Ruszają rosyjsko-białoruskie manewry Zapad. Budzą uzasadniony niepokój całego regionu

12 września rozpoczęły się wojskowe ćwiczenia Zapad-2025, w których ma wziąć udział 13 tys. żołnierzy białoruskich oraz 30 tys. żołnierzy rosyjskich. Manewry wzbudzają uzasadnione obawy całego regionu, biorąc pod uwagę fakt, że ostatnie tego typu ćwiczenia odbyły się rok przed wybuchem wojny na Ukrainie.

Czym są manewry Zapad?

Zapad to rosyjsko-białoruskie ćwiczenia wojskowe organizowane co cztery lata. Pierwsze manewry miały miejsce jeszcze w latach 70. i 80., ale regularnie odbywają się od 2009 roku. Tegoroczne organizowane są w dniach 12-16 września.

Poprzednie ćwiczenia wojskowe Zapad-2021 odbyły się we wrześniu 2021 roku na pięciu poligonach na Białorusi i dziewięciu w Rosji, również na Morzu Bałtyckim. Wzięło w nich udział około 200 tys. żołnierzy, 760 jednostek sprzętu, 80 samolotów i śmigłowców, 290 czołgów oraz 15 okrętów. Ćwiczenia obejmowały m.in. walkę radioelektroniczną, testy wykrywania i zakłócania systemów łączności oraz obronę przed atakami dronów.

Eksperci podkreślają, że Zapad-2021 były jednym z etapów przygotowań Rosji do inwazji na Ukrainę w lutym 2022 r., dlatego tegoroczne manewry Zapad-2025 budzą obawy wśród NATO i państw sąsiadujących.

Zapad-2025 – skala i potencjalne zagrożenia

Nowe manewry rozpoczną się 12 września 2025 r. i odbędą się głównie na Białorusi, a częściowo w Rosji – w obwodzie królewieckim oraz okręgach wojskowych moskiewskim i leningradzkim.

Według zapowiedzi udział weźmie 13 tys. żołnierzy na Białorusi oraz – jak podaje litewski wywiad i niemiecki Inspektor Generalny Bundeswehry Carsten Breuer – ok. 30 tys. w Rosji. W ćwiczeniach zostanie wykorzystany nowoczesny sprzęt, w tym rakiety balistyczne Oriesznik o zasięgu do 5,5 tys. km, zdolne do przenoszenia głowic nuklearnych.

Jednak analizy Center for European Policy Analysis (CEPA), cytowane przez BBC, wskazują, że w rzeczywistości w Zapad-2025 może uczestniczyć nawet 100–150 tys. żołnierzy. Manewry mają nie tylko charakter wojskowy, ale także polityczny i propagandowy.

Czy Zapad-2025 oznacza eskalację?

Już w lutym prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski ostrzegał, że na Białorusi może pojawić się "być może 100 tys. żołnierzy". Według niego ćwiczenia mogą posłużyć jako pretekst do ataku na państwa bałtyckie lub Polskę.

Ekspert z Uniwersytetu w Kolonii Klemens Fischer uspokaja, że obecny kontyngent jest zbyt mały, aby mówić o realnym zagrożeniu. Podkreśla jednak, że "jeśli koncentracja wojsk związana z manewrami nie zostanie zmniejszona, zaleca ostrożność".

Z kolei niemiecki analityk wojskowy Wolfgang Richter przypomina, że w Zapad-2017 uczestniczyło około 100 tys. żołnierzy, a w 2021 r. – niemal 200 tysiecy. W tym roku liczba wojskowych jest znacznie niższa, co wiąże się z zaangażowaniem Rosji w wojnę przeciwko Ukrainie.

Reakcje Polski i NATO

Na początku września wicepremier i szef MON Władysław Kosiniak-Kamysz przypomniał, że "wojna w Ukrainie zaczęła się od ćwiczeń Zapad". Zapewnił, że Polska monitoruje sytuację i utrzymuje pełną gotowość.

Szef Sztabu Generalnego WP gen. Wiesław Kukuła podkreślił: "Musimy być gotowi na ewentualne prowokacje, sabotaże i potencjalną agresję, która może być związana z ćwiczeniami Zapad przez Federację Rosyjską i Białoruś".
Natomiast szef MSZ Radosław Sikorski ocenił, że ćwiczenia stanowią realne zagrożenie, ponieważ Rosja trenuje w nich agresywne scenariusze. "Zanim Rosja najechała na Gruzję, ćwiczyła. Zanim Rosja najechała na Ukrainę, ćwiczyła. Teraz ćwiczy najazd na NATO (...). Trzeba to niestety traktować ze śmiertelną powagą" – mówił minister.

Źródło: rmf24.pl / tk