Kim jest fanatyk religijny?

Czym jest religijny fanatyzm? Jak zachowuje się człowiek, który jest fanatykiem religijnym? Gdzie można szukać przyczyn jego zachowania?

Wymawianie Imienia Boga na próżno oznacza przede wszystkim zanurzanie Go w marności świata. Istnieje niebezpieczeństwo banalizacji, co staje się szczególnie widoczne w fanatyzmie. Iluzją jest przekonanie, że Bóg może być uniwersalnym kluczem otwierającym wszystkie drzwi.

W dyskursie fanatyka słowo "Bóg" jest wszechobecne. Może on zacząć od smutnego stwierdzenia, że nasza du­sza jest tak mroczna, a intelekt tak nikły, że tylko boskie słowo jest w stanie dać człowiekowi światłość. Przy czym jego intencje, co warto podkreślić, mogą być chwalebne, zgodnie z myślą św. Pawła: "I wszystko, cokolwiek dzia­łacie słowem lub czynem, wszystko (czyńcie) w imię Pana Jezusa, dziękując Bogu Ojcu przez Niego" (Kol 3,17). Lecz postawa wynikająca z chęci podkreślenia własnej nędzy lub z chęci wychwalania Pana staje się pozą przybraną z powodu serca nadętego osobistymi przekonaniami.

A wtedy Imię Boga pozwala na dyspensę od myślenia i na uniwersalną replikę. Staje się ono stacją serwisową - czy warsztatem samochodowym - otwartą non stop, gotową w każdej chwili uruchomić silnik umoralniającego ka­znodziejstwa. Jest ostatecznym rozwiązaniem, o którym już mówiłem.

Fanatyk ma gotową odpowiedź na każde pytanie. Teoria ewolucji? "Zaglądnij do Pisma Świętego". Masz pytanie naukowe lub ekonomiczne? "Zaglądnij do Pisma Świętego". Wszystko tam jest, nie ma potrzeby się zastanawiać, wystarczy powiedzieć: "Bóg". W tym ujęciu "Bóg" jest robotem wieloczynnościowym i panaceum, nie­ograniczonym sezamem i najmocniejszym talizmanem.