Uroczystość Serca Pana Jezusa

Przez wieki Kościół wypracował wiele form kultu Serca Bożego. Nabożeństwo ku czci Serca Jezusowego stało się dobrem całego Kościoła od XVII wieku. Warto wspomnieć, że cały miesiąc czerwiec jest poświęcony czci Serca Jezusowego, popularne jest też nabożeństwo "Godziny świętej", praktyka dziewięciu pierwszych piątków miesiąca, Litania do Serca Pana Jezusa.

Liturgiczna Uroczystość Najświętszego Serca Pana Jezusa zwykle przypada w piątek po oktawie Bożego Ciała, albo w piątek po niedzieli Bożego Ciała. Jest to święto ruchome, zależne od obchodów Wielkanocy.

Kult Serca Jezusowego sięga swoimi początkami średniowiecza. Mistycy tamtego czasu łączyli cześć oddawaną Sercu Jezusa z innym popularnym wówczas nabożeństwem do Najświętszej Rany Boku Jezusa.

Nabożeństwo ku czci Serca Jezusowego stało się dobrem całego Kościoła od XVII wieku, od czasów św. Jana Eudesa i św. Małgorzaty Marii Alacoque.

Święta Mechtylda, mistyczka drugiej połowy XIII wieku, przeżywała wizje, w których Jezus oddawał jej swoje serce na znak przymierza z nią. Podobne mistyczne wizje miała jej młodsza siostra, św. Gertruda i inna mistyczka drugiej połowy XIII wieku, św. Małgorzata z Kortony.

Nabożeństwo ku czci Serca Jezusowego stało się dobrem całego Kościoła od XVII wieku, od czasów św. Jana Eudesa i św. Małgorzaty Marii Alacoque. Jan Eudes uważany jest za twórcę liturgicznego kultu Serca Jezusa i Maryi. Pius X, beatyfikując go, wskazywał, że Jan „płonąc sam szczególną miłością ku Najświętszym Sercom Jezusa i Maryi, powziął pierwszy – a nie było to bez natchnienia Bożego – myśl publicznego kultu ku ich czci. Należy go przeto uważać za ojca tego, tak miłego nam nabożeństwa. (...) Całym sercem przykładał się do szerzenia tego zbawiennego nabożeństwa”. Kult Serca Pana Jezusa w sposób szczególny rozpowszechnił się od św. Małgorzaty Marii Alacoque. Żyła, jak św. Jan Eudes, w drugiej połowie XVII wieku. Prowadząc życie ukryte w klasztorze w Paray-le-Monial, obdarzona została wizjami Jezusa, który za jej pośrednictwem chciał wzbogacić ludzi swoimi Bożymi skarbami. Jezus wybrał ją, aby była „umiłowaną uczennicą Jego Serca”.

Pierwsze objawienie św. Małgorzata miała 27 grudnia 1673 roku. Ostatnie wielkie objawienie przeżyła 10 czerwca 1675 roku, w piątek po oktawie Bożego Ciała. Jezus w tej wizji żądał, aby właśnie piątek po oktawie Bożego Ciała był poświęcony jako osobne święto ku czci Jego Serca. Zapewnił, że wyleje hojne łaski na tych, którzy będą szerzyć kult Serca Bożego i złożył swoim czcicielom 12 obietnic.

Św. Małgorzacie Pan Jezus w widzeniach obiecywał: „Przyślę ci mojego wiernego sługę i doskonałego przyjaciela”. Kiedy niedługo potem o. Klaudiusz La Colombière SJ po raz pierwszy zawitał w klasztorze, żeby się przedstawić siostrom, św. Małgorzata usłyszała w swoim wnętrzu słowa: „Oto ten, którego ci posyłam”. Małgorzata napisała potem o o. Klaudiuszu: „Nigdy nie widzieliśmy się wcześniej ani nie rozmawiali, a mówił do mnie, jak gdyby rozumiał, co przeżywam”. O. Klaudiusz „zachęcił ją, by pozwoliła się prowadzić Duchowi Świętemu, nauczył ją doceniać dary Boże oraz przyjmować z szacunkiem i pokorą objawienia, jakie otrzymywała”.

Św. o. Klaudiusz La Colombière wiedział, że nabożeństwo do Serca Jezusa zgadza się doskonale z nauczaniem Kościoła. Przeczuwał jednak dwa problemy, na jakie praktyka ta mogła napotkać: przedmiot kultu – cielesne serce Jezusa – i polecenie ustanowienia publicznego święta. To mogło być trudne do przyjęcia przez władze kościelne. Tym niemniej, po pilnym zbadaniu całej sprawy, uspokoił i utwierdził w dobrym przekonaniu najpierw samą Świętą, a potem klasztor: przełożoną i siostry.

O. Klaudiusz „zachęcił ją, by pozwoliła się prowadzić Duchowi Świętemu, nauczył ją doceniać dary Boże oraz przyjmować z szacunkiem i pokorą objawienia, jakie otrzymywała”

Kościół zaakceptował wizje św. Małgorzaty Alacoque i zaaprobował kult dopiero po gruntownym i długim badaniu. Klemens XIII zatwierdził nabożeństwo do Serca Pana Jezusa dopiero sto lat po objawieniach, w roku 1765. Pius IX w 1856 roku rozszerzył święto na cały Kościół, a Leon XIII 31 grudnia 1899 roku oddał cały Kościół i rodzaj ludzki w opiekę Sercu Jezusowemu. Wielkimi czcicielami i propagatorami kultu Serca Jezusowego byli od XVII wieku jezuici.

Przez wieki Kościół wypracował wiele form kultu Serca Bożego. Najważniejszą jest Uroczystość obchodzona w piątek po oktawie Bożego Ciała. Cały miesiąc czerwiec jest w sposób szczególny poświęcony czci Serca Jezusowego. Bardzo dużą popularność zyskała także praktyka tak zwanej Godziny świętej, gdzie wierni adorują Najświętszy Sakrament przynajmniej przez godzinę w nocy z czwartku na pierwszy piątek miesiąca na pamiątkę konania Jezusa w Ogrójcu oraz praktyka dziewięciu pierwszych piątków miesiąca, co do spowiedzi i Komunii św. W pobożności Serca Jezusowego duże znaczenie ma Litania do Serca Pana Jezusa, ukształtowana w obecnej formie w wieku XIX.

Nabożeństwo do Serca Pana Jezusa to dla Kościoła znak miłości Boga do ludzi. Ma ono charakter ekspiacyjny, wynagrodzenia za zło, za grzechy i niewierności. Swoje źródło ma w krzyżu Chrystusa. Bo nasza ekspiacja czy potrzeba „wynagradzania” nie sugeruje jakoby czegokolwiek brakowało odkupieńczej śmierci Jezusa na krzyżu i Jego zmartwychwstaniu. Kult Bożego Serca w jego licznych formach jeszcze bardziej nas łączy z Bogiem miłującym i zbawiającym. On bowiem, nie przestał kochać swojego stworzenia, ale je ciągle odnawia.