła” jest poświęcony funkcjom i posługom, które mogą pełnić w parafii wierni świeccy. Są one dokładnie zdefiniowane.

W punkcie 94. czytamy, że „oprócz okazjonalnej współpracy, którą każda osoba dobrej woli – nawet nieochrzczona – może zaofiarować w codziennej działalności parafialnej, istnieją pewne stałe zadania, w ramach których wierni na pewien czas przyjmują odpowiedzialność za posługi we wspólnocie parafialnej. Można pomyśleć, na przykład, o katechetach, ministrantach, wychowawcach pracujących w grupach i stowarzyszeniach, pracownikach charytatywnych oraz o tych, którzy poświęcają się w różnego rodzaju poradniach lub centrach wsparcia, bądź którzy odwiedzają chorych”.

Instrukcje Watykanu ws. parafii. Czekają nas poważne zmiany [CAŁY TEKST]

Kościół

Świeccy mogą także pomagać w sprawowaniu liturgii jako lektorzy lub akolici, co przypomina punkt 97. Informuje on także o „szafarzach nadzwyczajnych”, którzy mogą pełnić funkcje zastępcze. Jeśli w parafii nie ma szafarzy, to w ich zastępstwie mogą te czynności pełnić inni świeccy. Należy do przewodniczenie modlitwom liturgicznym, a także asystowanie przy udzielaniu chrztu, rozdawanie Komunii świętej, o czym informuje Kodeks Prawa Kanonicznego w kanonie 230 (§ 3).

Tam, gdzie to doradza konieczność Kościoła, z braku szafarzy, także świeccy, chociażby nie byli lektorami lub akolitami, mogą wykonywać pewne obowiązki w ich zastępstwie, mianowicie: posługę słowa, przewodniczyć modlitwom liturgicznym, udzielać chrztu a także rozdzielać Komunię świętą, zgodnie z przepisami prawa.

Świeccy mogą także w szczególnych okolicznościach dokonywać wystawienia Najświętszego Sakramentu (Kan. 943 KPK). Watykańska instrukcja dodaje, że „świeccy, o których mowa, powinni pozostawać w pełnej komunii z Kościołem katolickim, otrzymać odpowiednią formację do wypełnienia funkcji, do której zostali powołani, a także zachowywać się wzorowo w życiu osobistym i duszpasterskim, co czyni ich wiarygodnymi w sprawowaniu posługi”.

Co ciekawe świeccy nie będący diakonami lub osobami konsekrowanymi, także mogą asystować przy udzielaniu sakramentów. Czytamy o tym w punkcie 98:

98. Oprócz funkcji lektorów i akolitów ustanowionych na stałe, biskup, w swoim roztropnym osądzie, może oficjalnie powierzyć niektóre zadania diakonom, osobom konsekrowanym oraz wiernym świeckim, pod przewodnictwem i odpowiedzialnością proboszcza, jak na przykład:

1°. Celebracje Liturgii Słowa w niedziele i dni świąteczne nakazane, kiedy „z braku świętego szafarza albo z innej poważnej przyczyny nie można uczestniczyć w Eucharystii”. Chodzi o wyjątkową ewentualność, do której można się uciec jedynie w okolicznościach rzeczywistej niemożliwości i zawsze dbając o powierzenie tych liturgii diakonom, gdyby byli obecni;

2°. Sprawowanie chrztu, uwzględniając, że „zwyczajnym szafarzem chrztu jest biskup, prezbiter i diakon”, oraz że przepis kan. 861 § 2 stanowi wyjątek, do oceny według uznania miejscowego ordynariusza;

3°. Celebracje obrzędu pogrzebowego, zgodnie z postanowieniami nr. 19 Praenotanda dell’Ordo exsequiarum..

Najciekawszy w tej perspektywie jest punkt nr 100., który zezwala wiernym na asystowanie przy zawieraniu małżeństw. Jest jednak bardzo istotny warunek: w miejscu udzielania małżeństwa, „nie ma kapłanów i diakonów”, a świeckiego do asystowania deleguje biskup po uzyskaniu zezwolenia Stolicy Apostolskiej, po pozytywnej opinii Konferencji Episkopatu.

Świeccy mogą także „przepowiadać w kościele lub kaplicy, jeżeli wymagają tego okoliczności, konieczność lub szczególny przypadek” i „w sposób zgodny z prawem lub z przepisami liturgicznymi oraz przy zachowaniu klauzul w nich zawartych” (pkt. 99). Nie mogą jednak „w żadnym wypadku” głosić homilii podczas Eucharystii.