Rząd przyjął p. ustawy o zdrowiu publicznym

Rząd przyjął we wtorek projekt ustawy o zdrowiu publicznym. Ma on stworzyć mechanizmy pozwalające na poprawę stanu zdrowia społeczeństwa, m.in. poprzez lepszą profilaktykę i promocję zachowań prozdrowotnych.

Jak poinformowano w komunikacie Rządowego Centrum Informacji, projekt ustawy zawiera regulacje, które mają poprawić stan zdrowia publicznego. Podstawą działań będzie przyjęty przez rząd (w rozporządzeniu) dokument strategiczny dla zdrowia publicznego - Narodowy Program Zdrowia (NPZ). Celem programu jest poprawa życia i zdrowia Polaków.

- Jego istotnym elementem są przede wszystkim działania na rzecz promocji zdrowia i zapobiegania chorobom. Kluczowe znaczenie ma również trwała współpraca na rzecz zdrowia na wszystkich szczeblach administracji rządowej i samorządowej. Głównym celem NPZ jest wydłużenie życia Polaków w zdrowiu, poprawa jakości życia oraz ograniczanie społecznych nierówności w zdrowiu - czytamy w komunikacie.

Zadania określone w NPZ mają mieć dwojaki charakter. Pierwsza grupa to zadania własne administracji rządowej i samorządowej, wynikające z kompetencji przypisanych dla poszczególnych działów administracji rządowej lub z ustaw nakładających obowiązki na jednostki samorządu terytorialnego. Druga grupa to zadania, które nie stanowią zadań własnych administracji rządowej i samorządowej, a które wymagają wsparcia finansowego ze środków przewidzianych na realizację NPZ.

Realizacja NPZ ma pozwolić skuteczniej zapobiegać chorobom i podnosić potencjał zdrowia obywateli. Zakładane są: prowadzenie kampanii edukacyjnych, promowanie spożycia zdrowych produktów, pomoc w leczeniu uzależnień od tytoniu i alkoholu, wspieranie osób z problemami zdrowia psychicznego (depresja czy zaburzenia nerwicowe), wczesna diagnostyka chorób i rozwój badań naukowych.

Projekt ustawy zakłada utworzenie Rady do Spraw Zdrowia Publicznego - organu opiniodawczo-doradczego ministra zdrowia. W jej skład wejdą m.in. przedstawiciele prezydenta, administracji publicznej, Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, pracodawców i organizacji pozarządowych, Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych, Naczelnej Rady Lekarskiej oraz konsultanci krajowi. Rada zastąpi funkcjonujący obecnie Międzyresortowy Zespół Koordynacyjny Narodowego Programu Zdrowia. Przewodniczącego Rady będzie wyznaczał minister zdrowia. W projekcie ustawy przewidziano też możliwość powołania pełnomocnika rządu ds. zdrowia publicznego.

NPZ ma być ustanawiany na co najmniej pięcioletnie okresy. Pierwszy ma obejmować lata 2016-2020.

Dotychczas realizowane programy, obejmujące m.in. onkologię, kardiologię, badania przesiewowe, profilaktykę i rozwiązywanie problemów związanych z uzależnieniem od alkoholu, narkotyków i nikotyny, staną się częścią jednego programu, czyli NPZ. Nowym, ujętym w NPZ zadaniem, będzie program profilaktyki otyłości.

Na realizację NPZ w 2016 roku z budżetu państwa zostanie przeznaczone 140,7 mln zł. To mniej niż pierwotnie zakładano - poprzednia wersja projektu, z początku czerwca br., zakładała, że będzie to 274,8 mln zł. Z kolei wersja pierwotna mówiła o utworzeniu odrębnego państwowego funduszu celowego (Funduszu Zdrowia Publicznego), którego przychodami miały być m.in.: 1 proc. środków z akcyzy na alkohol, 0,5 proc. z akcyzy na tytoń i 3 proc. z akcyzy od gier hazardowych.

W projekcie przyjętym przez rząd zapisano, że na zadania związane z promocją zdrowia oraz profilaktyką chorób będzie przeznaczone także 1,5 proc. środków przeznaczanych przez NFZ. Zadania z zakresu zdrowia publicznego, realizowane przez NFZ, mają polegać na prowadzeniu programów wczesnego wykrywania nowotworów i profilaktyki chorób odtytoniowych. Mogą obejmować również m.in. wczesną, wielospecjalistyczną i kompleksową opiekę nad dzieckiem zagrożonym niepełnosprawnością lub niepełnosprawnym, profilaktyczne badania lekarskie w celu wczesnego rozpoznania chorób (ze szczególnym uwzględnieniem chorób układu krążenia oraz chorób nowotworowych), czy wykonywanie szczepień ochronnych.

Jednostki samorządu terytorialnego będą uczestniczyć w programach finansowanych np. przez NFZ, poprzez wspieranie świadczeń profilaktycznych. Będą mogły też przygotować własne programy polityki zdrowotnej i wnioskować (do dyrektorów oddziałów wojewódzkich NFZ) o ich dofinansowanie.

Jak poinformowano w komunikacie CIR, szacuje się, iż realizacja zadań przewidzianych w ustawie i NPZ może doprowadzić do korzystnych zmian zdrowotnych, w tym m.in. do: zmniejszenia odsetka palących o 2 proc. do 2020 r., zatrzymania wzrostu otyłości i cukrzycy do 2025 r. i zmniejszenia liczby osób pijących szkodliwie alkohol o 10 proc. do 2025 r. Długofalowym efektem będzie wydłużenie życia mężczyzn do 78 lat i kobiet do 84 lat w 2030 r. oraz zmniejszenie różnicy w przeciętnej długości życia między kobietami a mężczyznami z 8 do 6 lat.