Poradnik dla tych, którzy muszą przyjmować "Komunię bezglutenową"

Chorujesz na celiakię i chcesz przystąpić do Komunii św.? Przygotowaliśmy dla ciebie poradnik, dzięki któremu poznasz najważniejsze fakty oraz dowiesz się, jak zacząć rozmowę z proboszczem. Spokojnie, to wszystko bardzo prosta sprawa.

Dlaczego chorzy na celiakię nie mogą przyjmować zwykłej Komunii świętej?

Chodzi o stężenie glutenu zawartego w komunikancie. Tradycyjny komunikant przyjmowany przez wiernych w czasie mszy świętej zawiera 25 miligramów glutenu. Tymczasem tolerancja osób dotkniętych celiakią kończy się, kiedy stężenie przekracza 20 miligramów na 1 kg produktu.

Przyjęcie komunii świętej w standardowej postaci byłoby dla nich skrajnie bezpieczne. "Jeżeli chory spożywa taką hostię raz w tygodniu, to stanowi to ogromny problem, ponieważ doprowadza do stanu zapalnego w jelicie" - mówi Małgorzata Źródłak, prezes Stowarzyszenia Osób z Celiakią w rozmowie z TVN24.

Jakie jest stanowisko Kościoła w sprawie przyjmowania "Komunii bezglutenowej"?

Kościół w pełni aprobuje przyjmowanie Komunii świętej w takiej postaci. Ważna jest jednak ścisłość w nazewnictwie. Kongregacja Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów zezwala na używanie komunikantów "o obniżonej zawartości glutenu", a nie "komunikantów bezglutenowych", czyli takich, gdzie gluten nie występuje w ogóle. Chodzi o to, by przyjmowany przez wiernych komunikant nadal był pszennym chlebem, z minimalną, nieszkodliwą dla chorych zawartością glutenu.

Tłumaczy ks. Paweł Rytel-Andrianik, rzecznik Konferencji Episkopatu Polski:

"Słowem-kluczem do zrozumienia tego dokumentu jest hostia niskoglutenowa. Hostie niskoglutenowe posiadają specjalny certyfikat potwierdzający, że spełniają dwa warunki: są materią eucharystyczną ważną i jednocześnie są bezpieczne dla chorych na celiakię".

Dodał, że symboliczna zawartość glutenu jest konieczna, aby wyprodukować chleb pszenny czyli taki, "który przeistoczył Jezus i który był używany podczas paschy żydowskiej". "Może to być ilość naprawdę symboliczna, która nie zaszkodzi osobom chorym na celiakię lub z innych medycznych przyczyn nie mogących spożywać glutenu" - powiedział.

Episkopat Polski w 2009 wyraźnie​ wypowiedział się na temat Komunii św. o obniżonej zawartości glutenu. Biskupi napisali wtedy, że:

"Dotąd osoby te mogły przyjmować Komunię św. pod postacią wina, obecnie mogą ją przyjmować pod postacią hostii niskoglutenowych wypieczonych zgodnie ze wskazaniami Kongregacji Nauki Wiary. W takie hostie parafie powinny się zaopatrywać w piekarniach hostii mających zatwierdzenie miejscowego biskupa".

Niedawno Kongregacja Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów wydała specjalny dokument (List okólny do Biskupów na temat chleba i wina do sprawowania Eucharystii), który zawiera w sobie szczegółowe informacje:

"Hostie całkowicie pozbawione glutenu są materią eucharystyczną nieważną. Materią ważną są hostie częściowo pozbawione glutenu i te, w których jest obecna wystarczająca ilość glutenu do otrzymania wypieku chleba bez dodatku substancji obcych i bez konieczności odwoływania się do metod, które zmieniłyby istotę chleba".

I jeszcze:

"Ordynariusze są upoważnieni do udzielenia zezwolenia na używanie chleba o niskiej zawartości glutenu i moszczu jako materii eucharystycznej tak dla pojedynczego wiernego jak dla kapłana. Pozwolenie to może być udzielone habitualnie, aż do czasu trwania sytuacji, która była powodem tego zezwolenia".

Wspomniane wyżej zezwolenie udzielone przez Episkopat Polski jest tutaj wiążące.

Co zrobić, chcąc przyjąć Komunię o obniżonej zawartości glutenu?

• Porozmawiaj z proboszczem i powiedz, że jesteś uczulony / uczulona na gluten i chcesz przyjmować Komunię o obniżonej zawartości tego składnika.
• Parafie najczęściej posiadają komunikanty, które są odpowiednie dla osób chorych na celiakię, jeśli ich nie mają, możesz poprosić o kupienie lub samodzielnie udać się do hurtowni zaopatrującej kościoły. Zarówno proboszcz, jak i pracownicy takiego miejsca powinni być osobami kompetentnymi, co do tego zagadnienia.
• Uprzedź proboszcza, na mszy w który dzień i o której godzinie chcesz przyjąć taką Komunię. To ważne, ponieważ komunikant o obniżonej zawartości glutenu nie może być przechowywany razem z tymi klasycznymi w tabernakulum. Może skutkować to jego zanieczyszczeniem. Informacja o godzinie przyjmowania Komunii pozwoli na uniknięcie nieporozumień lub niepotrzebnego chaosu w czasie Mszy świętej. "Ta komunia jest kładziona na osobnej patenie, podczas mszy świętej konsekrowana. Jako osoba pierwsza podchodzę do tej komunii, staram się siadać na samym początku, żeby ksiądz widział mnie" - mówi jedna z osób chorych na celiakię.
• Możesz poprosić o przyjęcie Komunii tylko pod postacią wina. Ze względów organizacyjnych jest to trudniejsze, ale w przypadku nieposiadania przez parafię lub hurtownię odpowiednich komunikantów, możliwe wyjście.

Na stronie Polskiego Stowarzyszenia Osób z Celiakią i na Diecie Bezglutenowej znajduje się ciągle aktualizowana lista parafii, gdzie przyjmowanie Komunii pod postacią niskoglutenowego komunikantu jest już możliwe i praktykowane.