Jak poprawnie pościć w Triduum? Krótki przewodnik dla zabieganych

Kto powinien pościć w czasie Triduum Paschalnego? Czy post obowiązuje tylko w Wielki Piątek? Co z Wielką Sobotą? Czy grzechem jest zjedzenie szynki ze święconki w sobotę?

Post w Triduum Paschalne. Jakie są zasady?

Może dla niektórych będzie to nowość, ale Wielki Czwartek kończy okres Wielkiego Postu. Rozpoczyna się wtedy najważniejszy czas dla chrześcijan na świecie - Triduum Paschalne. Co w takim razie zrobić wtedy z postem? Co o tym mówi Kościół? Zacznijmy od Ewangelii. Sam Jezus proponuje swoim uczniom post, gdy nie będzie Go już z nimi: "Nadejdzie czas, kiedy pan młody zostanie spośród nich zabrany, wtedy będą pościć" (Łk 5,35)

Włączając się w świętowanie Męki, Śmierci i Zmartwychwstania Pana Jezusa, najlepiej to zrobić całym sobą. Służy temu post. Jest on już z samego założenia niewygodny. Ale coś, co uwiera wewnątrz, zawsze przypomina o jakimś konkrecie. Z jednej strony jest on zawsze nakierowany na coś ważnego w wierze, a z drugiej - ma ćwiczyć wnętrze człowieka. Kościół zarówno w Wielkim Poście, jak i w czasie Triduum kładzie nacisk na post w ilości jedzonej żywności i jej jakości, co jednak nie znaczy, że nie można go łączyć z innym rodzajem postu/wyrzeczenia. Jeśli on jeszcze bardziej złączy człowieka z Chrystusem w tym czasie, warto go dla siebie dodać. W ciekawy sposób pokazuje to artykuł 1249 Kodeksu Prawa Kanonicznego:

Kan. 1249 Wszyscy wierni, każdy na swój sposób, obowiązani są na podstawie prawa Bożego czynić pokutę. Żeby jednak wszyscy przez jakieś wspólne zachowanie pokuty złączyli się miedzy sobą, zostają nakazane dni pokuty, w które wierni powinni modlić się w sposób szczególny, wykonywać uczynki pobożności i miłości, podejmować akty umartwienia siebie przez wierniejsze wypełnianie własnych obowiązków, zwłaszcza zaś zachowywać post i wstrzemięźliwość, zgodnie z postanowieniami zamieszczonych poniżej kanonów.

W które dni Triduum Paschalnego obowiązuje post? 

Kiedy w takim razie podczas Triduum katolika obowiązuje według prawa kanonicznego post? Przez cały Wielki Piątek. Przez cały ten dzień post obowiązuje w następujący sposób:

• osoby między 18 a 60. rokiem życia: ścisły (jakościowy + ilościowy, czyli jeden posiłek do syta i dwa skromne)
• osoby od 14. roku życia: jakościowy (bezmięsny)
• kobiety w ciąży: temat jest rozwinięty w tym artykule.

Wyrzekanie się jedzenia w tym dniu w zwyczajnej ilości ma pomóc w uświadamianiu sobie tego, czego Chrystus się wyrzekł dla mnie.

Czy trzeba pościć w Wielki Czwartek?

Ze względu na to, że trzy dni paschalne (triduum - czwartek, piątek i sobota) tworzą całość od zmierzchu dnia pierwszego do zmierzchu ostatniego, sam post, zgodnie z duchem tego czasu, można rozpocząć wraz z zakończeniem Liturgii Czwartkowej. Czwartek to dzień, kiedy mocno akcentuje się symbolikę Eucharystii. Świętują także kapłani, którzy wybrani są do jej sprawowania.

Ciemnica, do której przenosi się po liturgii Najświętszy Sakrament, jest miejscem wyjątkowym. Tam w ciszy można próbować spotkać Chrystusa pojmanego, oczekującego na to, co ma się wypełnić. Podobnie jak Chrystus, próbując głęboko odczuć ten czas, można nic już w tym dniu nie jeść, odczuwając więzienie i niewolę, której On tam doświadczał.

Czy w Wielką Sobotę w Kościele katolickim jest post? 

W Wielką Sobotę, po liturgii piątkowej, post jest dalej kontynuowany w Kościele. Nazywa się go tradycyjnie paschalnym. Zgodnie z tradycją powstrzymujemy się tego dnia od pokarmów mięsnych, nie jest to jednak post narzucony przez prawo kanoniczne. Dlatego post paschalny w Wielką Sobotę (trwający do Wigilii Paschalnej) nie jest obowiązkiem, ale jest przez Kościół bardzo zalecany i zgodny z wymową liturgii Triduum Paschalnego.

 Post sobotni jest mocno nakierowany na Odkupienie, jakie przyniósł Chrystus, i oczyszczenie, jakie przychodzi z wolności serca od grzechu. Tak właśnie można stać przy Grobie Pańskim, trzymając w ręku poświęcony koszyk z pokarmem. Tak można podejść do Pana Jezusa, poszcząc nie tylko na zewnątrz, ale i głęboko w sercu.

Kiedy kończy się post podczas Triduum Paschalnego?

Post podczas Świętego Triduum kończy uroczysta Liturgia Wigilii Paschalnej. To korona wszystkich świąt w Kościele. Tutaj prawdziwie pokazuje się tajemnica Zbawienia. Jej szczytem jest Eucharystia - bezkrwawa ofiara, której powtarzanie na pamiątkę Męki, Śmierci i Zmartwychwstania Pana Jezusa jest nam zlecone na naszej ziemskiej drodze - drodze do złączenia z Panem w Niebie.

A po liturgii Wielkiej Soboty można odwołać się do starego ludowego zwyczaju, praktykowanego niegdyś na wsiach podkrakowskich - pogrzebu żuru i śledzia! Co to jest? Dawniej powszechnie wyrzekano się w dni postne nie tylko mięsa i tłuszczów roślinnych, ale także nabiału i cukru. Jedzono w większości tylko śledzie w różnej postaci na przemian z żurem. Stąd wraz z paschalną radością, ludzie chcieli się pożegnać z tym uprzykrzonym przez cały Wielki Post jedzeniem. Wykopywano dół i wśród radosnego śpiewania i obrzędów wrzucano do dołu postne artykuły żywnościowe (wycięte z kartonu lub prawdziwe), chcąc zapomnieć o nich na cały rok. Tłuczono też na przykład garnki z popiołem jako "zemstę" na poście.

Czy można jeść mięso w Wielką Sobotę?

Post paschalny w sobotę, jak to już było powiedziane wcześniej, jest tradycją, którą zgodnie z duchem tego czasu warto podtrzymać, ale też nie jest ani grzechem, ani wykroczeniem przeciw prawu kościelnemu nie przestrzeganie tego postu. Jeśli więc w Wielką Sobotę zjesz kawałek kiełbaski, która nie zmieściła się do koszyczka - nie musisz szukać okazji do spowiedzi.