Zobacz niezwykłe sanktuarium Ojca Pio

Współczesny i wzbudzający zachwyt, a zarazem prosty i skromny - w duchu św. Franciszka. Poznaj jeden z najsłynniejszych obiektów współczesnej architektury: sanktuarium św. Ojca Pio.

Położone na zboczu wzgórza Castellano, nieduże włoskie miasto San Giovani Rotondo było miejscem zakonnego życia i śmierci jednego z najbardziej znanych świętych ostatniego stulecia, a nadto mistyka oraz stygmatyka - ojca Pio z Pietrelciny.

Po jego beatyfikacji, która miała miejsce w 1999 roku, sanktuarium stało się jednym z najliczniej odwiedzanych przez pielgrzymów katolickich. Jednakże już wcześniej, przeświadczeni o świętości swojego współbrata, kapucyni rozpoczęli przygotowania do budowy nowego kościoła.

(fot. Vito Manzari / flickr.com / CC BY-SA 2.0)

Zlecając projekt jednemu z najbardziej cenionych oraz utytułowanych współczesnych architektów - Renzo Piano - zakonnicy wyrazili pragnienie, aby w projekcie przewidział przede wszystkim możliwość przyjęcia tysięcy pielgrzymów z całego świata.

Chcieli również, aby architektura kościoła swoim wyrazem otwarcie zapraszała i ośmielała do przekroczenia progu świątyni. Jednocześnie nowe założenie miało pozostać bliskie franciszkańskiej regule, którą żyją kapucyni - być proste oraz skromne.

Zrealizowany projekt znajduje się w bliskim sąsiedztwie kapucyńskiego klasztoru oraz kościoła Santa Maria delle Grazie.

(fot. Nicola / flickr.com / CC BY-SA 2.0)

Włoski projektant Renzo Piano przedstawił koncepcję rozległego, nachylonego w spadku placu na końcu którego stanął na wskroś współczesny kościół św. Ojca Pio.

Wspomniane przedpole wraz z symbolicznym ogrodem oliwnym oraz 40-metrowym kamiennym krzyżem, w dni powszednie przynależy do przestrzeni miejskiej, a w szczególne dni świąt oraz wspomnień zamienia się w przestrzeń przyjmującą tysiące pielgrzymów, a także zewnętrzne miejsce sprawowania eucharystii z ołtarzem przed kościołem.

(fot. Baldeaglebluff / Flickr.com / CC BY-SA 2.0)

Tymczasem nowe założenie objęło swoim programem nie tylko dom modlitwy, lecz także sale wielofunkcyjne, kryptę, kaplicę spowiedzi z 31 konfesjonałami, muzeum Świętego oraz strefę dla pielgrzymów. By architektura pomieszczeń uzupełniających nie konkurowała niepotrzebnie z najważniejszą bryłą - kościołem - to znalazły one swoje miejsce w części podziemnej: pod świątynią i placem.

(fot. Pietro & Silvia / flickr.com / CC BY-SA 2.0)

Dodatkowym wyzwaniem dla architekta było rozwiązanie problemu często nawiedzających San Giovanni Rotondo trzęsień ziemi, które to w przeszłości wielokrotnie pozostawiały po sobie znaczne zniszczenia.

Z tej przyczyny układ oraz formę kościoła wyznaczyły promieniście rozchodzące się od ołtarza kamienne łuki podtrzymujące filigranową strukturę dachu. Łuki z bloków kamiennych o takiej rozpiętości (maksymalnie do 45m) nie były do tej pory spotykane w historii architektury. Co ważne, ich rola nie ogranicza się jedynie do estetyki.

Stanowią bowiem swoistą symbiozę architektury i konstrukcji, która koncentrycznie gromadzi wiernych wokół miejsca ofiary, a jednocześnie pozwala na zachowanie elastyczności i bezpieczeństwa świątyni podczas sejsmicznych wstrząsów. Materiałem, z którego wykonane zostały zarówno łuki, jak i krzyż wraz z posadzką placu, jest lokalny wapień z pobliskiego kamieniołomu w Apricena.

(fot. Lino M / Flickr.com / CC BY-SA 2.0)

Warto wspomnieć, że kryptę poświęconego w 2004 roku kościoła, zdobią mozaiki zaprojektowane oraz wykonane przez słoweńskiego artystę - o. Marko Ivana Rupnika SJ. Jego inne dzieło możemy od niedawna podziwiać w Krakowie - w sanktuarium świętego Jana Pawła II.

Kościół pod wezwaniem św. Ojca Pio, San Giovanni Rotondo, Włochy

projekt: Renzo Piano Building Workshop

*  *  *

Tekst pochodzi z miesięcznika "List" (nr specjalny 1/2015)