Czy istnieje tajna instrukcja Watykanu dotycząca liczby kleryków w seminarium? [WYJAŚNIAMY]

Czy istnieje tajna instrukcja Watykanu, która nakazuje likwidować seminaria duchowne, jeśli jest w nich mniej niż trzydziestu kleryków? Czy w najbliższym czasie zostanie zlikwidowana połowa polskich seminariów, w których kleryków jest kilkunastu? 

Temat nowych powołań i naboru do seminariów towarzyszy zawsze opinii publicznej na przełomie września i października. To czas, w którym w wielu mediach ukazują się informacje na temat liczby przyjętych do seminariów duchownych kandydatów, a Konferencja Rektorów Wyższych Seminariów Diecezjalnych i Zakonnych publikuje dane dotyczące liczby formujących się do kapłańskiej posługi mężczyzn z całej Polski.

W tym roku media co chwilę obiega informacja, podawana przez "Gazetę Wyborczą" za jednym z katolickich tygodników. Dotyczy ona "tajnej instrukcji Watykanu", która mówi o tym, że żeby seminarium mogło działać, musi w nim być minimum 30 kleryków.

Kilka dni temu informację o owej "tajnej instrukcji" podało kolejne medium - portal lowicz24.eu. W opublikowanym w nim tekście czytamy: "Podając za Gazetą Wyborczą, istnieje instrukcja Watykanu wedle której liczba kleryków, która uzasadnia samodzielne istnienie seminarium, to minimum 30 mężczyzn. Wiele uczelni nie spełnia już tego tego limitu wyznaczonego przez Stolicę Apostolską. Wszystko wskazuje na to, że wśród nich jest także Wyższe Seminarium Duchowne w Łowiczu."

Tajna instrukcja Watykanu - czy istnieje naprawdę?

Czy faktycznie istnieje jakaś tajna instrukcja Watykanu, w której kościelne władze nakazują likwidować zbyt małe seminaria? Jak się okazuje, nie ma to wiele wspólnego z prawdą. Wyjaśniał to ostatnio na łamach Deonu ks. Piotr Kot, do niedawna przewodniczący Konferencji Rektorów.

Czym jest więc owa "tajna instrukcja?" Jak wyjaśnił nam ks. Kot, chodzi o „Instrukcję o afiliacji Instytucji studiów wyższych”, wydaną w 2020 roku przez ówczesną Kongregację Edukacji Katolickiej. Jest jawna, a jej treść można znaleźć na stronie Watykanu.

- Nie dotyczy ona jednak seminarium duchownego jako miejsca przygotowania do kapłaństwa, tylko samych studiów, czyli formacji intelektualnej kleryków, a trzydzieści osób to jest nie próg, którego przekroczenie w dół skutkuje natychmiastową likwidacją seminarium. W instrukcji nie ma nawet podanej dokładnej liczby, mówi się tylko o „odpowiedniej ilości” - wyjaśniał nam ks. Kot. - Musimy oddzielić dwie sprawy: instrukcja watykańska dotyczy studiów. Istnieją seminaria, które są blisko wydziałów teologicznych i wtedy nie trzeba tworzyć instytutów afiliowanych. W niektórych przypadkach, gdy seminarium nie jest zbytnio oddalone od wydziału, klerycy mogą dojeżdżać na studia, a pozostałą formację przeżywać we własnym domu. 

Czy seminarium trzeba zamknąć, gdy jest mniej niż 30 kleryków? 

Jaka jest więc prawda?

1. Istnieje instrukcja Watykanu dotycząca formacji w seminariach.

2. Instrukcja nie jest tajna ani nie określa dokładnej liczby kleryków koniecznej do istnienia seminarium, co więcej, odnosi się wyłącznie do liczby kleryków-studentów teologii, afiliowanych (czyli włączonych) do istniejącej uczelni wyższej. W praktyce instrukcja reguluje wyłącznie to, ilu musi być studentów w seminarium, by można było w nim utworzyć filię danej uczelni, a nie to, ilu kleryków musi się w nim przygotowywać do kapłaństwa, by dane seminarium diecezjalne lub zakonne mogło istnieć. 

3. Kongregacja, która wydała instrukcję, poproszona o jej doprecyzowanie w kontekście "odpowiedniej liczby", podpowiedziała, że dobrze by było, gdyby liczba kleryków, będących stałymi studentami z danego seminarium, nie była mniejsza niż trzydzieści osób – ale nie jest to obowiązek, a liczba ta może być mniejsza, jeśli będzie to dobre dla studentów-kleryków i możliwe do zorganizowania.