7 rzeczy, które trzeba wiedzieć o charyzmatach

Termin charyzmat (χαρίσμα) zarówno otwiera, jak i zamyka cały rozdział dwunasty. Warto bliżej przyjrzeć się temu szczególnemu pojęciu, używanemu w Nowym Testamencie siedemnaście razy, z czego przez Pawła - szesnaście.

1. Znaczenie pojęcia "charyzmat"

Charyzmat może pochodzić od czasownika oznaczającego wolę sprawienia komuś przyjemności, łączącego w sobie łaskę (χάρις) i radość (χαρα), wyzwalaną w służbie Bogu. U Pawła łaska jest centralnym pojęciem ukazującym sens wydarzenia zbawczego, podczas gdy charyzmaty to konkretne dary udzielane w jej porządku, jakby zajmujące jej miejsce, kiedy mowa jest o udzieleniu szczególnego daru określonej osobie.

Z drugiej strony charyzmat jest tak dalece powiązany z Duchem, że charyzmatami nazwane są także objawy Ducha (πνευματικα). Mówiąc o objawach (darach) Ducha, Paweł akcentuje akt natchnienia, zaś odwołując się do charyzmatów (χαρίσματα) - aspekt udzielania daru przez Boga.

2. Co nam dają charyzmaty?

Dzięki temu porządkowi znaczeniowemu rozpoznajemy zasadę: to poprzez łaskę, przychylność okazaną przez Boga człowiek duchowy (πνευματικός) staje się tym, kim ma być! Zasada ta w sposób fundamentalny kształtuje spojrzenie na charyzmaty.

3. W jaki sposób je przyjmować?

Udzielenie charyzmatów jest zawsze wydarzeniem w relacji Ducha do człowieka obdarowanego (1 Kor 12,4), dlatego patrzenie na nie jako na wydarzenie samo w sobie prowadzi do nadmiernego koncentrowania się na samych doświadczeniach. Przeceniamy przez to wagę samych darów i tracimy właściwą perspektywę ich realizacji. W konsekwencji wracamy do doświadczeń, praktyk i postaw wyniesionych z przeszłości.

Charyzmaty wewnętrznie powiązane są z życiem wierzących. Same z siebie stanowią świadectwo, które objawia Jezusa Chrystusa jako Pana. Charyzmat uwidacznia się w konkretnej posłudze, co oznacza, że nie ma posługiwania, które nie zakładałoby uprzedniego udzielenia odpowiedniego charyzmatu. Charyzmaty to nie termin techniczny i mający oznaczać wąską grupę zjawisk duchowych. Ich wyróżnikiem pozostaje przynależność do porządku łaski, różnorodność i sposób rozdzielania darów pomiędzy wierzących.

(...)

4. W jaki sposób je otrzymujemy?

Ostatecznie rozdzielanie różnorodnych działań (διαιρέσεις ἐνεργημάτων) należy do Boga. Działania te oznaczają aktywności objawiające moc Bożą lub sposoby, w jakie prowadzi ona do podejmowania poszczególnych czynności. Znaczenie tego słowa przypomina sens charyzmatów, z tym że w przypadku działań nacisk kładzie się nie na obdarowanie, lecz na ideę mocy.

(...)

5. Każdy otrzymuje je indywidualnie, nie ma "wspólnotowych charyzmatów"

Objawienie przyjmuje każdy osobiście, każdy z osobna. Niesłychanie ważne jest zdać sobie sprawę z tego, że choć ostatecznie działanie Ducha prowadzi ku wspólnemu dobru, to Jego udzielanie się jest głęboko osobiste i intymne. Zmierza ono do tego, co najlepsze (πρὸς τὸ συμφέρον) dla każdego z osobna (por. Hbr 12,10). Działanie Ducha jest w ten sposób indywidualizujące, czego przykład widać przy wyliczeniu Jego sposobów objawiania się (1 Kor 12,8-10). Sam Paweł otrzymał niecodzienne wizje i objawienia, które bezpośrednio nie wnosiły dobra do całego Kościoła, ale posłużyły dla jego pożytku (2 Kor 12,1-10; Dz 20,20).

6. Charyzmaty jednoczą

Działanie Ducha pozostaje przy tym jednoczące dla Ciała Chrystusa i - mimo głęboko osobistego oddziaływania - pośrednio prowadzi do zrodzenia wspólnego dobra. Dobro to jest owocem służenia sobie nawzajem, pochodną tego, co każdy z osobna otrzymał i jak został sam zbudowany.

7. Dlaczego nie wiemy, kto do końca ich udziela?

Nie mamy bezpośredniego stwierdzenia, przez kogo dawane jest objawienie Ducha. Wiemy jednak, że daje je Bóg, który każdego obdarowuje jakimś konkretnym działaniem Ducha (1 Kor 12,6). Uniemożliwia to wyróżnienie trzech różnych źródeł darów, do czego skłonne były kulty bałwochwalcze, przypisujące konkretne doświadczenia duchowe poszczególnym bóstwom. Jak zobaczymy jeszcze wyraźniej, Paweł troszczy się o to, aby wszelka różnorodność w udzielaniu się Boga postrzegana była w jedności źródła.

dr Andrzej Sionek - urodzony w 1953 roku w Krakowie, fizyk, biblista, mąż, ojciec. Dyrektor Publicznego Katolickiego Stowarzyszenia "Misja En Christo - Katolicy w służbie ewangelizacji, odnowy życia i jedności chrześcijan". Prowadzi centrum formacyjne i dom spotkań w Lanckoronie. Członek Sekretariatu ds. Nowej Ewangelizacji Archidiecezji Krakowskiej.

*  *  *

Tekst pochodzi z książki dra Andrzeja Sionka "Charyzmaty". Tutaj kupisz ją 10 procent taniej.