Tajemnica Mony Lisy rozwiązana

Znawcy malarstwa Leonardo da Vinci ustalili jaka technika pozwoliła genialnemu twórcy osiągnąć zamierzony efekt i sprawić, że "Mona Lisa" jest jednym z najbardziej tajemniczych arcydzieł.

Od setek lat uśmiech "Mony Lisy" przyciągał wielu miłośników sztuki. Z jednej strony wygląda tak, jakby się uśmiechała, ale gdy przyjrzeć się bezpośrednio jej ustom - uśmiech wydaje się znikać.

Jak ustalili badacze, Alessandro Soranzo i Michelle Newberry, ten wyjątkowo sprytny trik został użyty już w poprzednim dziele Leonardo da Vinci - "La Bella Principessa".

Jest to portret Bianki, nieślubnej córki Ludovico Sforzy, który rządził Mediolanem w latach 90. XV wieku. Na obrazie, który powstawał z okazji jej ślubu w 1496 roku, miała zaledwie 13 lat. Dopiero pod koniec 2007 roku badania potwierdziły, że autorem jest Leonardo da Vinci.

"La Bella Principessa" (fot. Cea. / Foter / CC BY)

Podobnie jak w przypadku "Mony Lisy" "jej uśmiech znika tak szybko, jak widz stara się go uchwycić" - mówią badacze malarstwa da Vinci.

Aby dowiedzieć się w jaki sposób malarz uzyskał efekt, badacze przeprowadzili serię eksperymentów. Polegały one na pokazywaniu ludziom tych dwóch portretów z dystansu lub rozmytych na różny sposób. Badania wykazały, że w obu przypadkach da Vinci zastosował nowatorką technikę malarską (sfumato) do przedstawienia ust.

Polega ona na łączeniu kolorów i cieni w celu uzyskania miękkiego, stopniowego przejścia między kształtami, bez wyraźnych konturów. Zarówno w przypadku "Mony Lisy", jak i "La Bella Principessa", Leonardo wykorzystał sfumato do zmiękczenia konturów ust.

Dlatego też, gdy widz skupia się na oczach "Mony Lisy", sfumato tworzy iluzję uśmiechu. Ale gdy spogląda wprost na usta, to wydają się one proste, zaciśnięte. Dlatego też obie panie śmieją się, gdy nie patrzy się na ich usta.

Soranzo dodał również, że "wielu uczniów Leonarda używało podobnej techniki, ale nigdy nie byli w stanie osiągnąć podobnych rezultatów".

Co ciekawe, cały czas trwają badania nad starszymi dziełami da Vinci oraz jego uczniów, w celu dokładniejszego ustalenia w jaki sposób genialny artysta używał techniki sfumato.