Pierwsza wizyta Schetyny w Waszyngtonie

Podczas pierwszej oficjalnej wizyty w Stanach Zjednoczonych szef MSZ Grzegorz Schetyna spotka się w środę z sekretarzem stanu Johnem Kerrym oraz doradcą prezydenta USA ds. bezpieczeństwa narodowego Susan Rice.

Tematem rozmów będzie m.in. sytuacja na Ukrainie oraz przyszłość relacji z Rosją. - Na pewno możemy spodziewać się pogłębionej dyskusji na temat sytuacji na wschodzie Europy, czyli o Ukrainie i polityce wobec Federacji Rosyjskiej. Stronę amerykańską interesuje nasza opinia na temat przyszłości tych relacji, na ile jakakolwiek współpraca z Rosją jest możliwa - powiedział ambasador Polski w Waszyngtonie Ryszard Schnepf.

Jego zdaniem w rozmowach w Waszyngtonie przeglądowi zostaną też poddane działania NATO w Europie Środkowo-Wschodniej.

- Już można dokonać pierwszych ocen szczytu NATO w Walii i ta ocena jest raczej pozytywna. Minister Schetyna zapewne potwierdzi wolę kontynuowania programów większej obecności NATO, a przede wszystkim sił amerykańskich na terytorium Polski - dodał Schnepf. Strona polska oczekuje ponadto, że poruszona zostanie sytuacja na Bliskim Wschodzie, a zwłaszcza kwestia zagrożenia ze strony Państwa Islamskiego. Jeśli chodzi o stosunki dwustronne, Schetyna podniesie zapewne sprawę włączenia Polski do amerykańskiego programu ruchu bezwizowego (Visa Waiver Program), o co Warszawa zabiega od wielu lat.

Ambasador Schnepf powiedział, że nie wie, czy podczas rozmów w Waszyngtonie zostanie poruszony temat tajnych więzień CIA, w których amerykański wywiad stosował wobec osób podejrzanych o terroryzm brutalne metody przesłuchań uznawane powszechnie za tortury. Sprawie tej był poświęcony opublikowany w ubiegłym miesiącu raport Komisji ds. Wywiadu Senatu USA; polska prokuratura prowadzi śledztwo w sprawie domniemanego więzienia CIA w Polsce.

- Z punktu widzenia MSZ ta sprawa jest zamknięta, nie ma dalszych pytań. To, co zostało ujawnione, zostało ujawnione. Mieliśmy prawo obawiać się, że to będzie dla nas w jakiś sposób dotkliwe. Nasza ocena jest taka, że obeszło się bez poważniejszych uszczerbków na opinii o Polsce - powiedział Schnepf.

Wizyta Schetyny w Waszyngtonie odbywa się na zaproszenie sekretarza stanu Johna Kerry'ego, z którym Schetyna spotka się w Departamencie Stanu w środę o 10.30 czasu lokalnego (16.30 czasu polskiego). Nie przewidziano wspólnej konferencji prasowej obu polityków; na pytania polskich dziennikarzy odpowie sam minister Schetyna.

W środę szef polskiego MSZ przeprowadzi też rozmowy z doradczynią prezydenta Baracka Obamy do spraw bezpieczeństwa narodowego Susan Rice, a w Senacie USA spotka się z nowymi przewodniczącym Komisji Spraw Zagranicznych Bobem Corkerem oraz Komisji ds. Sił Zbrojnych Johnem McCainem (obaj są Republikanami), a także z członkami senackiej Grupy Parlamentarnej ds. Polski (Polish Caucus). Już we wtorek, po przylocie do Waszyngtonu, Schetyna spotkał się wieczorem na prywatnej kolacji z profesorem Zbigniewem Brzezińskim, politologiem, który w latach 1977-81 był doradcą prezydenta Jimmy'ego Cartera ds. bezpieczeństwa narodowego.

Podczas wizyty w USA Schetyna odznaczy też w czwartek profesora Timothy'ego Snydera Krzyżem Oficerskim Orderu Zasługi RP, nadanym przez Bronisława Komorowskiego w uznaniu szczególnych zasług w pracy naukowo-badawczej oraz popularyzowanie wiedzy o historii Polski. Snyder jest profesorem Uniwersytetu Yale, specjalistą w zakresie historii Europy Środkowej i Wschodniej, autorem wielu książek, w tym przetłumaczonej na 20 języków książki pt. "Skrwawione ziemie. Europa między Hitlerem i Stalinem" ("Bloodlands: Europe Between Hitler and Stalin").

W czwartek Schetyna weźmie też udział w organizowanej w polskiej ambasadzie uroczystości przekazania dwóch zabytkowych gobelinów z XVIII w., które wzbogacą znajdującą się w zbiorach wawelskich kolekcję gobelinów ze Słonimia. Terminem tym określa się w polskiej historii sztuki grupę jedwabnych tapiserii (zaledwie kilkanaście sztuk) wykonanych w warsztacie założonym ok. 1782 roku w Słonimiu (kiedyś na wschodnich kresach Rzeczypospolitej, dziś na Białorusi) przez hetmana wielkiego litewskiego Michała Kazimierza Ogińskiego.

Darczyńcą gobelinów jest żyjący w USA Franciszek Ksawery Pusłowski (znany w USA jako Xavier Jon Puslowski), potomek rodziny, której przedstawiciele piastowali senatorskie urzędy i byli animatorami ważnych przedsięwzięć gospodarczych na dawnych kresach Rzeczypospolitej. Pusłowski jest autorem monografii o polskiej szlachcie "The Nobility of Poland. Landowners of Poland. A Personal View", wydanej w USA w 2011 r.

Schnepf ujawnił, że minister Schetyna spotka się też w Waszyngtonie z koszykarzem Marcinem Gortatem, jedynym Polakiem grającym w lidze NBA, a także obejrzy w środę wieczorem mecz na żywo z udziałem jego drużyny - Washington Wizards.