Roboty i maszyny w średniowieczu czyli świat techniki w dawnych czasach

Średniowiecze kojarzy się przeważnie jako epoka dość prymitywna we wszelkiego rodzaju wynalazki mechaniczne. Z ich rozwojem łączy się przede wszystkim rewolucję przemysłową. Tymczasem roboty i inne mechaniczne urządzenia tworzone były i odnosiły sukcesy już w średniowieczu.

W 807 roku władca Persji Harun al-Rashid podarował królowi Karolowi Wielkiemu mechaniczny zegar wodny. Przypuszcza się, że urządzenie zbudowane było z wielkiej misy, na dnie której znajdował się otwór na wodę.

Zegar wodny działał na zasadzie klepsydry, a miarą czasu był okres napełnienia lub opróżnienia misy przez wodę. Urządzenie wskazywało czas mechanicznie i w późniejszych wiekach chętnie korzystano z niego w Europie zachodniej.

Pierwsze wynalazki mechaniczne w średniowieczu konstruowano na bliskim wschodzie. Europejczycy do takich maszyn podchodzili dość sceptycznie, a kronikarze z tamtych czasów twierdzili, że wszelkie urządzenia automatyczne działają pod wpływem niewidocznych magicznych sił.

Geniusz z bliskiego wschodu

Jednym z najwybitniejszych wynalazców średniowiecza był arabski uczony Al-Dżazari. W ciągu swojego życia stworzył wiele robotów i urządzeń mechanicznych. Z niektórych korzystamy do dziś, jak np. z wału korbowego wykorzystywanego obecnie w silnikach spalinowych. Al-Dżazari skonstruował także zegar zamkowy czy maszyny irygacyjne.

14 zupełnie absurdalnych wynalazków

Nauka i technologia

Jednym z najbardziej znanych wynalazków uczonego było 6-metrowe urządzenie mierzące czas i nazwane od swojego wyglądu Zegarem Słonia.

Genialny wynalazca był w dodatku konstruktorem maszyny do mycia rąk (podającej automatycznie ręcznik), pompy ciśnieniowej czy urządzenia do upuszczania krwi. Ciekawym wynalazkiem Al-Dżazariego była łódź muzyczna zbudowana z mechanicznych muzyków. Roboty pływały po jeziorze grając muzykę i zabawiając gości zgromadzonych na królewskim przyjęciu.

Al-Dżazari pozostawił po sobie „Księgę wiedzy o przemyślnych urządzeniach mechanicznych”. Jego praca składa się z 50 szczegółowo opisanych urządzeń mechanicznych, rozrysowanych na 174 szkicach.

Fot. commons.wikimedia.org / domena publiczna / Automat do mycia rąk z mechanizmem spłukiwania

Leonardo i jego wynalazki

Wśród europejskich wynalazców średniowiecza jednym z najbardziej znanych jest Leonardo da Vinci. Wprowadził on do użytku m.in. dźwignie, koła pasowe czy korby.

Da Vinci sporządził wiele szczegółowych szkiców mechanicznych urządzeń. Nie wiadomo jednak czy konstruował swoje wynalazki w rzeczywistości.

Fot. commons.wikimedia.org / domena publiczna / Robot Leonarda

Wśród zaprojektowanych przez włoskiego uczonego maszyn jest m.in. humanoidalny automat. Na podstawie jego notatek stworzono tzw. Robot Leonarda. Urządzenie jest rycerzem zakutym w niemiecko-włoską średniowieczną zbroję. Maszyna odwzorowuje ruchy człowieka i jest w stanie siadać, poruszać ramionami, szyją oraz szczęką.

Leonardo da Vinci zaprojektował także kombinezon do nurkowania, instrument o nazwie „viola organista” czy urządzenie samojezdne.

Źródło: mediewalia.pl / ciekawe.org