Pierwszy kraj bez gotówki? Rząd planuje całkowitą cyfryzację płatności

Premier Edi Rama zapowiedział, że Albania do 2030 roku całkowicie wyeliminuje gotówkę z obiegu. Każda transakcja – od codziennych zakupów po opłacenie rachunków – ma odbywać się wyłącznie w formie cyfrowej. Ambitny plan napotyka jednak na poważne przeszkody: brak zaufania do banków, niskie wskaźniki ubankowienia i potężna szara strefa.

Cyfrowa Albania do 2030?

Rząd Albanii ogłosił, że zamierza do końca tej dekady zrezygnować z gotówki. Premier Edi Rama przekonuje, że cyfryzacja wszystkich płatności ma na celu walkę z nieformalną gospodarką i korupcją. Plan zakłada, że każda transakcja – nawet zakup chleba – będzie odbywać się elektronicznie.

Jednak według portalu "Politico", zapowiedź ta może okazać się trudna do realizacji. Problemem jest m.in. głęboko zakorzenione w społeczeństwie przywiązanie do gotówki oraz nieufność wobec systemu bankowego. W badaniu Albańskiego Stowarzyszenia Bankowego tylko 34 proc. obywateli zadeklarowało zaufanie do banków, a Bank Światowy szacuje, że mniej niż połowa Albańczyków posiada konto bankowe.

Gotówka wciąż króluje

W Albanii płatności gotówkowe są wciąż normą, nawet zalecane w przewodnikach turystycznych. Choć większe sieci handlowe i restauracje akceptują karty, to już mniejsze punkty usługowe, sklepy, kawiarnie czy gabinety kosmetyczne preferują gotówkę.

Według cytowanych ekspertów, jednym z powodów są także wysokie koszty przelewów międzynarodowych oraz dyskryminujące stawki procentowe, które sprawiają, że emigranci rzadziej korzystają z banków. Tymczasem szara strefa w Albanii może stanowić nawet połowę całej gospodarki – od 29 do 50 proc. PKB.

SEPA, limity i cyfrowa waluta?

Sekretarz generalny Albańskiego Stowarzyszenia Bankowego, Spiro Brumbulli, potwierdził, że rząd wraz z instytucjami finansowymi pracuje nad systematycznym wprowadzeniem zmian. Jednym z planowanych kroków jest wprowadzenie limitów na transakcje gotówkowe oraz integracja Albanii z europejskim systemem SEPA.

W dłuższej perspektywie mówi się też o wdrożeniu cyfrowej waluty banku centralnego lub stworzeniu krajowej platformy płatności natychmiastowych, które mogłyby ułatwić obywatelom przejście na bezgotówkowy tryb życia.

Rewolucja czy utopia?

Choć wizja całkowitej cyfryzacji transakcji jest kusząca, szczególnie w kontekście walki z korupcją i nieformalnym obrotem pieniędzy, sukces będzie zależał od kilku kluczowych czynników: infrastruktury cyfrowej, kosztów usług bankowych oraz budowy zaufania obywateli.

Dla wielu Albańczyków gotówka pozostaje nie tylko praktycznym środkiem płatniczym, ale też symbolem bezpieczeństwa i niezależności. Rząd ma więc jeszcze długą drogę do tego, by cyfrowa rewolucja stała się rzeczywistością, a nie tylko ambitnym hasłem.